صدای کیوسک‌داران روی پیشخوان

افزایش نرخ اجاره‌بهای کیوسک‌های مطبوعاتی از یک سو اعتراض کیوسک‌داران و از سوی دیگر واکنش توأم با تعامل شهرداری تهران را به همراه داشته است. در شهر تهران بیشتر از هزار کیوسک مطبوعاتی وجود دارد که برخی از کیوسک‌داران نسبت به افزایش 400درصدی اجاره بها در روزهای گذشته مقابل ساختمان شورای شهر تجمع کردند. آنها معتقد هستند که این افزایش قیمت ناگهانی بوده و دور از انتظار است. کیوسک‌های مطبوعاتی دارای درجه‌بندی یک، 2 و 3 هستند و براساس آن کیوسک‌های درجه یک در‌ماه بیشترین اجاره را پرداخت می‌کنند و کیوسک‌های‌ درجه 2 نیز پرداختی بیشتری نسبت به کیوسک درجه 3 دارند. اکنون این پرسش مطرح می‌شود که اجاره بهای کیوسک‌ها چقدر است. انصاری، کیوسک‌دار در محله خانی‌آبادنو درباره اجاره‌‌بهای ماهانه به همشهری می‌گوید:‌ «هم‌اکنون ماهی 100هزار تومان پرداخت می‌کنیم.» این کیوسک درجه 3 محسوب می‌شود و 200هزار و 300هزار تومان نیز به‌ترتیب اجاره بهای کیوسک درجه 2 و درجه یک است. کیوسک‌دار دیگری در محله سوهانک می‌گوید: «واقعا برای ما نمی‌صرفد که در این روزهایی که مشتری بسیار کم شده، به یکباره با اجاره 4برابری روبه‌رو شویم. از طرفی اگرچه کیوسک ما در محله بالاشهر قرار گرفته اما مشتری زیادی ندارد و ما همان اجاره‌ای را پرداخت می‌کنیم که کیوسک‌دار محله فرمانیه، قیطریه و محدوده‌های پررفت‌وآمدی مثل هفت تیر، صادقیه و ... می‌دهند.» کیوسک‌داری در محدوده تجریش نیز می‌گوید: «ما تلاش می‌کنیم روزنامه‌ها هم به خوبی فروش برود و درست نیست که بگویند ما فقط دنبال فروش دخانیات و تنقلات هستیم. سال گذشته آمار فروش مطبوعات پایین آمده بود اما از ابتدای امسال مطبوعات رشد چشمگیری در فروش داشته‌اند. گویا مطالبی که برخی از روزنامه‌ها به خصوص کرونا منتشر می‌کنند اطلاعات دقیقی را به مردم می‌دهد. من هم خودم جدیدا دوباره روزنامه‌خوان شده‌ام.» کیوسک‌های مطبوعاتی از ابتدای سال 94تا سال انتهای سال 99به‌مدت 6سال با نرخ ثابت اجاره‌های خود را به شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران پرداخت می‌کردند؛ درحالی‌که سال گذشته شورای شهر تهران برای تعیین عوارض و بهای خدمات اجاره‌بهای کیوسک‌ها را 400 هزار، 800هزار و یک‌میلیون تومان مصوب کردند. سیدعلی مفاخریان، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران در این رابطه به همشهری می‌گوید: «موضوع افزایش اجاره‌بهای کیوسک‌های مطبوعاتی که مورد اعتراض قرار گرفته است، از نظر عددی شاید درصد بالایی باشد، اما به‌طور کلی از 100هزار تومان به 400هزار تومان رسیده است. این اجاره‌بها با توجه به معبری که اجاره داده می‌شود و فضایی که در اختیار کیوسک‌داران است، با نوع بهره‌برداری آن خیلی کمتر از اجاره‌بهای کارشناسی محسوب می‌شود و دلیلش این است که به اقشار آسیب‌پذیر جامعه کمک شود. در واقع عدد کارشناسی در شورای شهر تعدیل شده و بعد تصویب شده است.» او ادامه می‌دهد: «از سال 94اجاره‌بهای کیوسک‌های مطبوعاتی ثابت بوده است. یعنی در سنوات گذشته اجاره‌بها 100هزار تا 300هزار تومان بوده است و بنا به محاسبات امروز این قیمت قابل بیان نیست و درآمد کیوسک‌داران خیلی بیشتر از اینهاست. قیمتی که مصوب شده نیز واقعی نیست ولی به‌دلیل حمایت از کیوسک‌داران این نرخ اجاره‌بها مصوب شده است.»  