• پنج شنبه 28 تیر 1403
  • الْخَمِيس 11 محرم 1446
  • 2024 Jul 18
سه شنبه 4 خرداد 1400
کد مطلب : 131484
+
-

روستاهای در معرض رانش

همشهری وضعیت روستاهای 30 استان که نیازمند جابجایی و یا ایمن‌سازی هستند را بررسی کرده است

روستاهای در معرض رانش

بنابر اعلام رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی کشور، رانش زمین ۱۸۰ روستای کشور را تهدید می‌کند. هرچند همین پژوهشکده اعلام می‌کند که به طور کلی 30درصد روستاها در معرض این خطر هستند اما گستردگی و فراگیری این تهدید طبیعی در کشور بالاست. کارشناسان معتقدند گستردگی آمار روستاهای در معرض رانش، امکان جابه‌جایی آن‌ها را سخت می‌کند؛ البته در مواقع حاد برخی روستاها جابه‌جا شده‌اند و برخی هم در دستور کار جابه‌جایی قرار دارند،‌ اما به طور کلی پایدارسازی و ایمن‌سازی در اولویت است. 
در استان‌های کوهستانی چون آذربایجان شرقی و غربی، مرکزی، زنجان،‌ کرمانشاه، کردستان و لرستان رانش محتمل‌تر است، اما استان‌هایی مانند گیلان، مازندران و گلستان هم به دلیل بارندگی‌ها در معرض این تهدید قرار دارند و حتی تجربه‌هایی در این زمینه داشته‌اند. 
تلخ‌ترین حادثه رانشی را اما می‌توان مربوط به چهارمحال‌وبختیاری دانست؛ رانش زمین در بهار سال 77 در کوهرنگ چهارمحال و بختیاری روستای آبکار لبد را برای همیشه بلعید و همه ساکنان آن را زیر هزاران خروار خاک مدفون کرد. سال 98 بعد از وقوع سیل هم اتفاق مشابهی در کهگیلویه‌وبویراحمد رخ داد‏،‌ با این تفاوت که روستا پیش از حادثه تخلیه شد و رانش، تلفات جانی نداشت. 
در میان همه طرح‌هایی که برای ایمن‌سازی روستاها انجام می‌شود، طرح‌های آبخیزداری بیش از همه مورد توجه است؛ تقویت سفره‌های آب زیرزمینی و افزایش پوشش گیاهی موجب کاهش خطرات طبیعی مانند سیل، بارندگی شدید، فرونشست و رانش زمین می‌شود.



گیلان 
رانش زمین بسیاری از شهرستان‌های گیلان مانند رودسر، لنگرود، املش، تالش، رضوانشهر، شفت، فومن، رودبار و دیلمان را درگیر کرده است. پراکنش جمعیتی زیادی درگیر رانش زمین هستند. 
روستای پیلدره املش از حادثه خیزترین روستاها از نظر رانش زمین است و به صورت کلی بیشتر روستاهای املش و همچنین رودسر درگیر موضوع رانش زمین هستند. به هر خانوار روستایی حدود ۲۰ میلیون تومان وام برای جابه‌جایی از محل رانش داده می‌شود. زمین معوض هم در صورت تخریب صد در صدی واحدهای مسکونی به ساکنان خسارت دیده اعطا می‌شود. آخرین مورد اعطای زمین به ساکنان روستای لیلیم املش بوده است.


اصفهان 
سال گذشته در کارگروه ستاد بحران اصفهان 82روستا در معرض خطراتی چون سیل، فرونشست زمین، خشکسالی، کم‌آبی و فرسودگی ساختمان شناسایی شدند. خطر رانش زمین بیشتر در غرب و جنوب استان وجود دارد که این مساله به دلیل بارش‌های فراوان و کوهستانی بودن منطقه است. 4روستای چشمندگان مجید با جمعیت 211نفر و حیدرآباد با جمعیت 91نفر در بخش چناررود شهرستان چادگان و روستاهای وستگان با 203 و کاهگان با 54نفر جمعیت در بخش پشتکوه شهرستان فریدونشهر در معرض رانش قرار دارند. روستای حیدرآباد شرایط بغرنج‌تری نسبت به 3روستای دیگر دارد به طوری که احتمال رانش زمین برای این روستا 80درصد است. فقط چند واحد مسکونی چشمندگان مجید جابه‌جا شده‌اند و ستاد بحران با هماهنگی مسکن و شهرسازی در مرحله مطالعات و جانمایی برای جابه‌جایی ساکنان روستاهاست.

