اردبیل توسعه ریلی و صنعتی می‌خواهد

پوپک قاسمی-خبرنگار

استان مرزی اردبیل از قطب‌های کشاورزی و گردشگری کشور است اما با این وجود در طول سالیان گذشته به توسعه مطلوب دست نیافته. فقر در تامین زیرساخت‌های لازم، نبود توسعه صنعتی، بیکاری و مهاجرت جمعیت شهرها و روستاها از جمله مشکلاتی است که گریبان‌گیر این استان است. اردبیل از لحاظ سرانه ورزشی، تخت بیمارستانی، فضای آموزشی و مطالعه در رده‌های پایین کشوری قرار دارد و از سوی دیگر سرانه در آمد در این استان تقریبا حدود نصف میانگین کشوری است. میزان سرمایه‌گذاری خارجی تقریبا صفر و سرمایه‌گذاری داخلی هم بسیار اندک است. واحدهای صنعتی موجود استان یا راکد هستند یا با حداقل ظرفیت اشتغال و تولید کار می‌کنند و راه ارتباطی این استان نیز پاشنه آشیل آن شده است؛ به طوری که اردبیل به لحاظ برخورداری از بزرگراه در رتبه سی‌ام کشور قرار دارد و در جاده‌های شمال استان همواره شاهد تصادفات پی در پی هستیم.دولت ها در ادوار مختلف با وعده‌ها و برنامه‌های تقریبا مشابهی مانند؛ تکمیل راه آهن اردبیل- میانه، فراهم کردن زمینه اشتغال و توسعه کشاورزی و گردشگری در این استان شروع به کار کرده‌اند اما با پایان دولت، فرجام وعده‌ها به دولت بعدی سپرده شده و بی‌سرانجام مانده است. این موضوع در کنار روند کند انجام پروژه‌ها باعث دلسردی اهالی استان شده است. حال بار دیگر در آستانه سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اهالی و کارشناسان استان مطالباتی از دولت جدید دارند.

تعیین تکلیف منطقه ویژه اقتصادی نمین
«بابک روغنی» از فعالان اجتماعی استان با بیان اینکه باید منطقه ویژه اقتصادی نمین تعیین تکلیف شود به همشهری می‌گوید: اردبیل از نظر صنعتی جزو استان‌های محروم است و ساماندهی واحدهای راکد و نیمه راکد صنعتی استان باید در اولویت دولت آینده باشد.
وی ادامه می‌دهد: هر چند اردبیل قطب کشاورزی است اما نه تنها در این زمینه توسعه اقتصادی برای استان نداشته بلکه ضررهای زیست محیطی مانند تخلیه آب‌های زیرزمینی را به دنبال داشته است. بنابراین باید سند جامع توسعه کشاورزی با نگاهی به آمایش دوباره سرزمین در استان و بر اساس تغییر الگوی کشت تدوین شود. روغنی می‌افزاید: همچنین از دولت آینده انتظار می‌رود در پست‌های مدیریتی از ظرفیت بانوان توانمند استان بیشتر استفاده کند تا شاهد توسعه اجتماعی متوازن در این استان باشیم. تلاش برای استفاده از انرژی‌های نو و تجدیدپذیر و تشکیل اتاق توسعه اردبیل با استفاده از ظرفیت‌های نخبگان و سرمایه‌های نیروی انسانی از دیگر مطالبات عنوان شده از سوی این جوان فعال استان است.

استفاده از ظرفیت مرزی
«ونوس بهنود» بانوی فعال اجتماعی استان نیز در این باره به خبرنگار همشهری می‌گوید: توجه به آسیب‌های اجتماعی که اغلب در برنامه‌ریزی‌ها مورد غفلت قرار می‌گیرد باید برای توسعه اجتماعی مطلوب اردبیل مورد تاکید باشد.وی می‌افزاید: ظرفیت مرزی استان تا کنون بالفعل نشده است و عناوینی مانند منطقه آزاد، بندر خشک و اتصال به ریل آهن تا نقطه مرزی، فقط در حد شعار باقی مانده و موجب توسعه استان نشده است. دولت آینده باید برنامه جامعی برای استفاده از موقعیت مرزی و توسعه اقتصادی این استان محروم داشته باشد.بهنود همچنین به ضرورت تخصیص بودجه ویژه برای مناطق محروم تاکید می‌کند و می‌افزاید: استان برای دریافت بودجه از دولت و مدیریت آن به مدیران کارآمد نیاز دارد.
برنامه‌ریزی برای توریسم ورزشی
«فرهاد حسنی» کارشناس حوزه ورزش استان نیز عنوان می‌کند: در کنار تامین زیرساخت‌های ارتباطی مانند راه آهن، جاده‌های ارتباطی و فضای درمانی کافی باید به تامین زیرساخت‌های ورزش هم توجه ویژه شود زیرا این استان سرانه فضای ورزشی مناسب ندارد و در رده‌های پایین جدول در کشور است.
وی به برنامه‌ریزی دقیق در زمینه گردشگری اشاره می‌کند و می‌افزاید: اردبیل از قطب‌های گردشگری کشور به شمار می‌رود اما به دلیل نبود برنامه حساب شده، این ظرفیت تاثیری در رشد اقتصادی استان نداشته است. احداث مجتمع‌های رفاهی و تفریحی و سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری، می‌تواند اهرمی برای توسعه استان به ویژه در زمینه توریسم ورزشی باشد.

