استان‌های موفق و ناکام در مهار تصادف

گزارش‌های پلیس راهور درباره تصادف‌های نوروز۱۴۰۰ نشان می‌دهد بدترین عملکرد در این حوزه مربوط به فارس، ایلام، سیستان و بلوچستان با بیشترین افزایش جان‌باخته و بهترین عملکرد مربوط به تهران، آذربایجان شرقی و کرمان است که بیشترین کاهش جان باخته را داشتند.بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی، نوروز امسال به طور متوسط روزانه 6/47 نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند که در مقایسه با متوسط تلفات روزانه تصادف‌ها در نوروز سال گذشته (9/25 نفر)، ۸۴ درصد بیشتر شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود اینکه عامل انسانی نقش مهمی در تصادف‌های جاده‌ای و تصادف‌های منجر به فوت دارد، اما در استانی مانند آذربایجان‌شرقی، ارتقای ایمنی جاده‌ها و نصب علائم هشداردهنده و تجهیز امدادهای جاده‌ای در کاهش تلفات تاثیرگذار بوده و برعکس در سیستان‌وبلوچستان به دلیل وجود نقاط حادثه‌خیز زیاد به ویژه در شهرستان سراوان تلفات زیادی را در نوروز شاهد بودیم. این مشکل در فارس هم وجود دارد و علاوه بر اینکه این استان به طور معمول در صدر تصادف‌های جاده‌ای است در نوروز هم به دلیل تردد بالا و ایمنی پایین جاده‌ها سهم زیادی در آمار جان‌باختگان نوروز را به خود اختصاص داده. این بررسی‌ها نشان می‌دهد توجه به ایمنی جاده می‌تواند نقش مهمی در کاهش آمار فوت تصادف‌های جاده‌ای ایفا کند. 

  سه‌گانه ایمن‌سازی در آذربایجان شرقی
آذربایجان‌شرق استانی است که بنابر گزارش‌های پلیس‌ راهور بیشترین کاهش را در آمار جان‌باختگان تصادف‌های نوروزی داشته. مسئولان استان معتقدند این موفقیت نتیجه همکاری پلیس راه، اورژانس و راه و شهرسازی است. آذربایجان‌شرقی ۲۳۵ کیلومتر آزادراه، ۴۵۳ کیلومتر بزرگراه، ۹۲۲ کیلومتر راه اصلی، 2075کیلومتر راه فرعی و ۱۰هزار و ۴۴۱کیلومتر راه روستایی دارد که از 25اسفند سال گذشته تا 15فروردین امسال ترددهای جاده‌ای آن در محورهای اصلی و فرعی 70 تا 80 درصد افزایش داشته است.بنابر اعلام پلیس راه استان حدود 6میلیون خودرو در این 20روز در جاده‌های استان تردد داشته‌اند که 1میلیون سهم خودروهای غیر بومی بوده است.امسال با وجود اینکه تصادف‌های جاده‌ای در استان رشد 70درصدی داشته و طی آن‌ها 431 نفر مصدوم شدند، اما این تصادف‌ها فقط 12فوتی بر جای گذاشته است.کاهش فوتی تصادف‌های جاده‌ای در استان پس از آن رخ داد که دستگاه‌های سه‌گانه پلیس راه، اورژانس و راه و شهرسازی استان از چند ماه مانده به آغاز سال جدید در کارگروه‌های تخصصی ترافیک استانداری ارتقای ایمنی جاده‌ای را مد نظر قرار دادند. در مرحله نخست اداره کل راه و شهرسازی موظف شد طرح ارتقای ایمنی جاده‌ها و نصب علائم هشداردهنده و نصب دوربین‌ها و ترددشمارهای آنلاین را مورد توجه قرار دهد. در مرحله دوم اورژانس استان با تقویت ناوگان حمل مجروحان تصادف‌ها و رساندن سریع به مراکز درمانی از یک‌سو و تجهیز امدادهای جاده‌ای از سوی دیگر تلاش کرد میزان فوتی‌های تصادف‌ها را کاهش دهد، زیرا پیش از این اعلام شده بخش زیادی از فوتی‌های تصادف‌ها مربوط به از دست رفتن زمان طلایی رساندن مجروح به بیمارستان است.همچنین پلیس راه استان روش‌های سخت‌گیرانه‌تری در برخورد با سرعت بالای خودروها و رعایت نکردن موارد ایمنی در جاده‌ها به کار بست و بنابر اعلام پلیس راه حضور ناوگان پلیس راه در 5 محور اصلی و تصادف‌خیز استان واقع در مسیرهای میاندوآب-ملکان، آزادراه تبریز- زنجان، مشگین‌شهر- اهر، نیر- سراب،  ایواوغلی- مرند و جاده قدیم زنجان- میانه بیشتر و ملموس‌تر بود که منجر به کاهش آمار فوتی جاده‌ای شد.