آذربایجان شرقی
روستاهای ارسباران در آذربایجان شرقی پس از زلزله سال91 وضعیت مطلوبی از نظر پایداری خاک ندارند. به ویژه روستاهای واقع در هوراند و ورزقان در خطر رانش زمین هستند. سال گذشته این موضوع در روستای کرکسر هوراند به حدی جدی شد که 15 خانوار ساکن در این روستا به صورت اورژانسی جابه‌جا شدند. در حال حاضر هم 5روستای جوشین، استرگان، قیه قشلاق، بهربیگ و گوراکش در بخش مرکزی و بخش خاروانای ورزقان و تعداد انگشت‌شماری روستا در میانه و مراغه وضعیت مناسبی ندارند و در برخی ایام سال به ویژه 2 ماه اول بهار ریزش سنگ حتی صخره و جابه‌جایی زمین به صورت محدود رخ می‌دهد. جمعیت ساکن در این روستاها با توجه به مهاجرت اغلب سکنه کمتر از 5هزار نفر است. جابه‌جایی روستاهای در معرض رانش زمین با 2 عامل مهم مقاومت اجتماعی و مشکلات مالی روستاییان روبه‌روست. امسال اعطای تسهیلات کم بهره به روستاهای واقع در مناطق با خطر رانش زمین بالا در اولویت قرار گرفته است.

آذربایجان غربی
خطر رانش زمین نه تنها روستاها بلکه ساکنان شهرستان‌های تکاب، سردشت، خوی، شاهین دژ، ماکو، چالدران، شوط، سلماس، بوکان، زیوه، قطور و پلدشت در آذربایجان غربی را تهدید می‌کند و این استان را به یکی از خطرناکترین استان‌ها از نظر رانش زمین تبدیل  کرده است. با توجه به ساکن بودن جمعیتی حدود 500 هزار نفری در مناطق دارای خطر رانش زمین و لغزش لایه‌های خاک، مسئولان اقدامات آبخیزداری و اصلاح پوشش گیاهی را به عنوان راهکار مقابله با لغزش زمین انتخاب کرده‌اند و به جز موارد معدودی از جمله جابه‌جایی اضطراری روستاهای گوگرد و قاشقا بلاغ در خوی، ترمکچی در تکاب، بابل‌آباد در چایپاره، بصره و مامه زینه در سردشت و سیوه واقع در سلماس و 2 روستای چالدران در بقیه موارد اقداماتی برای پایداری خاک صورت می‌گیرد. در حال حاضر محدوده وسیعی از زمین‌های مجاور شوط، جنوب قطور، شمال شرق و غرب سلماس، ناحیه کوچکی در اطراف نوشین و بخشی از منطقه زیوه، سردشت، بوکان و تکاب بسیار مستعد رانش زمین هستند. 

اردبیل
در استان اردبیل ضمن اینکه روستاهای کوهپایه‌ای مانند گلوزان بخش شاهرود خلخال، محله طالقانی در غرب شهر گرمی و پشت بیمارستان قدیم در معرض لغزش و رانش زمین است. در این محله حتی در سال‌های گذشته یک بیمارستان و یک مدرسه با رانش زمین تخریب شده‌اند و حالا هم خانه‌های اهالی ترک برداشته است. به گفته مسئولان در سال‌های گذشته بعد از زهکشی تا حدودی خطر کاهش یافته است، اما باید مطالعه جدیدی با در نظر گرفته همه شرایط فنی  برای ساماندهی اوضاع این محله انجام شود. صاحبان 300 واحد مسکونی محله از مسئولان می‌خواهند در این زمینه تصمیم کارساز بگیرند. به صورت کلی 2 روستا در اردبیل در معرض رانش و یک روستا در معرض ریزش سنگ است. 

خراسان جنوبی 
در خراسان جنوبی فقط یک مورد رانش زمین در روستای «هاونان» واقع در منطقه باقران بخش مرکزی شهرستان بیرجند اتفاق افتاده است. تاریخ اولین حرکت اصلی لغزش در روستای هاونان در سال 64 و تاریخ آخرین حرکت اصلی در سال 85 بوده است. این روستای 12خانواری بعد از این رانش‌ها به مکانی که بنیاد مسکن برای اسکان جدید اهالی پیش‌بینی کرده بود، منتقل شد. خطر رانش زمین در منطقه محمودآباد بهدان نیز وجود دارد که این منطقه خالی از سکنه است. خراسان جنوبی به‌ دلیل موقعیت جغرافیایی خود سوانح متعددی را تجربه کرده و پدیده‌هایی مانند زلزله، سیل، رانش زمین و... تاکنون موجب بروز خسارت جانی و مالی نیز در این استان شده است.

