عبور از خاورمیانه، به سوی خاور دور

تاریخ، در واشنگتن در حال تکرار است؛ کاخ سفید، یک بار دیگر تلاش می‌کند آسیا را در صدر اولویت‌های سیاست خارجی خود قرار دهد. البته این تلاش‌ها، با دردسرهایی در خاورمیانه همراه شده و دولت بایدن، به ناچار باید بخشی از توجه خود را به این بخش از جهان هم معطوف کند.
به گزارش سی‌ان‌ان، با این حال، این سروصداها در خاورمیانه باعث نشد که جو بایدن برنامه کلان سیاست خارجی خود را کنار بگذارد؛ همزمان با اعلام آتش‌بس بین حماس و اسرائیل، جو بایدن از مون جائه این، رئیس‌جهمور کره جنوبی میزبانی کرد. این سفر، بسیار مهم است و احتمالا در درازمدت، مدل همکاری آمریکا و این متحد در خاور دور را شکل خواهد داد.
سفر مون جائه این، دومین میزبانی بایدن از رهبر یک کشور دیگر در کاخ سفید است. در اولین سفر، میهمان بایدن، یوشیهیده سوگا، نخست‌وزیر ژاپن بود. میزبانی از سران کشورهای ژاپن و کره جنوبی، به صورت آشکاری نشان‌دهنده این واقعیت است که رئیس‌جمهور آمریکا و مشاوران او منطقه آسیاپاسیفیک را در درازمدت، بزرگ‌ترین اولویت آمریکا در خارج از مرزها می‌دانند.
اینکه بایدن در میانه یکی از شدیدترین درگیری‌های حماس و اسرائیل در سال‌های اخیر این سیاست را پیگیری کرده، این واقعیت را نشان می‌دهد که عزم بایدن برای عبور از خاورمیانه و توجه به شرق دور کاملا جدی است. این مسیری است که در دولت باراک اوباما شروع شده و حالا، بایدن دلایل بیشتری برای دنبال‌کردن آن دارد.
متیو کرونیگ، مدیر مرکز استراتژی و امنیت در شورای آتلانتیک درباره کاهش اهمیت خاورمیانه برای آمریکا به فارین پالسی گفته است: «مناقشه اسرائیل و فلسطین دیگر مثل دو دهه پیش اولویت اول مسائل جهانی نیست. برقراری روابط دیپلماتیک بین برخی کشورهای عرب از جمله امارات با اسرائیل نشان داده که اسرائیل می‎تواند بدون اینکه اول مساله فلسطین حل شود، با کشورهای همسایه‌اش صلح برقرار کند. بحران خاورمیانه قطعا برای اسرائیل و فلسطین اهمیت دارد و شکی در آن نیست، اما برای آمریکا تنها یک مناقشه کوچک در یک منطقه کوچک است. بر خلاف گذشته، این بحران، پیامدهای ژئوپولتیک متعدد ندارد.»
با چنین دیدگاهی بوده است که دولت بایدن، از همان روز اول شروع کارش، تغییر اولویت به سمت شرق را شروع کرده است. از ژانویه که دولت جدید مستقر شده، بایدن وزرای دفاع و خارجه‌اش را به توکیو و سئول فرستاده است. رهبران نظامی 3کشور هم حدود یک‌ماه پیش در هاوایی با هم ملاقات کرده‌اند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا هم کمی پیش از آن در آمریکا میزبان همتایان ژاپنی و کره‌ای خود بوده است.
جن‌ساکی، سخنگوی کاخ سفید هم آخر هفته گذشته درباره سفر مون جائه این به آمریکا گفته بود: «این واقعیت که آنها به اینجا می‌آیند به این معناست که ما برنامه دوجانبه کاملی داریم و نشانی از اهمیت روابط استراتژیک بین دو طرف است.»
همه اینها البته به این معنا نیست که دو طرف در روابط خود مشکلی ندارند. مون جائه این اولویت‌های متفاوت داخلی و ژئوپولتیک دارد و این اصل هم وجود دارد که متحدان قدیمی ضرورتا در همه موارد با هم موافق نیستند. یکی از موارد اختلاف، تعیین نوع رویکرد کره جنوبی برابر چین است. آنطور که فایننشال‌تایمز گزارش داده، آمریکا امیدوار است بتواند کره جنوبی را متقاعد کند که موضع سخت‌تری در قبال چین اتخاذ کند، اما مساله این است که کره‌جنوبی با این درخواست آمریکا موافق نیست و برای این کار، تردید دارد. چین، بزرگ‌ترین شریک تجاری کره‌جنوبی است. چین در سال‌های اخیر از نفوذ تجاری و اقتصادی خود استفاده کرده تا کره جنوبی را به خاطر تصمیم‌های سیاسی‌ای که مورد پسند پکن نبوده تنبیه کند.
یک مساله مهم در منطقه، موضوع قدرت هسته‌ای کره‌شمالی است. مون جائه این که با شعار برقراری صلح در شبه‌جزیره کره به ریاست جمهوری رسید، تا پایان دوره 5ساله ریاست‌جمهوری‌اش تنها یک‌سال فاصله دارد و ممکن است آمریکا را تحت فشار قرار دهد که در مساله تعامل با کره‌شمالی، گام‌های بیشتری بردارد. تا همین حالا برخی منابع به سی‌ان‌ان گفته‌اند که آمریکا به کره‌شمالی واکسن و دیگر کمک‌های بشردوستانه برای کاهش پیامدهای شیوع کرونا پیشنهاد کرده اما پاسخی دریافت نکرده است.
دولت بایدن بعد از آن شرق دور را به اولویت اصلی خود در سیاست خارجی تبدیل کرده است که در دولت ترامپ، با وجود اقدامات تاریخی‌ای مانند ملاقات ترامپ با کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی، این رویکرد در سیاست خارجی عملا کنار گذاشته شده بود. 

  اهدای نیم‌میلیون دوز واکسن به کره
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، در ملاقات با مون جائه این، همتای کره‌ای خود، گفته است که دولتش 550هزار دوز واکسن کرونا را به نیروهای نظامی کره‌جنوبی که در ارتباط نزدیک با نظامی‌های آمریکایی هستند هدیه خواهد کرد. به گزارش رویترز، دو رئیس‌جمهور همچنین از طرح دو کشور برای تولید مشترک واکسن خبر دادند. بخشی از مذاکرات دوجانبه دو رئیس‌جمهور، مربوط به کره‌شمالی و روش‌های مهار جاه‌طلبی‌های هسته‌ای این کشور بوده است. بایدن در کنفرانس خبری مشترک با مون جائه این گفته است بررسی چندماهه استراتژی آمریکا برای مقابله با کره‌شمالی، با مشورت نزدیک کره‌جنوبی انجام شده است. ژاپن هم دیگر طرف مشورت بازبینی این استراتژی بوده است. در جریان سفر مون جائه این، او به همراه بایدن به یکی از کهنه‌سربازان جنگ شبه‌جزیره کره مدال افتخار اهدا کرد. این اولین‌بار در تاریخ آمریکاست که رهبر یک کشور خارجی در مراسم اهدای مدال افتخار شرکت می‌کند.