محدودیت مبادله و محبوبیت استخراج رمزارزها

نورا عباسی ـ روزنامه‌نگار

چالش رمزارز در ایران هنوز حل نشده است و این بازار را باید از دو منظر مورد توجه قرار داد؛ استخراج و مبادله. هر چند گذر زمان موجب شده تا قوانین مشخصی در رابطه با استخراج ارز دیجیتال تهیه و ابلاغ شود اما در رابطه با نحوه مبادله قانون مدونی وجود ندارد. برای شناخت شرایط بازار رمز ارزها در ایران بهتر است به نگاه مسئولان نسبت به این پدیده جدید در اقتصاد ایران نگاهی داشته باشیم. هر چند در ابتدای راه بیشتر مصوبات با ممنوعیت همراه بودند اما توجه خاص مردم به استخراج و چرخش برخی از بازار سرمایه به بازار رمزارزها برای سرمایه‌گذاری موجب شد تا مسئولان نیز با قطعیت کمتری از ممنوعیت صحبت و بر ایجاد راهکارهای قانونی تمرکز کنند.

دی 96
بانک مرکزی طی اطلاعیه‌ای به‌کارگیری ابزار بیت‌کوین و دیگر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور را ممنوع اعلام کرد. در واقع تنها بانک‌ و صرافی‌های زیرنظر بانک مرکزی از خرید و فروش بیت‌کوین به‌صورت رسمی منع شدند.

دی 96
در جلسه سی‌ام شورای‌عالی مبارزه با پولشویی به‌کارگیری ابزار بیت‌کوین و سایر ارزهای مجازی در همه مراکز پولی و مالی کشور ممنوع اعلام شد.

بهمن 97
بانک مرکزی در مصوبه‌ای نخستین ضوابط رمزارزها را تصویب کرد که البته در آن بیشتر به تعریف رمزارز، کیف‌پول دیجیتال و صرافی‌های رمز ارزی پرداخته و کسانی را که مجاز به ارائه رمزارز هستند بر مبنای پشتوانه‌های مختلف معرفی کرده بود و در انتها هم گفته بود که مقررات‌گذاری در این حوزه از حیطه وظایف و نظارت بانک مرکزی خارج است.

مرداد 98
هیأت وزیران درباره قانون رمزارزها در ایران حرکتی انجام داد و با استخراج فراورده‌های پردازشی رمزنگاری شده به‌عنوان یک فعالیت صنعتی و با دریافت مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت موافقت کرد.

شهریور 98
معاون امور فضای مجازی دادستان کل کشور از تدوین دستورالعملی به‌منظور تعیین تکلیف حقوقی و قضایی رمزارزها با همکاری دادستانی با کارشناسان و قانونگذاران خبر داد و همچنین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد که با همکاری سازمان فناوری اطلاعات ایران و سازمان بورس و اوراق بهادار سند توسعه‌ای برای نشر کریپتوها تدوین و ابلاغ شود.

تیر 99
سخنگوی صنعت برق کشور اعلام کرد که به افرادی که استخراج‌کنندگان غیرمجاز رمزارز را معرفی کنند تا سقف ۱۰میلیون تومان پاداش داده می‌شود.

مرداد 99
شرکت توانیر در راستای افزایش شاخص بهره‌وری انرژی، فراخوان جذب سرمایه‌گذاری در طرح‌های بهینه‌سازی‌ مصرف برق را منتشر کرد تا به ادعای خودشان باعث کاهش چشمگیر هزینه‌های استخراج و افزایش سودآوری برای فعالان حوزه استخراج رمزارزها شوند.

آبان 99
تصویب‌نامه موضوع تعیین تکلیف تجهیزات استخراج رمز ارز موجود با تصمیم هیأت وزیران در کشور اصلاح شد. براساس این اصلاحیه، رمزارزهای استخراج شده براساس مجوزهای صادره این تصویب‌نامه صرفاً برای تأمین ارز واردات کشور و براساس مقرراتی که بانک مرکزی تعیین می‌کند، قابل مبادله خواهند بود.

دی 99
مدیرعامل شرکت توانیر اعلام کرد که در راستای مدیریت مصرف برق و جلوگیری از خاموشی، فعالیت استخراج‌کنندگان رمز ارز چینی متوقف شد.

اسفند 99
شرکت شاپرک به پرداخت‌یارها اعلام کرد که درگاه‌های الکترونیکی که کسب‌وکارهای غیرمجاز ازجمله رمزارز ارائه می‌کنند، مسدود خواهند شد و مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرد رمزارزهایی مانند بیت‌کوین از هیچ‌گونه پشتوانه و تضمینی برخوردار نیستند و همچنین تاکنون تصمیمی برای اعطای مجوز به درگاه‌ها و سایت‌های فعال خرید و فروش رمزارزها و بیت­‌کوین در کشور گرفته نشده است.

اسفند 99
رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام کرد که براساس نظر کارگروهی، در مصوبه هیأت وزیران مبنی بر غیرمجاز بودن مبادلات رمزارزها اصلاحاتی انجام و قرار شد کسانی که رسمی رمز ارز استخراج می‌کنند بتوانند برای واردات از آن استفاده کنند. خرید و فروش رمزارزها فقط برای کسانی است که رسمی تولید می‌کنند و فقط باید برای واردات کالا از آن استفاده شود و مبادله رمز ارزها بین یکدیگر مجاز نیست.

فروردین 1400
وزیر نیرو آخرین ویرایش مقررات تامین برق مراکز استخراج رمز ارز را ابلاغ کرد. در دستورالعمل جدید که با اصلاحاتی ابلاغ شده، اوقات سال به 3دسته نوع یک (اوج بحرانی)، نوع 2(محدودیت بار) و نوع ۳ (عادی) تقسیم‌بندی شده است که هر کدام نیز تعرفه خاص خود را دارد. براساس این ابلاغیه، تامین برق مرکز استخراج رمزارزها به ۴ روش امکان‌پذیر است که انتخاب آن به‌عهده متقاضی است.

اردیبهشت 1400
رئیس مجلس در نامه‌ای به رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد با یادآوری خاطره مؤسسات اعتباری از آنها خواست فورا برای رمزارزها و صرافی‌های آن فکری شود.

اردیبهشت 1400
بانک مرکزی به معامله گران رمز ارز هشدار داد که طبق مصوبه هیأت دولت تنها رمزارزهای استخراجی در داخل کشور طبق ضوابط می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و از این‌رو معامله‌ دیگر رمزارزها مجاز نیست.

خرداد 1400
این اواخر گفته‌هایی مبنی بر مسدود شدن درگاه‌های صرافی‌های آنلاین فروش رمزارز مطرح شد که رئیس‌کل بانک مرکزی هم آن را رد کرد و در نهایت نامه‌ای از سوی دفتر نهاد ریاست‌جمهوری به رئیس‌کل بانک مرکزی ارسال شد که از مسدودیت درگاه‌های فروش رمزارز جلوگیری شود.

10خرداد 1400
رئیس پلیس امنیت اقتصادی ناجا اعلام کرد از ابتدای گسترش رمز ارزها در جهان و به تبع آن در کشورمان تاکنون نزدیک به ۷۲ هزار دستگاه ماینر در کشور کشف و ضبط شده است.

18خرداد 1400
حسن روحانی اعلام کرد که تولید رمزارز تا پایان شهریور‌ماه ممنوع است و وزارتخانه‌های اطلاعات، ارتباطات و فناوری اطلاعات و نیرو مسئول برخورد و قطع برق این مراکز هستند.