قم
تاکنون موردی از رانش زمین در مناطق روستایی قم گزارش نشده ولی خطر فرونشست زمین در این استان جدی‌تر از همیشه است. این پدیده در بخش جعفرآباد که اخیرا به شهرستان ارتقا یافته بیشتر از سایر مناطق بروز کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ فرونشست در بخش جعفرآباد 16 تا 17 سانتی‌متر در سال است. اگر این نرخ همچنان ادامه یابد در مدت 10 سال، 2 متر فرونشست در این منطقه به وقوع می‌پیوندد. در بخش جعفرآباد، کشاورزی و دامپروری رونق خوبی دارد و تصمیم جابه‌جایی جمعیت عملا امکان‌پذیر نیست. ولی در سال‌های اخیر تلاش شده پدیده فرونشست زمین مدیریت شود. از آنجایی که کاهش میزان بهره‌برداری از منابع آبی موجود در سفره‌های منطقه، موثرترین راهکار برای توقف روند فرونشست زمین است، صدور مجوز برای حفر چاه جدید به منظور مصارف کشاورزی در این مناطق ممنوع شده. برای جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌های مجاز هم تصمیم‌هایی گرفته شد. 

مرکزی 
مردم استان مرکزی تجربه تلخی از رانش زمین دارند. سال گذشته رانش زمین، ساکنان 2 روستای ساوه را خانه‌نشین کرد. این حادثه تنها مسیر اتصال روستاهای مرق و مرقکان به ساوه را تخریب کرد و تردد زمینی به این روستاها مسدود شد. حدود 2 هفته طول کشید که مسیر جایگزین برای تردد روستاییان آماده شود. اگرچه این رانش بر اثر بارندگی و ایجاد شکاف در یکی از کوه‌های منطقه ایجاد شده بود، اما روستاهای دیگری هم در ارتفاعات و دامنه‌ها، دقیقا روی خط گسل ایجاد شده‌اند. اولویت راه و شهرسازی مرکزی، زلزله و بعد رانش زمین است. البته در اطراف اراک و منطقه تلخاب نیز گسل‌های جدی وجود دارد ولی چون این مناطق در ارتفاعات نیست مسائل حادی به وجود نمی‌آورد. خطر جدی زلزله و رانش زمین در مناطق شمالی استان و ارتفاعات و دامنه‌هاست که جمعیت زیادی در این روستاها زندگی می‌کنند، اما کار خاصی برای جابه‌جایی این افراد انجام نشده.

چهارمحال و بختیاری
رانش زمین در بهار 23سال پیش در کوهرنگ چهارمحال و بختیاری یک روستا را برای همیشه بلعید و همه ساکنان آن را زیر هزاران خروار خاک مدفون کرد. روستای آبکار لبد در فروردین سال 77 در یک شب بارانی بهاری زیر آوار کوه برای همیشه مدفون شد و هرگز کسی از ساکنان مانده در خانه‌های آن روستا خبردار نشد. در این حادثه تاریخی 52 نفر از اهالی روستای لبد شهرستان کوهرنگ در زیر هزاران هزار تن خاک مدفون شدند و از کل اهالی این روستا 13نفر که در آن شب در روستا نبودند، زنده ماندند. کارشناسان معقتدند در چند دهه اخیر رانش زمین حدود 1270میلیارد ریال به مزارع، باغات و زیرساخت‌های استان خسارت زده است. 187 روستای استان با شیب بالای 50 درصد در معرض خطر رانش زمین قرار دارند که به گفته مسئولان مدیریت بحران فقط 85 روستا در قالب 55 شهرک جابه جا شده است. روستای افسرآباد اردل یکی از مهمترین روستاهای در معرض خطر رانش زمین طی سال‌های گذشته بوده که به تازگی عملیات مطالعه و جابه‌جایی تعدادی از اهالی این روستا در دستور کار قرار گرفته است.

کرمان
زمین‌لغزش یا در اصطلاح عامیانه رانش زمین در کرمان بیشتر در مناطق کوهستانی رخ می‌دهد. مشهورترین آن، رانش زمین در روستای محمدآباد مسکون در شهرستان جیرفت بود که حدود 2 دهه پیش رخ داد و منجر به تخلیه‌ روستا شد. سال گذشته هم زمین‌لغزش عظیمی در محدوده‌ ریگان در کرمان و بزمان در سیستان‌وبلوچستان رخ داد. در استان اما بیشتر فرونشست رخ می‌دهد که اصلی‌ترین دلیل آن برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی ذکر می‌شود. فرونشست در کشور برای اولین‌بار در دشت رفسنجان در سال 46 مشاهده شد. در حال حاضر همه دشت‌های شمال و جنوب استان درگیر فرونشست هستند. فرونشست سالانه در دشت‌های شمالی استان از جمله رفسنجان و انار و زرند گاهی به 30 سانتی‌متر نیز می‌رسد. در دشت‌های جنوبی، بیشترین نرخ فرونشست مربوط به ارزوئیه و عنبرآباد و فاریاب است. 

