رابرت مالی؛ واسط تنش‌زدایی ایران و آمریکا
محمدامین خرمی- روزنامه‌نگار
یک‌ماه‌و‌نیم بعد از پیروزی جو بایدن در انتخابات، روند معرفی اعضای کابینه و چهره‌های کلیدی دستگاه سیاست خارجی دولت آمریکا در آرامش عجیبی سپری می‌شد تا اینکه طی هفته گذشته برخی منابع در این کشور خبر دادند که دولت جدید قرار است «رابرت مالی» را به‌عنوان نماینده ویژه در امور ایران منصوب کند. هیاهو در فضای سیاسی آمریکا بالا گرفت و محافظه‌کاران و طرفداران اسرائیل علیه گزینه مورد نظر بایدن و وزیر خارجه‌اش یعنی آنتونی بلینکن، دست به‌کار شدند. برای همه در واشنگتن، معنی این انتخاب روشن است؛ اینکه دولت بایدن برای گشودن مسیر دیپلماسی در تعامل با ایران و بازگشت به برجام مصمم است.
رابرت مالی را یکی از معماران توافق هسته‌ای ایران می‌دانند که مهم‌ترین دستاورد تعامل دیپلماتیک تهران و واشنگتن و تنش‌زدایی میان دو طرف طی 40سال گذشته بوده است؛ توافقی که آمریکا به دستور دونالد ترامپ در سال2018 از آن خارج شد. بازگشت مالی به حلقه تصمیم‌‌سازان سیاست خارجی آمریکا برای بسیاری قابل‌قبول نیست. ازجمله سناتور جمهوریخواه تام کاتن که هفته گذشته در توییتر، رابرت مالی را به «همراهی با ایران و خصومت با اسرائیل» متهم کرد. پاسخ کاتن را بن رودز، یکی از همکاران سابق مالی در شورای امنیت ملی آمریکا داد. او که در دولت اوباما به‌عنوان معاون مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور فعالیت می‌کرد، در پستی توییتری نوشت: «فکر می‌‌کنم این جو بایدن است که باید نماینده‌اش در امور ایران را انتخاب کند، نه هواداران محمد بن‌‌سلمان و طرفداران حکومت دیکتاتوری در آمریکا. انتخابات بالاخره پیامدهایی دارد.» طی چند روز موافقان و مخالفان رابرت مالی در شبکه‌های اجتماعی استدلال‌های متعددی برای دیدگاه خود مطرح کردند و 2 گروه شامل طرفداران اسرائیل و طرفداران تنش‌زدایی میان آمریکا و ایران، با امضای نامه‌هایی نظرات خود را در رد و تأیید حضور مالی در پست کلیدی وزارت خارجه اعلام کردند. دیروز اما خبر انتصاب منتشر شد تا پایانی باشد بر هیاهوی یک هفته اخیر. رابرت مالی در وزارت خارجه مستقر می‌شود و مستقیم به آنتونی بلینکن گزارش می‌دهد. خبرگزاری رویترز دیروز به نقل از یکی از مقام‌های وزارت خارجه آمریکا نوشت که بلینکن در حال شکل‌دادن به یک تیم کارکشته تحت هدایت مالی برای آغاز گفتوگوها با ایران است. سابقه فعالیت دیپلماتیک رابرت مالی به دولت بیل کلینتون برمی‌گردد. او در سال2000 زمانی که کلینتون زمینه برگزاری نشست کمپ‌دیوید را فراهم می‌کرد، عضو تیم او بود. قبل از آن هم در شورای امنیت ملی آمریکا مسئول امور حقوق بشر بود. مالی در سال1998 به‌عنوان دستیار ویژه بیل کلینتون در امور اعراب و اسرائیل مشغول به‌کار شد تا رسما وارد مسائل مربوط به خاورمیانه شود. او سپس با انتقال قدرت به جمهوریخواهان، به اندیشکده «گروه بین‌المللی بحران» در واشنگتن رفت و مسئول برنامه خاورمیانه شد. مالی سپس در سال2008 وارد تیم انتخاباتی باراک اوباما شد اما به‌دلیل ملاقات با رهبران حماس، ناگزیر به ترک این تیم شد. اوباما اما بعد از پیروزی در انتخابات، او را وارد شورای امنیت ملی کرد تا به عنوان دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور خاورمیانه فعالیت کند. با آغاز دور تازه مذاکرات هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های بزرگ، رابرت مالی به تیم مذاکره‌کننده پیوست و در چندین دور از گفتوگوها هدایت مذاکره‌‌کنندگان آمریکایی را به‌عهده داشت. رابرت مالی طی 4سال حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید، به گروه بین‌المللی بحران بازگشت و ریاست این مرکز را به‌عهده گرفت. محور فعالیت‌های این اندیشکده، جلوگیری از وقوع جنگ و بحران‌های ناشی از آن است. او طی این سال‌ها یکی از مهم‌ترین مخالفان سیاست «فشار حداکثری» ترامپ علیه ایران بوده است. مالی طرفدار پایان تحریم‌های آمریکا علیه ایران و میدان‌دادن به دیپلماسی برای تعامل با تهران است. البته این تنها دلیل مخالفت هواداران اسرائیل و عربستان در آمریکا با او نیست. سابقه خانوادگی او نیز باعث شده تا دشمنان زیادی در واشنگتن داشته باشد. پدر او، سیمون مالی، یک روزنامه‌نگار یهودی سوریه‌ای‌الاصل بود که در مصر به دنیا آمد. سیمون مالی چپ‌گرا بود و مخالف سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطین. او علیه سیاست‌های استعماری دولت‌های اروپایی در آفریقا هم بسیار قلم می‌زد. مادرش باربارا هم یکی از اعضای هیأت سازمان ملل در الجزایر بود. رابرت مالی مسیر پدر را در پیش گرفته است. او سال گذشته در مقاله‌ای که در وب‌سایت فارین‌پالسی منتشر شد، از جو بایدن خواست به اسرائیل در مورد ضمیمه‌کردن کرانه باختری هشدار دهد و درصورت پیروزی در انتخابات، از کمک‌های آمریکا به تل‌آویو به‌عنوان ابزاری برای تحت فشار قرار‌دادن رژیم اسرائیل استفاده کند. او مخالف عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل بدون توجه به وضعیت فلسطینی‌ها هم بوده است. رابرت مالی بارها از ترامپ به‌خاطر فروش تسلیحات به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس در برابر عادی‌سازی روابط با اسرائیل انتقاد کرده است.
رابرت مالی به‌عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور ایران جانشین «الیوت آبرامز» می‌شود که جزو چهره‌های محافظه‌کار در واشنگتن است و از او به‌عنوان یکی از هواداران بزرگ اسرائیل یاد می‌شود. بسیاری تصور می‌کردند او قرار است زمینه حمله نظامی به ایران در ماه‌های پایانی دولت ترامپ را فراهم کند. پیش از آبرامز نیز «برایان هوک» در این پست حضور داشت که طرفدار سرسخت سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه ایران بود.
در همینه زمینه :