جذب سرمایه گذار با مشوق
«مجید خدابخش» استاندار سابق این استان نیز درباره مشکلات و راهکاری‌های توسعه اردبیل به خبرنگار همشهری می‌گوید: استان اردبیل در طول دهه‌های گذشته و قبل از اصل 44 قانون اساسی از سرمایه‌گذاری دولتی در بخش‌های بزرگ صنعتی محروم بوده است و اکنون برای نجات از محرومیت راهی جز جذب سرمایه‌گذار ندارد که دولت جدید باید در استان به جد پیگیر این مطالبه باشد.
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در این استان برای بخش خصوصی توجیه اقتصادی ندارد، می‌افزاید: دو مساله برای جذب سرمایه‌گذار در این استان مهم و حیاتی است. یکی تخصیص سهم ارزی که در طول سال‌ها تقسیم عادلانه‌ای نبوده و استان اردبیل از سهم ارزی مناسبی استفاده نکرده است و دیگری مشوق‌های سرمایه‌گذاری که باید برای استان‌های مرزی و فاصله 50 کیلومتری خط مرزی که عمدتا محروم هستند مشوق‌های سرمایه‌گذاری مانند معافیت مالیاتی، سود بانکی کمتر و تسهیلات ویژه اختصاص یابد.

تخصیص حقابه
«حسن نوعی اقدم» نماینده ادوار گذشته استان و عضو هیئت رئیسه مجلس هفتم نیز به خبرنگار همشهری می‌گوید: استان اردبیل در 10 سال آینده، بحران تامین آب آشامیدنی و کشاورزی خواهد داشت و اختصاص سهم عادلانه استان از حقابه قزل اوزن و ارس برای این بحران ضروری است. اما تا کنون در این زمینه اقدامی انجام نشده است و دولت آینده باید نگاه عدالت محور بر حقابه این استان داشته باشد.
وی با تاکید بر شایسته‌سالاری بدون توجه به قومیت‌گرایی در مدیریت استان اظهار می‌کند: نبود مدیران متعهد، سیستم اداری استان را به ورطه نابودی می‌کشاند. نوعی اقدم با اشاره به تصویب لایحه منطقه آزاد تنها در یک نقطه استان، تاکید می‌کند: مسئولان استانی باید تلاش کنند در دولت آینده لایحه اصلاحی برای احقاق حق مردم استان در مورد منطقه آزاد را  به مجلس ارائه کنند.
این اقتصاددان با اشاره به مطالبات استان در مورد پروژه‌های نیمه‌تمام اظهار می‌کند: ما از مسئولان دولت آینده انتظار داریم با مردم شفاف سخن بگویند و با وعده‌های بی‌فرجام باعث رنجش خاطر اهالی استان نشوند. همچنان که اتمام راه آهن از سه دولت پیش وعده داده شده و تا کنون عملی نشده و باعث بی‌اعتمادی مردم شده است.
صدیف بدری نماینده اردبیل در مجلس دهم و یازدهم هم درباره مطالبات و چالش‌های استان می‌گوید: همه دغدغه‌های اولویت‌دار استان اردبیل در حوزه‌های مختلف، زیرمجموعه یک موضوع واحد است و آن هم چیزی نیست جز عدالت! به عنوان مثال اردبیل کماکان از راه‌آهن بی‌بهره است. قریب به سه دهه از استان شدن اردبیل می‌گذرد اما آنچنان که باید و شاید به تناسب ظرفیت‌های خود توسعه نیافته است. عدم تحقق اتصال استان به شبکه ریلی کشور یکی از مهمترین دغدغه‌های اهالی استان است. خوشبختانه پروژه در سال‌های اخیر پیشرفت خوبی داشته اما انتظار این است که در درجه اول راه‌آهن اردبیل-میانه تکمیل شود و این مسیر تا پارس‌آباد توسعه یابد و به شبکه ریلی کشور جمهوری آذربایجان متصل شود.وی با بیان اینکه توسعه بزرگراهی جاده‌ها یکی دیگر از اولویت‌های اساسی استان است، می‌افزاید: اجرایی کردن منطقه آزاد اردبیل یکی دیگر از دغدغه‌های مردم استان است. مصوبه مجلس دهم در مورد ایجاد منطقه آزاد، اخیرا در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید. انتظار از دولت سیزدهم این است که در مورد اجرایی شدن این مصوبه مهم و تاریخی اقدامات لازم را به عمل آورد. بدری تاکید می‌کند: توسعه گردشگری درمانی، ایجاد زمینه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در استان و اختصاص سهم اردبیل از سرمایه‌گذاری‌های دولتی از دیگر دغدغه‌ها و مطالبات مردم اردبیل از دولت آینده
 است.