سیستان و بلوچستان
شرایط جغرافیایی سیستان‌وبلوچستان و وقوع سیلاب‌ها در مناطق دشت و نزدیک به آن موجب شده است حادثه رانش کمتری در این استان رخ بدهد. رانش‌های صورت گرفته بیشتر در مناطق شمالی و در روستا‌های شهرستان تفتان و بزمان و به صورت موردی روی داده که بنیاد مسکن به تغییر مکان برخی خانه‌ها اقدام کرده و تغییر مکان برخی دیگر را در دست اقدام دارد. اما پدیده دیگری که در این استان روی داده و موجب شده بسیاری از روستا‌ها را تهدید کند «گرگروک» یا فرسایش خندقی است که بیش از  888هزار هکتار شهرستان‌های چابهار، دشتیاری و قصرقند را شامل می‌شود. بر اساس مطالعات انجام شده این حوزه دارای یک منطقه بحرانی در سطح 130 هزار هکتار و یک منطقه فوق بحرانی در سطح 20 هزار هکتار است. در سیل دی‌ 98 در منطقه بلوچستان با پیشروی بی‌امان این گرگروک‌ها تا نزدیکی رودخانه کاجو 300 روستا خالی از سکنه شد. 103 میلیارد تومان اعتبار از صندوق توسعه ملی برای جلوگیری از این پدیده در نظر گرفته شده است. 

یزد
حادثه رانش زمین به ندرت در استان یزد مشاهده شده است. ۲ روستا در شهرستان بهاباد به دلیل خطر رانش زمین و لرزه خیزبودن منطقه در سال ۹۲ جابه‌جا شدند. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در این سال با توجه به زلزله خیز بودن شهرستان بهاباد و خطراتی که آن را تهدید می‌کرد به جابه‌جایی اقدام کرد. به این ترتیب کار جابه‌جایی روستای جعفرآباد و دهنو ملا اسماعیل با ساخت واحدهای مسکونی و واگذاری آن به اهالی این روستا انجام و در ادامه امکانات رفاهی 2 روستا نیز تکمیل شد.

خراسان رضوی
ابتدای اردیبهشت سال 98 در شهرستان کلات خراسان رضوی در پی تداوم بارش باران بهاری و رانش زمین در روستای چرم کهنه، چهار واحد مسکونی در زیر خاک مدفون شدند. برای جلوگیری از بروز حوادث احتمالی ۱۵ منزل مسکونی در روستاهای چرم کهنه و ایدلیک واقع در دهستان کبودگنبد بخش مرکزی کلات تخلیه شدند. سال 98 قرار شد منازل مسکونی 2روستا در شهرستان کلات به علت قرار گرفتن در معرض رانش زمین تخلیه و ساکنان آن‌ها به منازل جدید منتقل شوند که این تصمیم به دلیل کش‌مکش‌های اداری هنوز محقق نشده است. بر اثر تداوم بارش‌ها در بهار 99 و مستعد بودن زمین منطقه بخشی از زمین‌های کشاورزی در روستای ایدلیک دچار رانش شد، خوشبختانه منزلی تخریب نشد و کسی آسیب ندید. در حال حاضر ساکنان ۱۲ منزل مسکونی در روستای چرم و چهار واحد مسکونی در روستای ایدلیک باید به مناطق ایمن منتقل شوند که فقط چند واحد از این منازل در معرض رانش زمین تخلیه شده‌اند.

