اولین روز کاری مجلس در سال جدید با ورود به سند همکاری ایران و چین و مذاکرات 1+4شروع شد؛ 2موضوعی که این روزها تقریبا اغلب اخبار سیاسی را به‌خود اختصاص داده‌اند. دیروز قبل از آغاز جلسه صحن مجلس، عباس عراقچی، معاون وزیرخارجه مهمان کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بود. عراقچی که در ماه گذشته در متن اصلی همه مذاکرات محرمانه و غیرمحرمانه برای احیای برجام بوده در جلسه کمیسیون توضیحاتی به نمایندگان مجلس داد. به‌گفته سخنگوی کمیسیون امنیت ملی، عراقچی در این جلسه در پاسخ به نمایندگان بار دیگر بر موضع پرتکرار این روزها تأکید کرد: «سه‌شنبه در وین هیچ مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم بین جمهوری اسلامی و آمریکایی‌ها صورت نمی‌گیرد.» عراقچی بعد از این جلسه هم در مصاحبه با صداوسیما گفت که ایران در وین فقط با اعضای 1+4مذاکره می‌کند. در سوی دیگر اما رسانه‌های آمریکایی مدعی شدند که رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران برای مذاکره غیرمستقیم با ایران راهی وین می‌شود.
گام‌به‌گام باز نمی‌گردیم
یک روز به مذاکرات وین مانده، اما هیچ جزئیاتی از چگونگی توافق احتمالی میان ایران و دیگر اعضای برجام در دست نیست. سخنگوی کمیسیون امنیت ملی اما پس از جلسه با عراقچی گفته که «تا رفع کامل تحریم‌ها و راستی‌آزمایی آن از جانب جمهوری اسلامی، ایران به تعهدات خود باز نخواهد گشت و اجازه حضور آمریکا را در مذاکرات ۵+۱ نخواهد داد.» عباس عراقچی هم گفته که ایران در وین فقط با اعضای برجام گفت‌وگو می‌کند و شرط خود برای بازگشت به تعهدات برجامی را به آنها اعلام می‌کند. شرط ایران هم همان است که از آغاز بر آن تأکید کرده است؛ لغو همه تحریم‌ها از سوی آمریکا و سپس بازگشت به تعهدات. بنابر مصاحبه عراقچی گفت‌وگوها در وین کاملا فنی است و بحث‌هایی درباره «تحریم‌هایی که باید برداشته شود، اقداماتی که باید انجام شود و در مورد ترتیب اینها و اینکه آمریکا باید اول انجام دهد و راستی‌آزمایی شود.» به‌گفته عراقچی با این شروط «اگر کشورهای 4+1 توانستند آمریکا را به هر روشی که می‌دانند راضی کنند، ما به همان مسیر عمل می‌کنیم.» البته برخلاف تأکید گفته‌های عراقچی، رئیس‌سازمان انرژی اتمی از احتمال بازگشت گام‌به‌گام به تعهدات خبر داده بود. علی‌اکبر صالحی گفت که با ورود به مذاکره درباره مسائل فنی بحث «اول تو، اول تو» دور زده می‌شود و اجرای دوباره تعهدات 2 تا 3ماه زمان می‌برد. با این همه سخنگوی وزارت خارجه و عراقچی هر دو به دفعات تأکید کردند که در نشست وین ایران هیچ پیشنهاد بازگشت «گام به گام» را قبول نمی‌کند. البته به‌نظر می‌رسد فشار قانون اقدام راهبردی مجلس هم در پس‌زمینه مذاکره‌کنندگان در وین وجود دارد؛ چراکه در جلسه با عراقچی نمایندگان بار دیگر بر لزوم اجرای این قانون تأکید کردند.
استقبال مجلس از برنامه همکاری ایران با چین
پس از پایان جلسه کمیسیون امنیت ملی، صحن مجلس برای بررسی سند برنامه همکاری جامع ایران و چین غیرعلنی شد. جلسه غیرعلنی حدود یک ساعت و نیم طول کشید و هیچ مقام دولتی هم در آن حضور نداشت. البته عراقچی در نشست با کمیسیون امنیت ملی توضیحاتی دراین‌باره به اعضا داده بود. به‌گفته عمویی نمایندگان با توضیحات عراقچی در جریان جزئیات این برنامه قرار گرفتند. پس از یک‌ساعت و نیم و با شروع جلسه علنی هم رئیس مجلس در نطق خود از امضای این سند استقبال کرد. محمدباقر قالیباف گفت: «ما از این اقدام استقبال می‌کنیم. امضای این سند اگر به‌معنای اعلام باور به این امر باشد که جهان در غرب خلاصه نمی‌شود و قرن آینده قرن آسیاست، یک گام راهبردی محسوب خواهد شد.» قالیباف اضافه کرد که «امضای این سند هشدار مهمی به آمریکاست تا بفهمد که مناسبات بین‌المللی به سرعت به ضرر آمریکا در حال تغییر است.» جمعی از نمایندگان هم به سرعت بیانیه‌ای در حمایت از امضای این سند تهیه کردند تا در صحن مجلس قرائت شود.
وقتی قالیباف مردد می‌شود
رئیس مجلس در نطق خود از لزوم نظارت مجلس بر این سند و قراردادهای آتی مرتبط با آن نیز صحبت کرد. اما وقتی 15نفر از نمایندگان پیشنهاد تشکیل کمیسیون ویژه نظارت بر این سند را دادند، کمی مردد ماند. قالیباف گفت که این موضوع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به همین دلیل این موضوع در هیأت‌رئیسه بررسی می‌شود و سپس برای رأی‌گیری در دستور کار قرار خواهد گرفت. البته پس از جلسه سخنگوی هیأت رئیس مجلس خبر داد که این کمیسیون ویژه تشکیل می‌شود. رئیس مجلس در جلسه دیروز درباره مذاکرات ایران و کمیسیون مشترک هم صحبت کرد. او در آستانه نشست وین احتمال احیای برجام و گشایش در دیپلماسی را نتیجه قانون اقدام راهبردی مجلس دانست که به‌گفته او «قفل‌های صنعت هسته‌ای را باز کرد و سمت و سوی بازی یکطرفه را تغییر داد.»
مکث
ادامه تلفن‌های دیپلماتیک
تکاپوی دیپلمات‌ها پیش از نشست وین ادامه دارد. دیروز وزیرخارجه ایران با همتای انگلیسی خود در این زمینه گفت‌وگو کرد. محمد جواد ظریف در تماس تلفنی با دومینیک راب درباره آخرین تحولات روابط دوجانبه، تحولات مربوط به اجرای برجام، برخی مسائل کنسولی فی‌مابین، تحولات جاری در منطقه به‌ویژه اوضاع یمن و سایر موضوعات صحبت کرد. او شنبه هم با ژان لودریان، وزیرخارجه فرانسه درباره نشست وین تلفنی صحبت و فرانسه را دعوت به اعلام موضعی سازنده در مذاکرات پیش‌رو کرد.
استقبال بهارستان از قرارداد 25ساله
عراقچی: در وین هیچ‌گونه مذاکره مستقیم و غیرمستقیمی با آمریکا نداریم
در همینه زمینه :
امید و افتخار
داده‌نما
یادداشت
محیط زیست