  رتبه دوم کاهش حوادث ترافیکی در کرمان 
کرمان پیش از این همواره در فهرست استان‌هایی با میزان تصادف بالا و تلفات بالای ناشی از سوانح رانندگی قرار داشت، اما سال گذشته توانست با ورود جدی کارگروه ترافیک و حمایت استانداری با وجود افزایش 18درصدی ترددها شاهد کاهش 15درصدی تصادف‌ها باشد. سال گذشته بیش از ۱۷۹نفر فوتی کمتر و بیش از ۳۷۰۰ نفر مجروح کمتر در تصادف‌های رانندگی استان ثبت شد. در واقع 3 سال متوالی است که آمار تصادف‌ها در کرمان کاهشی شده و سال گذشته این استان موفق شد رتبه‌ دوم کاهش حوادث ترافیکی در کشور را کسب کند. برگزاری منظم و جدی جلسه‌های کمیسیون ایمنی، بهره‌گیری از اعتبار معادن استان و دستگاه‌های اجرایی برای ارتقای استاندارد و ایمنی معابر و انجام اقداماتی از جمله رفع نقاط حادثه‌خیز، ایمن‌سازی معابر و جاده‌ها، ترمیم روکش آسفالت، نصب 25 دوربین پایش برای پلیس‌های شمال و جنوب استان و تقویت پوشش تصویری جاده‌ها، فرهنگ‌سازی از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی موجب حوادث و تلفات کم‌تر در مناطق درون‌شهری و برون‌شهری شد. در ایام نوروز 1400 اما پلیس استان اعلام کرد که آمار حوادث رانندگی و تلفات افزایش یافته است. بنا بر گزارش پلیس در تعطیلات نوروز حدود 1200تصادف رانندگی در استان رخ داد که 58 نفر کشته و 584 نفر مجروح برجا گذاشت.گفته می‌شود یکی از دلایل این افزایش در کنار آزادسازی سفرهای نوروزی با وجود شیوع کرونا تصادف‌های خودروهایی است که به قاچاق انسان از افغانستان و  قاچاق سوخت مشغولند. تنها در یکی از تصادف‌های امسال این خودروها، 8 نفر جان باختند و در مجموع ۱۵درصد تلفات ناشی از تصادف‌ها در کرمان مربوط به خودرو‌های حامل اتباع غیرمجاز کشور افغانستان است.سیدمصطفی آیت‌الهی موسوی، معاون عمرانی استاندار کرمان تاکید دارد که باید قوانین اصلاح شوند تا پلیس بتواند با این افراد برخورد کند.از سوی دیگر، پیش‌بینی می‌شود با استمرار اقدامات مربوط به کاهش تصادف‌ها، اگرچه نوروز امسال نسبت به ماه‌های گذشته آمار افزایشی شد، اما در نهایت کرمان بتواند تا پایان سال باز هم خود را به عنوان استانی با کاهش آمار تصادف‌ها معرفی کند. 