کرمانشاه 
کرمانشاه با توجه به شرایط آب و هوایی، بارندگی، سیل، زلزله و جاده‌سازی‌ها همواره در معرض رانش زمین است و به همین دلیل بانک زمین لغزش در کرمانشاه تهیه شده. در اغلب شهرستان‌های کرمانشاه نقاط و روستاهایی وجود دارند که با چند روز بارندگی یا سیل دچار رانش می‌شوند. زلزله سال ۹۶ در سرپل‌ذهاب، رانش زمین در روستاهای بزرگ مله کبود و قورچی باشی را رقم زد. در این زلزله ۲۰ روستای استان به طور کامل جابه‌جا شد. همچنین در مناطق گردشگری ریجاب، پیران در سرپل‌ذهاب حدود ۸۰۰هکتار زمین بر اثر رانش جابه‌جا شد. در بخش سرفیروزآباد کرمانشاه، روستای کریان و قلعه سرخ در حال حاضر در معرض تهدید هستند. این 2روستا جمعیت چندانی ندارند و براساس گفته منابع طبیعی استان باید جابه‌جا شوند. هر کدام از این 2 روستا ۲۰ تا ۳۰ خانوار با جمعیت ۱۵۰نفری دارند. روستاهایی در منطقه اورامانات نیز در معرض رانش زمین هستند که با اقدامات تثبیتی چون کشیدن دیوار حائل، احداث زه‌کش، انحراف آب و ایجاد پوشش گیاهی محافظت می‌شوند.



قزوین 
قرار گرفتن الموت قزوین در فهرست کانون‌های تشدید رانش، خواب آرام را از چشم ساکنان 100روستای این منطقه گرفته است. در بخش رودبار الموت غربی روستاهای سپوهین، کلمین، عباسک، سفیدآب، علی‌آباد، اویرک و در بخش رودبار الموت شرقی نیز زرآباد، خشکچال، توان، خوبکوه و اوانک جزو روستاهای بحرانی در حوزه رانشی تشخیص داده شدند.
رانش زمین در روستای خوبکوه الموت شرقی بحرانی و حاد تشخیص داده و طرح اضطرار جابه‌جایی سکنه آن تدوین و محل موردنظر برای اسکان روستاییان شناسایی شد. 10 روستا نیز به عنوان کانون بحران شناسایی و کارهای پژوهشی برای انتقال ساکنان آن آغاز شده است.

زنجان
در زنجان در حال حاضر ۲۷۴روستا در مسیر سیلاب قرار گرفته‌اند که رانش زمین بعد از وقوع سیلاب محتمل است. در این روستاها بنیاد مسکن برای مقاوم‌سازی مسکن با مکان‌یابی بهتر تسهیلات مالی ارائه می‌کند تا روستاییان با ساخت مسکن مقاوم در مکان مناسب از خطرهای احتمالی ایمن بمانند. در مناطقی که نمی‌توان امنیت منطقه را تامین کرد تصمیم به جابه‌جایی روستاها گرفته شده است. یکی از این روستاها «مرصع» با 105خانوار است که کارشناسان بنا به دلایل مهمی مانند قرار گرفتن واحدهای مسکونی فرسوده و غیرمقاوم در معرض خطر سیلاب‌های فصلی و رانش زمین، جابه‌جایی کل روستا را ضروری دانسته‌اند و از سال‌های گذشته آغاز شده، اما نیازمند مشارکت و همکاری روستاییان است.

خوزستان 
روستای میراحمد غریبی‌ها از توابع شهرستان ایذه از سال ۸۳ و پس از بهره‌برداری از سد کارون 3، دچار رانش شد اما شدت این رانش‌ها در سال‌های اخیر افزایش یافته به طوری که شکاف‌های بزرگی در اطراف روستا پدید آمده است. شهریور ۹۶ مدیریت بحران خوزستان با توجه به مطالعات زمین‌شناسی و آثار رانش و خطرات احتمالی، برنامه جابه‌جایی این روستا را در دستور کار قرار دارد. برنامه‌ای که تاکنون عملی نشده است. همان سال مدیریت بحران در شهرستان‌های دزفول، مسجدسلیمان و اندیمشک هم 3 روستا را در معرض خطر جدی اعلام کرد. روستای چم‌کنار در شوشتر هم از ۱۸ سال پیش قرار است به دلیل خطر رانش زمین جابه‌جا شود، اما این کار هنوز در حد وعده مانده.

ایلام
روستای تلخاب در بخش 8هزار نفری هندمینی در ایلام اولین بار در سال 95دچار رانش شد که طی این واقعه به طور ناگهانی قسمتی از زمین‌های کشاورزی منتهی به منازل مسکونی رانش کرد و حفره‌های عمیقی در آن ایجاد شد. مسئولان احتمال می‌دادند عامل اصلی این رانش‌ها ساخت و آبگیری سد سیمره باشد. با گذر زمان و بی‌توجهی به احتمال تکرار رانش زمین، این اتفاق همچنان ادامه پیدا کرد و باعث ترک‌خوردگی در منازل مسکونی روستاییان شد. به دنبال همین مشکل تعدادی از روستاییان مهاجرت کردند و خیل عظیمی از آنان نیز که توانایی مهاجرت نداشتند، سال‌ها با دلهره زندگی کردند و در نهایت مجبور به زندگی زیر چادرها شدند. علی‌رغم اینکه چند سالی است از بروز این حادثه و ادامه یافتن آن می‌گذرد و مسئولان وعده‌هایی برای رفع نگرانی‌های مردم داده‌اند، اما هنوز اقدامی برای رفع این مشکل و کمک به روستاییان و فهمیدن علت قطعی این رانش‌ها و حفره‌ها در زمین‌های کشاورزی صورت نگرفته است.

