پاسخ وزارت میراث فرهنگی به خبر «تهدید خانه تاریخی جلال»

در پی انتشار خبری با عنوان «تهدید خانه تاریخی جلال» در تاریخ 22/10/1399 وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ارسال جوابیه‌ای مفصل به این خبر پاسخ گفت. متن کامل این جوابیه بدین شرح است:
«خانه پدری جلال (از جمله آثار تاریخی و فرهنگی دوره قاجار)، متعلق به آیت‌الله حاج سیداحمد طالقانی (آل‌احمد) از علمای معروف و متنفذ تهران است. این خانه در زمان خود به محلی برای اجتماع علما و روحانیون و مکانی برای برگزاری جلسات سری علیه سیاست‌های سرکوبگرانه استبداد رضاشاهی تبدیل شده بود. مجالس روضه‌خوانی و تلاوت قرآن و مراسم عزاداری توسط هیئت‌های مذهبی هم جزو برنامه‌های عادی این خانه به‌ شمار می‌رفت. 25مهر83 این بنای تاریخی به شماره 11206 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. سال89 سازمان میراث فرهنگی وقت، خانه را تملک کرد تا پس از مرمت، مورد بهره‌برداری قرار گیرد. اما تعریف کاربری اشتباه برای بنا در آن زمان، باعث شد با وجود چندبار فراخوان عمومی برای واگذاری حق بهره‌برداری، هیچ متقاضی‌ای نداشته باشد. سال91 این بنا به‌عنوان «خانه باستان‌شناسان ایران» افتتاح شد. اما حتی این عنوان نیز نتوانست حیات را در این خانه جاری کند. از طرفی برخی متقاضیان به‌دنبال کاربری سفره‌خانه و اقامتگاه سنتی برای این بنا بودند که به‌دلیل عدم‌تطابق با ماهیت بنا با وجود درخواست‌های متعدد در هیچ فراخوانی امکان جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی با این کاربری وجود نداشت. در نهایت این بنا که مالکیت آن متعلق به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران است، در فراخوان عمومی که وفق قانون، توسط صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی در آذر‌ماه99 برگزار شد، با درنظرگرفتن دغدغه‌های دوستداران و علاقه‌مندان میراث فرهنگی و با کاربری «فرهنگی، هنری و آیینی» که متناسب با شأنیت و اصالت آن بود، به سرمایه‌گذار ذی‌صلاح و توانمند که خود از جنس میراث‌فرهنگی است واگذار شد. سیده محبوبه کاظمی دولابی (برنده فراخوان) طرحی ویژه برای احیای این بنای تاریخی و معرفی آن در سطح ملی و بین‌المللی دارد. اولویت او برای این بنای تاریخی، معرفی آن به‌عنوان یک مرکز فرهنگی هنری با رویکردی آیینی است و با توجه به پیشینه آیینی این خانه، قصد دارد در جهت معرفی شخصیت‌های برجسته آن ازجمله حاج سیداحمد طالقانی، جلال آل‌احمد و شمس آل‌احمد نیز اقدام کند. (گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی صابتا 29دی99) ذکر این نکته لازم است که بیش از یک میلیون اثر واجد ارزش تاریخی در کشور وجود دارد که حفاظت، مرمت و احیای آنها نه‌تنها در توان دولت نیست، بلکه هیچ نهاد دیگری به‌تنهایی نمی‌تواند چنین ادعایی داشته باشد. در همین راستا بود که صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی در سال84 به‌منظور تعیین و تثبیت و اعطای مجوز کاربری و بهره‌برداری مناسب از بناها و اماکن تاریخی قابل احیا با هدف جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی ایجاد شد. صندوق احیا تلاش می‌کند با جذب سرمایه‌گذاران ذی‌صلاح و توانمند در مسیر احیا و بهره‌برداری متناسب با شأنیت و اصالت بناهای تاریخی و فرهنگی گام بردارد و این رویکرد به‌ویژه در یک سال گذشته به‌طور جدی پیگیری شده است. این موضوع را می‌توان در واگذاری حق بهره‌برداری مدت معین خانه پدری جلال آل‌احمد در آخرین فراخوان صندوق احیا به وضوح مشاهده کرد. در فراخوان‌های صندوق، تمامی بناها جهت حفاظت، مرمت و احیا، برای مدت معین به بهره‌برداران واجد شرایط و صاحب صلاحیت واگذار می‌شود. ضمن اینکه پس از واگذاری نیز کماکان تحت نظارت کارشناسان صندوق قرار می‌گیرد تا از هرگونه تخلف و انحراف از طرح مصوب پیشگیری شود. کاربری تعریف‌شده برای خانه پدری جلال و انتخاب سرمایه‌گذاری که خود از جنس میراث فرهنگی است نشان می‌دهد هدف اصلی مسئولان از واگذاری، هدفی غیرمادی و معطوف به توسعه‌ فرهنگی برای حفظ چنین خانه‌ای بوده است و کسی که در شرایط فعلی اقتصادی در حوزه میراث فرهنگی سرمایه‌گذاری می‌کند، دغدغه این حوزه را دارد. هم‌اکنون فرایند قانونی تحویل خانه پدری جلال به متقاضی آن در حال طی شدن است و به‌زودی شاهد بازگشت حیات و پویایی متناسب با اصالت و هویت به این خانه تاریخی خواهیم بود. امید می‌رود رسانه‌ها و کنشگران حوزه میراث‌فرهنگی، پیش از گرفتارشدن در شایعات و برداشت‌های شخصی افراد، جهت اطلاع از فرایند احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی و فرهنگی از مراجع اصلی آن و ازجمله صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی و فرهنگی اطلاعات بگیرند.»
توضیح همشهری: پیش از انتشار خبر واگذاری نهایی خانه تاریخی جلال آل‌احمد و پس از سه مرتبه شکست در واگذاری این خانه تاریخی، محمدحسین دانایی خواهرزاده جلال آل‌احمد به ایسنا خبر داده بود که خانه جلال تبدیل به محل انباشت زباله و پاتوق فردی به نام امیر چلچله برای توزیع مواد‌مخدر شده است. او گفته بود تاکنون 3بار آگهی مزایده منتشر شده، اما همه‌ آنها بی‌نتیجه‌ مانده ‌است. روزنامه همشهری نیز این خبر را به نقل از ایسنا منتشر کرده بود که بهتر بود جوابیه وزارت میراث‌فرهنگی در خبرگزاری ایسنا منتشر شود. اما روزنامه همشهری به‌منظور اطلاع‌رسانی دقیق، اقدام به انتشار جوابیه وزارت میراث‌فرهنگی کرده است.