تاریخچه مختصر ارز دیجیتال

هدا عربشاهی ـ روزنامه‌نگار

سال2008 شخص یا اشخاصی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو مقاله‌ای را باعنوان «بیت‌کوین: سامانه پولی همتا به همتا» در وبگاه
 metzdowd.com منتشر کردند. ساتوشی ناکاموتو در این مقاله ضمن اشاره به نقش سقوط ارزهای مورد حمایت دولت‌ها و فساد نظام‌های بانکی جهان در بروز بحران اقتصادی سال2008، طرح مفهومی رمزارز را معرفی و یک‌سال بعد، یعنی در سال2009 نخستین نسخه از برنامه کاربردی بیت‌کوین را عرضه کرد. استقبال از این الگوریتم به‌حدی بود که این رمزارز (cryptocurrency) به‌سرعت توانست در دنیای بازی‌های آنلاین جایگاهش را پیدا کند و کم‌کم برای انجام تراکنش‌های غیرقانونی به وب سیاه راه یابد. اما با گذشت زمان این نوع از ارزهای دیجیتال به تراکنش‌های روزمره هم وارد شدند و امروزه قادرند مانند سایر ارزهای بی‌پشتوانه مبادله شوند. به‌طوری‌که درحال‌حاضر، بیش‌ از 5هزارو500 رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال جهان دادوستد می‌شود. در ادامه متن، اطلاعاتی درباره معروف‌ترین رمزارزها می‌خوانید.

بیت‌کوین (Bitcoin)

بیت‌کوین تنها رمزارز جهان نیست اما بی‌شک معروف‌ترین آنهاست. شخصیت پنهان ساتوشی ناکاموتو دامنه اینترنتی این رمزارز را در ۱۸آگوست۲۰۰۸ به نشانی bitcoin.org ثبت و چندماه بعد، در ژانویه2009 بیت‌کوین را در قالب نرم‌افزار متن‌باز به‌صورت عمومی منتشر کرد. ارزش این رمزارز در بازار ارزهای دیجیتال بیش ‌از 32هزار دلار است.

بیت‌کوین نقد (Bitcoin Cash)

سال۲۰۱۷ کُندشدن بیت‌کوین و افزایش کارمزد تراکنش‌های آن سبب شد که پشتیبانی بیت‌کوین از روی شاخه زنجیره بلوکی بیت‌کوین و با تغییر‌دادن رمزها و اندازه هر بلوک، بیت‌کوین نقد (BCH) را به‌وجود آورد. بنابراین، مهم‌ترین تفاوت‌ بین بیت‌کوین نقد و بیت‌کوین، در افزایش اندازه بلوک‌هاست که از یک‌مگابایت به ۸مگابایت رسیده است. هدف بیت‌کوین نقد افزایش تعداد تراکنش‌های قابل پردازش و رقابت این رمزارز با حجم معاملات ویزاکارت و پی‌پال است. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود 590دلار است.

اِتِریوم (Ethereum)

ویتالیک بوترین، برنامه‌نویس روس-‌کانادایی، اواخر سال۲۰۱۳ درحالی‌که فقط 19‌سال داشت و به‌عنوان نویسنده در مجله بیت‌کوین می‌نوشت در مقاله‌ای به کاستی‌ها و نواقص بیت‌کوین پرداخت و در ژانویه2014 مفهوم اتریوم را ارائه و در سال2015 برنامه آن را منتشر کرد. اتریوم درحال‌حاضر در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال، پس‌از بیت‌کوین دومین رمزارز بزرگ جهان است و از ژانویه2021 محدوده بازار اتریوم به حدود 19درصد ابعاد بازار بیت‌کوین رسیده است. این رمزارز بستری متن‌باز با محوریت زنجیره بلوکی (شبکه‌ای از پایگاه داده‌ها برای ثبت معاملات و رمزگذاری تراکنش‌های میان رایانه‌های مختلف) و رایانش توزیع‌شده (تراکنش‌های بدون مدیریت متمرکز) برای قراردادهای هوشمند است. ارزش اتریوم در بازار سرمایه ارزهای دیجتیال بیش ‌از 2هزارو500دلار است.