فارس
روستای قدیمی مشایخ در فاصله ۸۵ کیلومتری نورآباد مرکز شهرستان ممسنی، قدمت ۳۰۰ ساله و بیش از ۱۷۰ خانوار و ۶۵۰ نفر جمعیت دارد. رانش و فرونشست زمین در سال‌های اخیر موجب شده است کار و معیشت مردم این منطقه تحت تاثیر قرار گیرد و بسیاری از جوانان و خانواده‌ها به مرکز شهرستان و مرکز استان مهاجرت کرده‌اند. اواخر سال گذشته بعد از 17 سال انتظار مردم این روستا برای جا به جایی به پایان رسید و محل روستای جدید مشخص شد و به زودی روستای مشایخ با ۲۰۰خانوار به مکان جدید منتقل می‌شود. محل جابه‌جایی با ۱۳ هکتار زمین‏، بالاتر از روستای فعلی است که به تایید سازمان زمین شناسی نیز رسیده. برای همه جمعیت این روستا تسهیلات کم‌بهره در نظر گرفته شده است و بنیاد مسکن تلاش می‌کند همه متقاضیان برای ساخت واحدهای مسکونی در روستای جدید مشایخ بتوانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند.

 کهگیلویه‌وبویراحمد
در کهگیلویه و بویراحمد هم مانند چهارمحال و بختیاری شاهد محو شدن یک روستا با رانش زمین بودیم؛‌ اتفاقی که پس از سیل 98 رخ داد. خوشبختانه روستای 20خانواری آبیدک زیلایی در شهرستان بویراحمد به دلیل پیش‌بینی وقوع رانش، خالی از سکنه شده بود، اما بر اثر حادثه منازل مسکونی، احشام و اراضی کشاورزی اهالی از بین رفت. همان زمان معاون عمرانی استاندار اعلام کرده بود که به دلیل بارش، روستاهای زیادی به ویژه در شهرستان بویراحمد در معرض خطر رانش قرار گرفتند، اما برای امکان‌سنجی و جانمایی این روستاها اعتبار نیست. در شهرستان مارگون هم روستای 5 خانواری حسین‌آباد به دلیل ترک برداشتن بخشی از کو بالادست در معرض رانش قرار دارد.

کردستان 
استان کردستان به دلیل توپوگرافی خاص کوهستانی، وضعیت متنوع زمین‌شناسی و اقلیمی و دخالت‌های نادرست انسانی، شرایط طبیعی برای زمین‌ لغزه‌ها را دارد. پدیده رانش زمین همه ساله در نقاط مختلف استان خسارت اقتصادی به راه‌ها، جنگل‌ها، منابع طبیعی، مزارع و مناطق مسکونی آن زده است. از مهم‌ترین رانش‌های زمین کردستان که تاکنون رخ داده می‌توان به گردنه خان، ساوان، سبدلو، بانه و آلوت اشاره کرد. در حال حاضر 2 روستا در این استان در معرض تهدید رانش قرار دارند. روستای تفین با جمعیت ۱۰۰ نفر در شهر سروآباد و روستای سورین با جمعیت ۳۰۰ نفر در شهرستان سقز. وضعیت هر 2 روستا در دست مطالعه و ارائه راهکار است و از سوی استانداری اقدام عملی برای آن‌ها صورت خواهد گرفت.