تلفات جاده‌ای سیستان و بلوچستان، بالاتر از کرونا
سیستان و بلوچستان برعکس آذربایجان شرقی عملکرد موفقی در تصادف‌های نوروزی نداشت. این استان به دلیل گستردگی راه‌های ارتباطی دارای ۲قرارگاه پلیس راه و ۲اداره کل راه و شهرسازی در شمال به مرکزیت زاهدان و جنوب به مرکزیت ایرانشهر است که شهرستان‌های شمالی و مرکزی شامل زابل، هیرمند، زهک، نیمروز، هامون، زاهدان، میرجاوه، خاش، سراوان، سیب و سوران و مهرستان زیرپوشش قرارگاه شمال و شهرستان‌های جنوبی ایرانشهر، دلگان، فنوج، قصرقند، نیکشهر، سرباز، کنارک و چابهار زیرپوشش قرارگاه پلیس راه جنوب سیستان و بلوچستان هستند.با وجود تفکیک مدیریت‌ راه‌های استان برای کاهش حوادث جاده‌ای باز شاهد وقوع حوادث در محورهای استان و کشته و مصدوم شدن تعداد زیادی از هموطنان سیستانی هستیم.در ایام تعطیلات نوروز امسال از ۲۵اسفند سال ۹۹ تا ۱۳ فروردین ۱۴۰۰، ۴۴ نفر بر اثر تصادف‌های جاده‌ای در استان جان خود را از دست دادند. در همین زمان نیز ۲۳ نفر بر اثر ابتلا به کرونا در بیمارستان‌های استان جان خود را از دست داده بودند که این نشان می‌دهد تلفات جاده‌ای سیستان‌وبلوچستان بیشتر از بیماری پرخطر کروناست.فروردین امسال یکی از مرگبارترین حوادث جاده‌ای کشور در یکی از محورهای سیستان و بلوچستان رقم خورد؛این حادثه در محور کورین به سرجنگل روی داد و ۱۴ کشته بر جا گذاشت و پلیس راه شمال سیستان و بلوچستان علت آن را تجاوز به چپ خودروی پراید و متعاقب آن سرعت بالای خودروی پژو اعلام کرده بود.پلیس راه جنوب سیستان و بلوچستان هم سرعت زیاد، انحراف و تجاوز به چپ و سبقت را از دلایل بروز حوادث رانندگی در جاده‌های جنوب سیستان و بلوچستان عنوان می‌کند و بیشترین دلیل تصادف‌ها را سرعت زیاد و بی‌توجهی به جلو می‌داند.سال گذشته ۵۳نقطه حادثه‌خیز در کجورهای استان از سوی اداره‌های ذی‌ربط مورد بهسازی و اصلاح قرار گرفت، اما در همان مدت ۴۶ نقطه دیگر نیز ارزیابی و کارشناسی شد که پرونده آن‌ها در دست بررسی است. نبود جاده‌های مناسب در استان یکی از عوامل وقوع تصادف‌ها اعلام شده است، زیرا در اغلب نقاط استان، محورها دوطرفه هستند. در بسیاری موارد جاده‌ها تنگ و باریک و عبور خودروها با سرعت بالا و سبقت‌های غیرمجاز زمینه‌ساز تصادف در جاده‌های استان است. جاده‌های سراوان به عنوان ناایمن‌ترین و پرحادثه‌ترین محورهای استان اعلام شده. طبق اظهارات کارشناسی‌شده بیشترین نقاط شناسایی شده حادثه‌خیز استان مربوط به جاده‌های سراوان است و تردد غیرمجاز با سرعت بالای خودروهای سوخت‌کش هم موجب شده آمار تصادف‌های جاده‌ای شهرستان بالا برود و در اغلب حوادث، آتش‌سوزی خودرو و مصیبت‌های مرگبار رقم بخورد.برای کاهش آمار فوت در نتیجه تصادف اما طرح راهداری محوری از اردیبهشت امسال در ۴۵۰ کیلومتر از محورهای شریانی و اصلی محدوده تحت پوشش اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شمال استان توسط ۳۸۵ نیروی راهداری در حال اجراست.این طرح‌ با هدف تجمیع اقدامات راهداری و انتقال تجربه‌های بین همکاران فعال در این حوزه در قالب ۱۳محور نظیر ساماندهی تابلو و علائم، ساماندهی گاردریل‌ها، حذف و کاهش نقاط پر حادثه، لکه‌گیری، اصلاح شیب شیروانی، ترانشه‌برداری، پاکسازی و تسطیح حریم، شانه سازی، تعمیر و اصلاح سیستم روشنایی نقطه‌ای و طولی و تونل‌ها و تنقیه پل‌ها در محورهای مواصلاتی خاش- میرجاوه، زهک -میلک، زاهدان - نهبندان و زابل زاهدان همزمان با سراسر کشور در حال اجراست.در این طرح مهم ۱۴۵دستگاه انواع ماشین‌آلات سنگین و نیمه سنگین راهداری توسط ۳۸۵ نفر نیروی راهدار در حال ارائه خدمات هستند.

