تعهد بهتر است یا تخصص

رضا شاعری :

امروز مدیریت شهری در عرصه مدیریت اجتماع و فرهنگ و زیست شهری، خود را متعهد به ایجاد فضایی سالم برای شهروندان می‌داند و بی‌گمان عرصه‌ای چنین فراخ می‌تواند لغزشگاهی باشد بر افرادی که قبول مسئولیت می‌کنند.

در این بین نقش مدیران ارشد سازمان در انتخاب شایسته برای پست‌‌های میانی و مناصب اجرایی بسیار حائز اهمیت است. شهر تهران همچنان در برخی از مناصب- فارغ از جهت‌گیری‌های سیاسی و جناح‌بندی‌های معمول امروز- در عرصه اجتماع از عدم‌انتصاب درست و مسئولیت‌ناپذیری افراد در حوزه مدیریت اجرایی در سطوح پایین‌تر و اصطلاحا در پیشانی کار رنج می‌برد؛ افرادی که مبنای انتخاب آنان نه تخصص بوده و نه تعهد.

شخصی که اهل تقوا باشد هر پیشنهادی را برای مدیریت و تکیه بر هر میز و صندلی‌ای قبول نمی‌کند و در عین حال در هر مقطعی از مسئولیت که خود را فاقد شایستگی‌‌های لازم ببیند از ادامه کار دست می‌کشد. چه برسد به اینکه برای رسیدن به آن تلاش کند یا برای حفظ آن دست و پا بزند. افرادی که با اشتباهات مکرر و تصمیمات نادرست در زندگی یکایک شهروندان اثر نامطلوب می‌گذارند، با رفتارهای خالی از عقلانیت و اخلاق و سرشار از توهم توانمندی در مدیریت، با وارد آوردن فشارهای روانی بر کارکنان سازمان خود، محیط کار را از درون دچار فروپاشی می‌کنند. نیروی کاری که سرمایه انسانی است و تبعات آشفتگی آنان که خاستگاه آن محیط کار است در مرتبه نخست بر خانواده و در ادامه بر اجتماع تأثیر می‌گذارد.

مدعیان مدیریت و افرادی که براساس روابط بر اریکه قدرت مسئولیت‌‌های اجتماعی و سیاسی نشسته‌اند، برای حفظ مقام و منصب خویش تظاهر به مدیریت می‌کنند و مدیران بالادستی و زیردستانشان و همچنین افکار عمومی را به سخره گرفته و فریب می‌دهند و به سبب این کار از تقوا دور می‌شوند و بی‌اعتمادی اجتماعی را دامن می‌زنند که نتیجه آن واگرایی اجتماعی، فرار سرمایه‌‌‌ها و مستهلک‌ شدن منابع انسانی سازمان‌شان می‌شود.

معتقدم تقوایی ملاک سنجش و انتخاب است که ثابت و پایدار باشد؛ به این معنا که شخص در مسیر خودسازی چنان توسعه فردی و پیشرفتی بیابد که تقوا در تار و پودش رسوخ کند و مصداق متقین شود.

شاید این یادداشت برای برخی که هنوز روح آزادگی در آنها بیدار است تلنگری باشد؛ نهیبی که با آن به‌خود آیند و برای حفظ دنیا و آخرت‌شان از پذیرش مسئولیتی که شایستگی و قابلیت انجام آن را به لحاظ فنی و علمی ندارند خودداری کنند. سخنم را با بیانی از شهید چمران به پایان می‌برم که وقتی از او پرسیدند تعهد بهتر است یا تخصص؟ گفت: «می‌گویند تقوا از تخصص لازم‌تر است، آن را می‌پذیرم اما می‌گویم آن کس که تخصص ندارد و کاری را می‌پذیرد، بی‌تقواست».
 به قول معروف، در خانه اگر کس است یک حرف بس است...