مازندران 
رانش زمین در مناطق مختلف مازندران به دلیل شرایط اقلیمی و توپوگرافی این استان از گذشته‌های دور وجود داشت و طی 3سال اخیر بیشتر شد. بر اساس آمارهای اداره کل مدیریت بحران مازندران در این استان 280روستای مستعد رانش زمین با میزان رانش‌پذیری متفاوت شناسایی شده که مطالعاتی برای بررسی وضعیت آن‌ها و اجرای طرح‌های پیشگیرانه در حال انجام است. در این بین برخی روستاها شرایط حادتری دارند. بخشی از روستای منجیر در بخش کجور نوشهر سال 87 به دلیل سقوط سنگ‌های بزرگ از کوه‌ مشرزف به روستا تخریب شد و سال‌هاست بحث جابه‌جایی آن مطرح شده، اما به دلیل وجود اختلاف بین مالکان و بنیاد مسکن این جابه‌جایی انجام نشده. جابه‌جایی روستای پیت‌سرا از توابع سوادکوه که یکم فروردین99 بخشی از آن به دلیل رانش خسارت دید، دیگر نقطه مسکونی روستایی آسیب دیده از رانش در مازندران است. رانش زمین به جز روستاها به بیش از 600 نقطه راه‌های کوهستانی و روستایی مازندران خسارت وارد کرد.

سمنان
رانش زمین در آخرین روزهای سال97 به حدود 330 خانه‌ در روستای حسین‌آباد کالپوش در شهرستان میامی سمنان خسارت وارد کرد که 163 خانه به دلیل حجم خسارت وارد شده تخلیه شد. با توجه به رانشی شدن منطقه اعلام شد که بخشی از این روستا باید جابه‌جا شود. در نهایت محدوده‌ای 15 هکتاری برای ساخت خانه‌های جایگزین و انتقال ساکنان بخش آسیب دیده روستا انتخاب شد. بنیاد مسکن با استقرار ستاد بازسازی در روستا، امور اداری و نظارتی را به طور رایگان انجام داد و وام‌هایی نیز به خسارت‌دیدگان پرداخت شد. اما افزایش قیمت مصالح ساختمانی طی چند سال اخیر موجب شده است که این خانه‌ها تکمیل نشوند و نیمه‌کاره بمانند. بستر این روستا بهمن پارسال نیز دچار رانش‌های مشهودی شد.


گلستان
۲۰۰روستا در شمال گلستان در معرض خطر سیلاب و ۱۱۹روستا در نوار جنوبی در معرض خطر رانش و لغزش زمین قرار دارند و همچنین بخشی از شرق استان نیز در معرض تهدید فروچاله‌ها هستند. سال 98 بر اثر بارندگی و رانش زمین 15روستا در مینودشت، 4روستا در کلاله، 6روستای مراوه‌تپه، یکی از روستاهای علی‌آبادکتول و 3روستای آزادشهر دچار خسارت شدند. سال گذشته هم بر اثر رانش زمین بیش از 25 خانوار روستای آق‌امام شهرستان مراوه تپه با جمعیت بیش از 100 نفر مجبور شدند منازل مسکونی خود را ترک کنند. در سال‌های گذشته ۳۷ روستا ایمن‌سازی شدند، اما روند ایمن‌سازی بسیار کند پیش می‌رود.

لرستان
تاکنون بیش از 3هزار نقطه لغزشی در لرستان شناسایی شده که قبلا در آن‌ها لغزش اتفاق افتاده است. در بارندگی‌های شدید سال 98 خیلی از مناطقی که در گذشته در آن‌ها لغزش اتفاق افتاده بود، تحریک و فعال شدند. بیشتر روستاهایی که در سیل 98 آسیب دیدند، از جمله روستاهایی بودند که قبلا خطر رانش زمین در آن‌ها هشدار داده شده بود. بر اساس مطالعات انجام شده 117 روستا در جنوب الیگودرز، خرم‌آباد، بروجرد، دورود و نورآباد به صورت مستقیم و غیرمستقیم در معرض خطر رانش زمین قرار دارند. 4 شهر نیز از این نظر تهدید می‌شوند. بخش شرقی خرم‌آباد، جنوب درود، معمولان و سپیددشت، شهرهایی هستند که از نظر زمین لغزش مورد تهدید هستند. 

البرز
شهرستان طالقان و جاده چالوس در استان البرز با توجه به موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در مناطق کوهستانی در معرض رانش زمین هستند. حدود 10روستا در طالقان و بیش از 15روستا در چالوس با جمعیت بیش از 3هزار نفر در معرض رانش قرار دارند که برخی از این روستاها به ویژه در چالوس دارای ساکنان کم و فصلی هستند. رانش زمین در روستاهای طالقان  به اندازه‌ای است که مانع گازرسانی به روستاها شده. 
در سال‌های گذشته بحث جابه‌جایی روستا در این مناطق مطرح شده، اما به دلیل هزینه بالا و نبود زیرساخت‌های لازم هنوز این اتفاق نیفتاده است. یکی از اقداماتی که برای جلوگیری از رانش زمین انجام شده آبخیزداری است که موجب تثبیت خاک منطقه می‌شود و منابع طبیعی استان تاکید بسیاری روی آن دارد.