  فارس، همچنان پیشتاز تصادف‌های جاده‌ای
سال‌هاست استان فارس در تصادف‌های جاده‌ای رتبه اول کشور را دارد و در نوروز امسال نیز تعداد جان‌باختگان حوادث رانندگی استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۴۴درصد افزایش داشت. همین افزایش هم موجب شد این استان در ردیف استان‌هایی با بدترین عملکرد قرار گیرد. در 13روز تعطیلات نوروز به طور متوسط روزانه 37 تصادف در جاده‌های استان فارس اتفاق افتاده که 7درصد فوتی، 67درصد از نوع جرحی و 27درصد در قالب خسارت و کروکی بوده است. علل عمده تصادف در همین بازه زمانی 40درصد به دلیل توجه نکردن به جلو، 21درصد تخطی از سرعت مطمئنه، 12درصد تجاوز به چپ و واژگونی خودرو  بوده است. همچنین عابران پیاده سهم 6درصدی از جان باختگان و موتور سواران سهم 16درصدی را داشتند. بیشترین فراوانی تصادف‌هایی که با واژگونی همراه بوده بین ساعت 17 تا 23 به وقوع پیوسته است. همچنین 71درصد تصادف‌های جرحی و فوتی در محور‌های اصلی و 29درصد در محور‌های فرعی و روستایی رخ داده است. بیشترین فراوانی تصادف‌ها در محور کمربندی شیراز با 56 درصد و بیشترین تعداد جان باختگان نیز در حوزه پلیس راه نورآباد-ممسنی با سهم 10 درصدی از کشته‌ها بوده است. استان فارس با 122 هزار و 608 کیلومترمربع مساحت و 20 هزارو 533 کیلومتر طول راه به دلیل موقعیت جغرافیایی و اهمیت گردشگری و ترانزیتی از مهم ‌ترین استان‌های کشور در بخش حمل‌ و نقل جاده ای محسوب می‌شود. با توجه به موقعیت جغرافیایی این استان و قرار گرفتن در مرکز اتصال چند استان کشور، در ایام نوروز حجم تردد خودروها در محورهای مواصلاتی استان افزایش می یابد که موجب تصادف‌های گسترده در این استان شده است. 

  سهم بالای نقاط حادثه‌خیز در تصادف‌های ایلام
آمار گواه این است که تصادف‌های منجر به فوت در ایلام طی نوروز 1400 با وجود افزایش 55 درصدی ترددها، حدود 33 درصد کاهش داشته است. با این حال طبق گزارشی که پلیس راهور کشور به تازگی ارائه کرده، این استان نسبت به استان‌های دیگر عملکرد مناسبی در کاهش تصادف‌های جاده‌ای نداشته است. محورهای کوهستانی و نقاط حادثه‌خیز جاده‌های ایلام سال‌هاست به مشکل جدی استان تبدیل شده و تهدیدی دائمی برای جان مسافران محسوب می‌شود. جاده‌هایی نظیر مهران و ملکشاهی به قتلگاهی تبدیل شده که روزانه حادثه‌ساز می‌شوند و هر بار خانواده‌ای را داغدار می‌کنند. مشکلات محورهای ایلام بحث امروز و دیروز نیست و با وجود تردد هزاران خودرو از این محورهای پرخطر تاکنون اقدام اساسی برای اصلاح جاده‌ها و رفع نقاط حادثه‌خیز صورت نگرفته است. وجود جاده‌هایی با ظرفیت و روسازی نامناسب و نا امن، شیب‌های تند و طولانی و همچنین لغزندگی سطح راه‌ها از جمله موارد حادثه‌آفرین در بخش ساخت و ساز جاده‌ای به شمار می‌روند. نقاط حادثه‌خیز استان سهم 60‌درصدی در تصادف‌ها دارند و کاهش این سهم نیازمند اصلاح و ایمن سازی نقاط حادثه‌ساز جاده‌ای است. بحرانی‌ترین محور کشور از نظر سرعت، با بالاترین درصد وقوع خطر محور دهلران در استان ایلام است و هنوز چهاربانده کردن این محور در دستور کار مسئولان قرار نگرفته. در ایلام بیشترین تخلفات و سوانح رانندگی به دلیل سرعت غیرمجاز است و به همین دلیل پلیس راه استان ایلام طی برنامه‌ای جامع با هدایت واحدهای گشتی، برخورد با تخلف‌های سرعتی، استقرار در نقاط حادثه‌خیز و همچنین رفع یا آشکار‌سازی نقاط حادثه‌خیز در تلاش برای کاهش آمار تلفات جاده‌ای است.