بازار
تداوم افزایش قیمت خوراکی‌ها به روایت آمار
گزارش جدید مرکز آمار از متوسط قیمت کالاهای خوراکی در شهرهای کشور طی بهمن‌ماه امسال نشان می‌دهد روند افزایش قیمت در بازار اقلام خوراکی در این‌ماه نیز ادامه یافته و طی دومین‌ماه فصل زمستان بیشترین افزایش قیمت در بخش میوه و سبزیجات رخ داده است.
براساس این گزارش، خیار با 47.4درصد رکورددار رشد قیمت در بهمن‌ماه بوده و بعد از آن نیز 2محصول دیگر از همین گروه غذایی یعنی بادمجان با 37.6و موز با 33درصد رشد در مقام دوم و سوم قرار گرفته‌اند. قیمت موز به‌دلیل مشکلات واردات این میوه چندین‌ماه است که افزایش چشمگیری یافته و اخیرا در مغازه‌های سطح شهر به بیش از 60هزار تومان رسیده است، اما افزایش قیمت در بخش میوه و سبزی، منحصر به موز نبوده و دیگر میوه‌ها که تولید داخل کشور هستند هم طی 2ماه گذشته گران‌تر شده‌اند. شاید بتوان گرانی گلابی، انگور و توت‌فرنگی را به‌دلیل خارج از فصل بودن این محصولات توجیه کرد، اما نارنگی، پرتقال و انار میوه‌های زمستانه‌ای هستند که هرکدام درصد بالایی از رشد قیمت را در ماه گذشته تجربه کرده‌اند.
براساس گزارش بهمن‌ماه مرکز آمار، پرتقال طی یک‌ماه گذشته 12.1درصد و هندوانه 20.3درصد گران‌تر شده‌اند و تنها کاهش قیمت ثبت شده در بخش میوه و سبزیجات طی این مدت مربوط به گوجه‌فرنگی و پیاز بوده که به‌ترتیب 14.5و 8.6درصد ارزان‌تر شده‌اند. مرغ، تخم‌مرغ و روغن دیگر اقلامی هستند که طی امسال رشد قیمت نگران‌کننده‌ای داشتند. این رشد در بهمن‌ماه نیز ادامه یافته است. گزارش جدید مرکز آمار نشان می‌دهد روغن نباتی تنها از دی تا بهمن 12.4درصد رشد قیمت داشته است.
گرانی روغن و شکر، مقدمه گرانی شیرینی شب عید
بازار روغن از ابتدای نیمه دوم امسال دستخوش بحران بوده و این بحران هنوز هم ادامه دارد. در بخش لبنیات از ابتدای امسال هر ماه رشد قیمت محصولات مختلف را شاهد بوده‌ایم و شرکت‌های تولیدکننده قیمت کالاهای غیریارانه‌ای مثل شیرهای طعم‌دار، پنیرهای مختلف، بستنی و خامه را بارها افزایش داده‌اند. رشد قیمت 5.3درصدی پنیر پاستوریزه طی یک ماه، بالاترین افزایشی بوده که گزارش مرکز آمار در بخش لبنیات به آن اشاره داشته است.
گرانی در بخش انواع گوشت و فرآورده‌های آن نیز ادامه داشته و طی یک‌ماه گذشته مرغ با 9.6درصد افزایش قیمت رکورددار این بخش بوده است. کنسرو تن ماهی با 4.2و گوشت گوساله با 3.5درصد افزایش قیمت در رده‌های بعدی هستند. در این گزارش میانگین قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی در بازار طی بهمن‌ماه 129، گوشت گوساله 111و گوشت مرغ 23هزار تومان بوده است. گزارش تورم نرخ خوراکی‌ها در بهمن‌ماه همچنین از رشد بالای قیمت قندوشکر خبر می‌دهد. گرانی 19درصدی قندوشکر طی یک‌ماه و در ماه‌هایی که تقاضا برای این اقلام به‌دلیل در پیش بودن عید افزایش می‌یابد، نشان می‌دهد در کنار تداوم مشکلات بازار روغن، می‌تواند مقدمه‌ای برای رشد قیمت شیرینی در شب عید باشد؛ مگر اینکه دولت بتواند بازار این کالاها را به هر طریق متعادل کند.
گران‌تر از نرخ تورم، ارزان‌تر از بازار
38قلم از 53قلم کالای خوراکی منتخب که تغییرات قیمت آنها از سوی مرکز آمار اعلام شده است، در مقایسه با بهمن‌ماه پارسال افزایش قیمتی بیش از نرخ تورم نقطه‌ای کل کشور (48.2درصد) داشته‌اند. درصد افزایش قیمت 17قلم از این کالاها شامل خیار، موز، پرتقال، عدس، هویج، لپه، برنج خارجی، روغن نباتی جامد، نخود، خامه پاستوریزه، تخم مرغ، کره، لوبیا قرمز، لیموترش، کدو، سیب و نوشابه بیش از 100درصد بوده که در موز و خیار این عدد به حدود 200درصد رسیده است. به گزارش مرکز آمار، قیمت خیار در مقایسه با نرخ بهمن سال گذشته 197.7درصد و موز 193.2درصد افزایش داشته است.
آنچه درباره گزارش‌های ماهانه مرکز آمار قابل توجه است این نکته است که قیمت‌های درج شده برای برخی از اقلام خوراکی در مواردی از حداقل قیمت‌های بازار نیز کمتر است. بارزترین مثالی که در این مورد می‌توان زد، قیمت برنج خارجی است. از ابتدای امسال ثبت سفارش واردات برنج خارجی به دلایل مختلف که مهم‌ترین آنها تغییر ارز تخصیصی به واردات برنج از ترجیحی به نیمایی و اختلافات میان واردکنندگان با بانک مرکزی بود، متوقف و تأخیر در تامین ارز باعث رسوب برنج‌های واردشده در گمرک شد؛ مشکلی که بازار را با کمبود مواجه کرد.
از سوی دیگر 3برابر شدن نرخ ارز واردات، قیمت این کالا را در بازار ظرف 3ماه از 8هزار تومان در اسفند سال گذشته به 20هزار تومان در خرداد امسال رساند. کاهش واردات و حجم واردات در ماه‌های بعد باعث شد قیمت باز هم افزایش پیدا کند و به بالاتر از 25هزار تومان هم برسد. این در حالی است که براساس گزارش‌های ماهانه مرکز آمار بالاترین نرخ متوسط برنج خارجی در طول تابستان مربوط به شهریور با 18.868تومان و بالاترین نرخ متوسط پاییز 23.479تومان در آذرماه بوده است. مشاهدات نشان می‌دهد قیمت برنج وارداتی در مغازه‌های خواربارفروشی طی تابستان و پاییز از 24هزار تومان کمتر نبوده است.
میانگین قیمت برنج ایرانی نیز در فروشگاه‌ها بسیار بالاتر از رقمی است که در گزارش‌های امسال مرکز آمار آمده است. قیمت متوسط برنج ایرانی در طول سال 99هرگز از 30هزار تومان پایین‌تر نبوده و انواع باکیفیت تا کیلویی 40هزار تومان هم قیمت می‌خورند؛ درحالی‌که در گزارش‌های منتهی به مهرماه مرکز آمار قیمت این کالا زیر 30هزار تومان بوده است.