خراسان شمالی
اواخر سال ۹۷ و اوایل سال ۹۸، حدود 65 روستای خراسان شمالی شامل روستا‌های سرانی و سنجد شیروان و روستا‌های قاپاق، نرگسلوی علیا و گُلِی بجنورد بر اثر بارندگی‌های شدید و جاری شدن سیل دچار رانش شدند و منازل مسکونی در این روستاها آسیب دید. اکنون با گذشت حدود 2 سال 80 تا 90 درصد کار بازسازی این روستا انجام شده و اتمام کار در ۳ تا ۴ روستا نیازمند اعتبار تکمیلی است. در مناطق رانش شده عملیات شمع کوبی در عمق ۱۵ متری، ساخت دیوار محافظ، اصلاح شیب و زهکشی انجام شده و منازل تخریب شده هم جابه‌جا شدند.

هرمزگان 
شهر رویدر از توابع شهرستان بندرخمیر هرمزگان با بیش از ۷هزار نفر جمعیت در معرض خطر ریزش کوه و رانش زمین قرار دارد. ۲۰۰خانوار رویدری در خانه‌های سنگی و گلی چسبیده به «کوه رَخ» این شهر زندگی می‌کنند. در این کوه تخته سنگ‌هایی با بیش از ۵۰تن وزن آماده ریزش با یک تکان کوچک هستند. رشته کوه رَخ عمود بر بخشی از شهر است و امکان مقاوم‌سازی و رهاسازی تخته سنگ‌ها وجود ندارد. ۶۰سال پیش عده‌ای از ساکنان بی‌بضاعت و تهی‌دست رویدر خانه‌های خود را در امتداد صخره‌های عظیم سنگی کوه رَخ ساختند و وارثان آن‌ها نیز به علت فقر و تنگدستی قادر به تغییر مکان محل سکونت آبا و اجدادی خود نبود‌ند و همواره در معرض حوادث ناشی از ریزش صخره‌های سنگی بزرگ قرار دارند. این تخته سنگ‌ها در مواقع زلزله و بارندگی به صورت مقطعی ریزش می‌کند.

همدان
بعد از بارندگی‌ و سیل شدید نوروز سال 98، ۲روستا در نهاوند و یک روستا در تویسرکان در خطر رانش زمین قرار گرفتند. مطالعات به پایان رسیده و قرار بر جابه‌جایی جمعیت روستای برفیان با 34 خانوار در تویسرکان است. کمک‌های مالی بلاعوض در این زمینه برای ساکنان در نظر گرفته شده، دولت و بسیج سازندگی کمک‌های بلاعوض خود را ارائه داده‌اند و مانده همت روستاییان برای انجام ساخت‌وسازها. در گل‌حیدر با 169 خانوار و ده‌حیدر با 272 خانوار از روستاهای نهاوند که احتمال رانش در بخشی از آن‌ها وجود دارد هم قرار شده هیچ توسعه‌ای داده نشود و اگر زیرساختی وجود دارد، جابه‌جا شود. در این 2 روستا اضطراری برای جابه‌جایی وجود ندارد و خطری اهالی را تهدید نمی‌کند.

بوشهر 
پهنه‌بندی آسیب‌پذیری نقاط لرزه‌خیز استان‌های ایران بر اساس تغییرات دمایی و رخدادهای لرزه‌ای نیمه جنوبی و جنوب غربی کشور شامل بوشهر، کرمانشاه، هرمزگان، خوزستان، ایلام را در معرض آسیب بسیار زیاد نشان می‌دهد. با وجود این اما در بوشهر به جز محدوده‌ای در دشتستان مورد دیگری در معرض رانش اعلام نشده است. بنابر اعلام مسئولان بوشهر، خطر رانش زمین پرزائرترین بقعه متبرکه امامزاده محمد فیروز (ع) این استان در دشتستان را تهدید می‌کند. مسئولان برای کنترل این محدوده تصمیم گرفتند سطح بقعه را پس از تسطیح سازی 2 تا 3 متر پایین‌تر بیاورند. موضوع انتقال روستای شاه‌پسرد در این منطقه هم به پایین کوه‌ سیاه تاکنون در  چند مرحله مطرح اما با مخالفت ساکنان روستا مواجه شد. بوشهر یک بار در سال 92 در کوه مند در اطراف کاکی شاهد رانش زمین بر اثر ز لزله بود که خارج از کانون جمعیتی رخ داد.





















 

این خبر را به اشتراک بگذارید