مفاخریان تأکید می‌کند: «حالا دوستان نسبت به افزایش اجاره‌بها اعتراض دارند چون معتقدند درصد افزایش قیمت بالا بوده است. البته آخرین نرخ اجاره‌بها به سال 99برمی‌گردد و برای امسال نیست. با این حال، اعتراضات کیوسک‌داران در مراجع مختلف مانند فرمانداری، استانداری، وزارت کشور و... رسیدگی شده است. البته در این مراجع مصوبه شورای شهر را درست تشخیص دادند و بنا بر این شد که دوستان آخرین نرخ تعیین شده را پرداخت کنند.» با این حال، انصاری عنوان می‌کند:‌ «فعلا اتحادیه کیوسک‌های مطبوعاتی به ما اعلام کرده که اجاره‌بها را افزایش ندهیم و با همان نرخ قبلی اجاره را پرداخت کنیم. واقعیت این است که 400هزار تومان زیاد است و به ما فشار وارد می‌شود. اجاره را هم 3‌ماه یا 6‌ماه یکجا پرداخت می‌کنیم.» فضلعلی‌پور، کیوسک‌دار در 30‌متری نیروی هوایی نیز می‌گوید: «کیوسک برای من نیست، اما تا جایی که می‌دانم امسال قرار است تعرفه جدید اعمال شود. یعنی اول خرداد قرار است قرارداد جدید بسته شود. سال قبل فکر می‌کنم اجاره‌بها 200 هزار تومان بود و امسال قرار است چند برابر ‌شود.»‌
 با آماری که شرکت ساماندهی صنایع ارائه می‌دهد، سال گذشته بسیاری از کیوسک‌داران اجاره‌بهای خود را با همان قیمت‌های قبلی پرداخت نکرده‌اند. برخی از کیوسک‌داران نیز 7سالی است که بدون پرداخت اجاره‌بها به فعالیت خود ادامه می‌دهند. مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران می‌گوید: «برخی از دوستان  چند سالی می‌شود اجاره نداده‌اند؛ یعنی در سال‌های 98، 97و 96.برخی نیز 7، 6سالی هست که اجاره نداده‌اند و ما الان با راه‌اندازی سامانه کیوسک در شهرداری این مسائل را شفاف‌سازی می‌کنیم.»  او ادامه می‌دهد:‌ «البته در روزهای گذشته کیوسک‌داران اعتراضی داشتند. ما برای اینکه صدای آنها را بشنویم مساعدت‌هایی هم در سال گذشته داشتیم. طوری که 2تا 6‌ماه به آنها فرصت دادیم و اجاره از آنها نگرفتیم. امسال نیز اجاره‌های سال 99را دریافت می‌کنیم و البته 2‌ماه از سال گذشته و هنوز خیلی‌ها اجاره‌ای پرداخت نکرده‌اند. در عین حال، 35درصد به کیوسک‌داران تخفیف داده شد تا اجاره خود را پرداخت کنند.» مفاخریان معتقد است که اجاره‌بهای کیوسک‌ها کمتر از مبلغی است که کیوسک‌داران به اتحادیه پرداخت می‌کنند. او تأکید می‌کند: «دوستان کیوسک‌دار که اعتراض می‌کنند، هم‌اکنون بیشتر از اجاره‌بهای کیوسک خود به اتحادیه پول می‌دهند. همچنین هزینه پسماند نیز غالبا از آنها گرفته نمی‌شود، درحالی‌که یک ملک مسکونی عوارض پسماند می‌دهد. شرکت ساماندهی مشاغل بیشتر از اینکه از طریق کیوسک‌داران مطبوعاتی کسب درآمد کند، به آنها خدمات می‌دهد.» با این حال، حیدری، کیوسک‌دار در شهرک گلستان درباره اجاره‌بها می‌گوید: «اگر اشتباه نکنم امسال اجاره‌بها نزدیک یک میلیون تومان شده است. سال قبل اجاره‌بها کمتر بود ولی اینکه اعتراض داریم یا نه را باید برادر بزرگ‌ترم بگوید.»

