آغاز شفافیت در معاملات بازار برنج

با آغاز معاملات گواهی سپرده کالایی برنج طارم مازندران در بورس کالا از 14فروردین، گام عملی برای شفافیت در معاملات بازار برنج، کاهش واسطه‌گری و کمک به تامین مالی شالیکاران برداشته شد.
به ‌گزارش همشهری، معاملات گواهی سپرده کالایی محصولات کشاورزی از سال۱۳۹۴ در بورس کالا آغاز شده و از این ابزار برای اجرای سیاست حمایتی قیمت تضمینی ذرت و جو دامی استفاده شد. همچنین در سال‌های بعد معاملات زعفران، پسته، زیره، کشمش و رطب مضافتی در قالب گواهی سپرده کالایی راه‌اندازی شد. اکنون برنج نیز به‌عنوان یک دارایی پایه جدید به این بازار اضافه شده است، در قالب این بازار کشاورزان می‌توانند محصول خود را به انبار مورد پذیرش بورس کالا تحویل دهند که  فعلا یک انبار در آمل پذیرفته شده است. پیش از این در سال97 برنج هاشمی گیلان در بورس کالا مبادله شده بود اما این برای نخستین‌بار است که از ابزار گواهی سپرده برای معاملات برنج در بورس کالا استفاده می‌شود. کشاورزان همه مناطق شمالی ازجمله گیلان نیز می‌توانند با رعایت استانداردهای مدنظر انبار، برنج خود را در بورس کالا عرضه کنند. کارشناسان گشایش نماد معاملاتی گواهی سپرده کالایی برنج طارم مازندران را گامی مهم برای شفافیت در معاملات بازار برنج، کاهش واسطه‌گری و کمک به تامین مالی شالیکاران می‌دانند.

نحوه عرضه 
جواد فلاح، مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران در این‌باره توضیح داد: کشاورزان پس از شالیکوبی محصول، با توجه به استاندارد‌های درنظر گرفته شده می‌توانند محصول خود را به انبار پذیرفته شده تحویل بدهند، مسئولان انبار پس از بررسی برنج از لحاظ کمی و کیفی و تطبیق آن با استاندارد‌های از پیش اعلام شده، برای کشاورز قبض انبار صادر می‌کنند که این قبض در روز کاری بعد تبدیل به گواهی سپرده کالایی می‌شود که به‌عنوان یک ورقه بهادار در بازار سرمایه قابلیت معامله پیدا می‌کند. هر گواهی سپرده کالایی معادل یک کیلوگرم برنج است.
فلاح گفت: تا‌کنون ۱۲۶تن برنج در انبار مورد پذیرش بورس کالا سپرده شده است که هم‌اکنون همین مقدار عرضه و معامله می‌شود. اکنون که از فصل برداشت برنج فاصله گرفته‌ایم، این بازار راه‌اندازی شده تا در سال زراعی بعدی و با آغاز فصل برداشت محصول جدید، این نوع معامله در بازار بین کشاورزان و سایر سهامداران معرفی شده باشد.
مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران گفت: برنجی که اکنون عرضه شده محصولی است که از خروجی شالیکوبی به‌دست آمده و هنوز بوجار نشده و در کیسه‌های 70 تا 80 کیلوگرمی مورد معامله قرار می‌گیرد، اما چنانچه خریدار قصد تحویل محصول از انبار را داشته باشد، باید حداقل 100 کیلوگرم گواهی سپرده کالایی برنج خریداری کرده باشد.
او تأکید کرد: البته باتوجه به مذاکراتی که با انبار شده است، مسئول انبار می‌تواند متناسب با درخواست خریدار، محصول را با اخذ هزینه‌های مربوط پس از انجام فرایند بوجاری و حذف نیم‌دانه‌های برنج از آن، در بسته‌بندی‌های ۱۰کیلوگرمی تحویل دهد. فلاح گفت: از آنجا که حداقل میزان تحویل ۱۰۰کیلوگرم است مصرف‌کننده‌ها و حتی خانواده هم می‌توانند برای مصارف شخصی خود از این بازار برنج مورد نیاز خود را دریافت کنند.

مزیت معاملات گواهی سپرده برنج برای کشاورزان
مدیرعامل مرکز بین‌المللی تجارت برنج ایران هم که وظیفه تأیید کیفی محصولات عرضه شده در بورس کالا را برعهده دارد، گفت: شالیکاران مازندران اگر بخواهند محصولشان را مستقیم در بورس به فروش برسانند باید کد بورسی دریافت کنند.
سیداسماعیل یزدان گفت: پس از آنکه کشاورزان محصولشان را به مرکز تجارت تحویل می‌دهند، این مرکز گواهی سپرده کالایی برایش صادر می‌کند که نوعی اوراق بهادار معتبر محسوب می‌شود.
او افزود: بعد از صدور گواهی سپرده کشاورز می‌تواند دوباره با ارائه این گواهی به مرکز، محصولش را تحویل بگیرد یا از آن برای دریافت تسهیلات بانکی استفاده کند. کشاورزان همچنین در حالت سوم می‌توانند این اوراق را به فرد دیگری واگذار کنند.
او یکی از نقایص اساسی موجود در بازار برنج مازندران را حاشیه سود زیاد آن برای دلالان دانست و گفت: با عرضه این محصول در بورس کالا، حاشیه سودهای غیرواقعی حذف می‌شود و برنج ایرانی با قیمت مناسب‌تری به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد.
یزدان‌پناه افزود: وقتی خریدار برنج عرضه شده را از بورس کالا خریداری کرد، می‌تواند با پرداخت ۱۶درصد از قیمت روز معاملات، برنج را در کیسه‌های ۱۰کیلویی جلوی در منزل تحویل بگیرد.