بایننس‌کوین (Binance Coin)

چانگ‌پنگ ژائو این رمزارز را در جولای2017 طی یک جمع‌‌گذاری جمعی از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) راه‌اندازی کرد. بایننس‌کوین یک ارز رمزپایه سودمند است که به‌عنوان روش پرداخت هزینه‌های مربوط به معاملات در بورس آنلاین رمزارز بایننس استفاده می‌شود. افرادی که از این رمزارز به‌عنوان ابزار پرداخت در این بورس استفاده می‌کنند می‌توانند معاملاتشان را با تخفیف ویژه انجام دهند. زنجیره بلوکی بایننس‌کوین به‌شیوه غیرمتمرکز است. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود 347دلار است.

لایت‌کوین (Litecoin)

لایت‌کوین در سال 2011راه‌اندازی شد. این رمزارز از نخستین ارزهای رمزپایه‌ای است که ردپای بیت‌کوین را دنبال کرد و از این‌رو، اغلب از آن باعنوان «نقره به طلای بیت‌کوین» یاد می‌شود. چارلی لی، دانش‌آموخته مؤسسه فناوری ماساچوست (ام‌آی‌تی) و مهندس سابق گوگل، لایت‌کوین را برپایه شبکه پرداخت جهانی متن‌باز که از سوی هیچ مرجع مرکزی اداره نمی‌شود عرضه کرد. در حال حاضر، ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود 159دلار است و به‌عنوان ششمین رمزارز بزرگ جهان شناخته می‌شود.

پُلکادات (Polkadot)

توکن پلکادات، رمزارز منحصر‌به‌فردی برای «سازوکار گواه بر سهم» بوده و هدف آن ارائه همکاری با سایر زنجیره‌های بلوکی است. شیوه‌نامه این رمزارز برای اتصال زنجیره‌های بلوکی مجاز و بدون مجوز و همچنین اوراکل‌ها طراحی شده تا به همه سامانه‌ها اجازه دهد زیر یک سقف با هم کار کنند. درواقع، زنجیره بلوکی مخصوص این توکن، به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد که شبکه را برای مصارف مختص خودشان شخصی‌سازی کنند. گاوین چوب، یکی از بنیانگذاران رمزارز اتریوم در سال2017 پلکادات را به‌صورت عمومی عرضه کرد. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال بیش ‌از 21دلار است.

کاردانو (Cardano)

بستر زنجیره بلوکی کاردانو، شبکه‌ای متن‌باز است که برای اجرای قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود. رمزارز اصلی کاردانو، آدا (ADA) نام دارد. چارلز هاسکینسون که از بنیانگذاران اتریوم بود، این سکو را در سال2017 راه‌اندازی کرد و نام کاردانو را به افتخار ریاضی‌دان ایتالیایی قرن شانزدهم، جرلامو کاردانو و نام رمزارز آدا را در بزرگداشت آدا لاولیس، ریاضی‌دان قرن نوزدهم و نخستین‌ برنامه‌نویس رایانه که دختر لرد جورج بایرون بود، انتخاب کرد. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود 5/1دلار است.

تتر (Tether)

تتر، رمزارز برپایه زنجیره بلوکی است که رمز‌ارزهای موجود در آن با مقدار معادل ارزهای بی‌پشتوانه سنتی (دلار، یورو یا ین ژاپن) که در حساب بانکی مشخصی نگهداری می‌شوند پشتیبانی می‌شود. درواقع، تتر یکی از نخستین و محبوب‌ترین‌ رمزارزها در گروه سکه‌های پایدار یا استیبل‌کوین است که در سال2014 راه‌اندازی شد. از‌ آنجا‌ که بیشتر ارزهای دیجیتال، حتی رمزارزهای مهمی چون بیت‌کوین، تجربه‌های مکرری را در بی‌ثباتی داشته‌اند، تتر و سایر سکه‌های پایدار تلاش می‌کنند نوسان قیمت‌ها را برای جلب‌توجه کاربران محتاط کاهش دهند. ارزش این رمزارز در بازار سرمایه ارزهای دیجیتال حدود یک‌دلار است.