فروش دخانیات ممنوع
پیش از این قرار بود کیوسک‌هایی با طراحی جدید جای کیوسک‌های فعلی مطبوعاتی را بگیرد، اما مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع می‌گوید: «اگر اشکالاتی که الان در مورد کیوسک‌داران وجود دارد، برطرف شود، ما کیوسک‌های جدیدی که پیش از این گفته بودیم را تعبیه خواهیم کرد. در واقع دوستان باید حسن‌نیت خود را نشان دهند و طراحی‌های کیوسک‌های جدید نیز رو به اتمام است تا ان‌شاءالله برای تولید آماده شود.» مفاخریان همچنین درباره خرید و فروش دخانیات در کیوسک‌های مطبوعاتی یادآور می‌شود: «کیوسک‌داران 2 اتحادیه مجزا دارند، یکی برای کیوسک‌های مطبوعاتی و دیگری برای دکه‌داران گلفروشی. هیچ‌کدام از این 2 اتحادیه در قراردادهای اولیه قرار نبوده  دخانیات بفروشند ولی متأسفانه آنها اقدام به خرید و فروش دخانیات می‌کنند. ما گله‎‌مند هستیم و به ستاد مبارزه با مواد‌مخدر، قاچاق کالا و ارز، بهداشت، اتحادیه و بازرسان اتحادیه چندین بار نامه نوشتیم و خواستار رسیدگی به این مسئله شدیم؛ چراکه در گذشته مطبوعات به‌عنوان یک کار فرهنگی به کیوسک‌داران واگذار شده است. قرار بود معبری از شهر آزاد شود و به کیوسک‌ها اختصاص یابد تا یک مقدار کار مطبوعات و موضوعات فرهنگی در آن اتفاق بیفتد. در واقع ما به‌شدت مخالف این رویه هستیم.»  این در حالی است که کیوسک‌داران می‌گویند به دلیل کاهش تیراژ مطبوعات چاره‌ای جز فروش اقلامی چون دخانیات برای تامین درآمد ندارند.

برای دریافت اجاره بها تخفیف و تسهیلات داده می‌شود
زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر:
  از سال94 مبالغ اجاره‌بهای کیوسک‌ها ثابت مانده و هیچ تغییر نکرده است. طبیعتا شورای شهر برحسب وظیفه‌ای که در تعیین عوارض و بهای خدمات دارد یکی از کارهایی که انجام می‌دهد، سالانه در قالب بودجه‌های پیشنهادی شهرداری تهران مبلغ عوارض و بهای خدمات را به‌روزرسانی و متناسب با تورم و نرخ متداول تصویب می‌کند. سال گذشته در روند رسیدگی به بودجه1400 شهرداری تهران موضوع تعیین بهای خدمات و اجاره کیوسک‌های مطبوعات و گل و گیاه بازنگری شد و اجاره‌بهای آنها با توجه به درجه کیوسک‌ها تغییر کرد. به این معنی که کیوسک‌های درجه3 با قیمت 400هزار تومان، درجه2 مبلغ 800هزار تومان و درجه یک هم یک میلیون و 200هزار تومان به‌طور ماهانه در بودجه سالانه شهرداری در شورای شهر تصویب و ابلاغ شد. همچنین مقرر شد شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران در قالب قراردادهایی با دکه‌داران و کیوسک‌داران قرارداد تنظیم و اجاره‌بها را مشخص کند. غرفه‌داران در مورد افزایش اجاره‌بها اعتراضاتی داشتند که در قالب درخواست از سوی اتحادیه و صنف مطرح کردند و حتی با وزارت کشور هم صحبت کردند که البته بخشی از اعتراضات واقعا وارد نبود. زیرا تعرفه و بهای خدمات از سال94 تا‌کنون افزایشی نداشته و اگر سالانه مورد بررسی قرار می‌گرفت با نرخ تورم حتما میزان افزایش بالاتر می‌رفت. به هر حال جلسات متعددی با حضور معاون خدمات شهری برگزار شد تا به درخواست غرفه‌داران رسیدگی شود و مقرر شد تخفیفاتی در نحوه پرداخت داده شود. نکته حائز اهمیت در مورد غرفه‌داران این است که غرفه‌ها باید توسط فردی که اجاره می‌شود، بهره‌برداری شود اما شاهد هستیم این غرفه‌ها به افراد غیر واگذار می‌شود و همین امر در افزایش اجاره‌بها بی‌تأثیر نیست. از سوی دیگر براساس قانون در غرفه گل و گیاه و مطبوعات نباید اقلام دیگری عرضه شود که متأسفانه شاهد هستیم، تخلفاتی انجام می‌شود اما در شرایط فعلی که کرونا همه چیز را تحت‌تأثیر قرار داده، فعلا به این تخلفات نمی‌پردازیم ولی انتظار هست همه کیوسک‌داران در قالب انعقاد قرار داد تعهدات خود را انجام دهند تا مشمول تخفیف شوند. البته شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شرایط غرفه‌داران را بررسی می‌کند و اگر غرفه‌داری نتواند اجاره‌بهای مثلا 400هزار تومان ماهانه را پرداخت کند و راستی‌آزمایی شود، تسهیلاتی ارائه می‌دهد.