سال سودهای رؤیایی

دهه جهش‌های تورمی رو به پایان است. از دهه90، دهه‌ای که در آن رکوردهای جدیدی در اقتصاد ایران به ثبت رسید و میزبان عقب‌گردهای بسیاری بود تنها چند روز باقی مانده اما مسببان سیاهی آن هنوز به قوت خود باقی‌اند؛ تحریم‌های اقتصادی، ویروس کرونا و ناکارآمدی مدیران. سقوط ارزش ریال نه‌تنها در سالی که گذشت که در سال‌های بسیاری از این دهه مثل  91، 92، 97و 88ادامه داشت و تورم به مرز 50درصد نزدیک شد. رشد اقتصادی هم که باز برای ایران تا پایان این سال سخت، توسط نهادهای بین‌المللی مثل صندوق بین‌المللی پول نه‌تنها مثبت بلکه حدود -5.3پیش‌بینی شده است. بازارهای مالی اما، به واسطه تورم مهار نشده بازدهی‌هایی رؤیایی را تجربه کردند و سود خوبی عاید سرمایه‌گذارانشان شد. در این میان، اگرچه سهامداران بازار سرمایه، متحمل ضررهای بسیاری به واسطه ورود نابهنگام به بورس - که ناشی از تبلیغ‌های رسانه و شعارهای مسئولان بود- شدند اما همچنان بیشترین بازدهی از آن این بازار است. در هرکدام از بازارهای مالی کشور اما در این سال سخت چه گذشت؟ 

چرا سکه در مهرماه گران شد؟

 انتظارات تورمی ناشی از انتخاب دوباره دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا.
 هدایت سرمایه‌های نقدی از بازار سرمایه به بازار طلا – که موحب به‌هم خوردن نظم عرضه و تقاضا در این بازار شده بود.
 بالا رفتن انس جهانی طلا در بازه مورد بحث.

120 درصد
آتش بورس فرو نشست
  بازار سهام تا مرداد‌ماه امسال، به کام سرمایه‌گذاران بود. در میانه‌های امسال اما، بازار سرمایه از صعود تاریخی خود عقب‌نشینی کرد و بازدهی آن برای سهامداران 50درصد کاهش یافت.
 صعود بورس، تقریبا بدون توقف، از سال98 آغاز شده بود که ناشی از تورم‌های لگام گسیخته بود.
 از یک سو افزایش نرخ ارز موجب رشد سرسام‌آور قیمت سهام شرکت‌ها شده و از سوی دیگر، استقبال تاریخی مردم از بازار سرمایه کار را به جایی رسانده بود که حجم معاملات در این بازار هر روز رکوردهای تازه‌ای از خود به‌جای می‌گذاشت.
 در سال99 اما همبستگی نرخ دلار و بازدهی بازار سرمایه کارگر نیفتاد. با وجود افزایش نرخ‌ دلار و حتی نشستن بر قله 32هزار تومان در روزهای پایانی شهریور، بازار سرمایه عقب‌نشست و درجا زد؛ انگار که راه دلار از بورس جدا شده باشد.
  رشد مدام بورس در 4‌ماه نخست امسال موجب پیشخور شدن سودها و اشباع شدن قیمت‌ها شد.
 افزایش شاخص کل بورس از حدود 500هزار به 2میلیون واحد با شیب بسیار تندی انجام شده تا جایی که بازدهی این بازار در فاصله فروردین تا مرداد 300درصد برآورد می‌شود. 
 در فاصله فروردین تا بهمن‌ماه اما این رقم کاهش پیدا کرد و به 140درصد کاهش پیدا کرد. 
 یکی از رکورد‌های تعداد معاملات این بازار در تیرماه با عدد3میلیون و 264هزار و ۶۸۷ معامله انجام شده، به ثبت رسید. 
 بازدهی بازار سرمایه در سال 99، حدود 120درصد برآورد می‌شود. 
 شاخص کل در ابتدای سال به 500هزار واحد و در انتهای سال پس از گذشتن از مرز 2میلیون واحد در میانه سال- تا لحظه تنظیم این گزارش- به یک‌میلیون و صد هزار واحد رسید.

86درصد
بی‌تفاوتی‌ بازار مسکن به کاهش قیمت دلار
 اگرچه همواره قیمت‌ها در بازار مسکن به نوعی تابع از قیمت طلا و دلار بوده است اما این بازار کندتر از بقیه بازارها تن به کاهش قیمت می‌دهد. 
 متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران در بهمن سال‌جاری، 28میلیون و 300هزار تومان توسط بانک مرکزی اعلام شده است. 
 در فروردین‌ماه امسال اما، براساس نتایج گزارش تحولات بازار معاملات مسکن بانک مرکزی، متوسط قیمت خرید خانه در تهران برای هر مترمربع، 15میلیون و 300هزار تومان اعلام شد.
 بازدهی بازار مسکن در 1‌1ماه نخست سال‌جاری 86درصد برآورد می‌شود که به‌نظر نمی‌رسد تا پایان سال تفاوت چندانی کند. 
 در بهمن‌ماه امسال تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به 3.9هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به‌ماه قبل 11.4درصد افزایش و نسبت به‌ماه مشابه سال قبل 70.5درصد کاهش نشان می‌دهد.
 تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در فروردین‌ماه  امسال، به 1.2هزار واحد مسکونی محدود شد که نسبت به‌ماه قبل و‌ماه مشابه سال قبل به‌ترتیب 87.8و 63.7درصد کاهش را نشان می‌داد.

70 درصد
نوسان‌های شدید طلا و سکه
 هر گرم طلای 18عیار در ابتدای سال‌جاری، حدود 600هزار تومان قیمت داشت که با ادامه روند نرخ رشد ارز به واسطه نابسامانی‌های تازه در اقتصاد ایران، در بیست و چهارم مهرماه به یک میلیون و 500هزار تومان رسید.
 قیمت هر گرم طلای 18عیار در پایان سال‌جاری و تا لحظه تنظیم این گزارش به یک میلیون و 50هزار تومان رسید. 
 قیمت سکه هم با تبعیت از همین قاعده از 6میلیون و 100هزار تومان در فروردین امسال به 16میلیون تومان در بیست و چهارم مهرماه رسید.
 هر سکه تمام امامی در پایان سال و تا لحظه تنظیم این گزارش به 10میلیون و 600هزار تومان رسیده است. 
 بازدهی بازار سکه در سال اخیر حدود 67درصد برآورد می‌شود.

57 درصد
افزایش قیمت دلار در بازار آزاد

 التهاب در بازار ارز در 4سال گذشته اوج خود رسید.
 دلار سال جدید را با قیمت 14هزار و 900تومان آغاز کرد و شیب صعودی آن تا بیست و ششم مهر‌ماه ادامه پیدا کرد تا دلار وارد کانال 32هزار تومانی شود.
 گفتمان این روزها، گفتمان آشتی و مذاکره است و رئیس‌جمهور چندباری به دلار 15هزار تومانی اشاره کرده و این نرخ را حقیقی دانسته است.
 از آبان امسال، کم کم به واسطه امیدهایی که با روی کار آمدن بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور معتدل‌تر از ترامپ در آمریکا، شکل گرفت، نرخ دلار تا حدی مهار شد و در نهایت در پایان بهمن امسال به 26هزار تومان رسید.
 تا لحظه تنظیم این گزارش - به واسطه خبرهای مثبت سیاسی مثل شروع مذاکره با کره و آزاد شدن دلارهای ایران در عراق- روند کاهشی قیمت دلار دوباره کلید خورده و به حدود 23هزار و 500تومان رسیده است. 
 بازدهی دلار در سالی که گذشت، حدود 57درصد برآورد می‌شود این در حالی است که در میانه‌های امسال این اسکناس آمریکایی بازدهی 90درصدی را هم تجربه کرد. 

دلار
از آبان امسال، کم کم به واسطه امیدهایی که با روی کار آمدن بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور معتدل‌تر از ترامپ در آمریکا، شکل گرفت، نرخ دلار تا حدی مهار شد و در نهایت در پایان بهمن امسال به 26هزار تومان رسید

مسکن
در بهمن‌ماه امسال تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به 3.9هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به‌ماه قبل 11.4درصد افزایش و نسبت به‌ماه مشابه سال قبل 70.5درصد کاهش نشان می‌دهد

بورس
از یک سو افزایش نرخ ارز موجب رشد سرسام‌آور قیمت سهام شرکت‌ها شده و از سوی دیگر، استقبال تاریخی مردم از بازار سرمایه کار را به جایی رسانده بود که حجم معاملات در این بازار هر روز رکوردهای تازه‌ای از خود به‌جای می‌گذاشت