قدرتمندترین سیاستمدار زن دنیا

در دنیای سیاست کمتر با نام زنان قدرتمند، آن هم در بالاترین سطح قدرت و مسئولیت آشنا شده‌ایم. سیاست سال‌ها میدان بازی مردان بوده و در این شرایط، اینکه زنی برای حدود 2دهه، صدراعظم یکی از کشورهای بزرگ باشد، چیزی شبیه یک شگفتی است. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که در تازه‌ترین اظهارنظرهایش از کناره‌گیری بعد از پایان دوره مسئولیتش حرف زده، شخصیت پیچیده و عجیبی دارد، به‌طوری که تحلیل‌ها می‌گویند با وجود همه اطلاعات درباره او، هنوز کسی به‌درستی شخصیتش را نمی‌شناسد.

 پشت دیوار برلین
آن زمان که آنگلا مرکل به دنیا آمد، هنوز دیواری وجود داشت که آلمان‌شرقی و غربی را از هم جدا می‌کرد. هرچند دوران کودکی و جوانی مرکل در آلمان‌شرقی بدون دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی، با آسودگی خیال و به‌راحتی گذشت. مرکل موضع‌گیری‌های تند از خود نشان نمی‌داد، صدراعظم کنونی آلمان، مخالف دولت کارگران و دهقانان نبود. او درباره‌ زندگی خود در آلمان دمکراتیک گفته است: «در دوران بچگی من، نقطه‌ پنهان و تاریکی وجود ندارد». آنگلا مرکل در همین حکومت خیلی زود شیوه‌ برخورد محتاطانه با دیگران را فراگرفت و یک شهروند وارد و کارآزموده‌ آلمان‌شرقی شد؛ نه زیاده از حد فرصت‌طلب و نه بیش از اندازه معترض. در روایت‌هایی که از زندگی او وجود دارد، واکنش‌هایش نسبت به فروریختن دیوار برلین، با آرامش همراه بوده، همچنان که در زمان وجود آن، اهل جنجال درباره دیوار و تأثیرات آن بر زندگی مردم نبوده است هرچند که از اینکه دیوار برلین زندگی‌اش را محدود کرده بود، احساس یأس و دلسردی می‌کرد. در نهایت فروپاشی دیوار برلین در ۱۹۸۹ میلادی فضا را برای گرایش‌های آزادیخواهانه و دمکراتیک مرکل باز کرد و او توانست راه خود را به دنیای سیاست باز کند.

 روحیه جمع‌گرایی و همراهی
مرکل چشم‌اندازهای تازه‌ای را در آلمان خلق کرد. او با مدرنیزه‌ کردن جامعه‌ آلمان، ظرفیت‌های نوینی را به‌ویژه برای زنان آن جامعه فراهم آورد. مرکل به برابری جنسیتی بسیار اهمیت می‌دهد و این موضوع در انتخاب نزدیک‌ترین و قابل‌اعتمادترین مشاوران زن نمود عینی دارد. با این حال او به گردآمدن مردم در کنار هم اعتقاد بسیاری دارد و خودش هم گفته است:من بیشتر به‌دنبال در کنار هم بودن هستم تا رو در روی هم بودن. این مسئله در رهبری مرکل همیشه نقطه‌ آغاز، به‌خصوص در سطح جهانی است. آنگلا در مسائلی مانند تغییرات جوی، فشارهای مهاجرتی، تنش‌های تجاری یا نگرانی‌هایی در خصوص حفاظت از داده‌ها، این نکته را به‌ خوبی درک می‌کند که نمی‌توان به ‌تنهایی عمل کرد و نیاز است تا بخشی از گروه بین‌المللی باشد. این رویکرد از سوی یک سیاستمدار که اتفاقا قدرتمند هم هست، بسیار قابل توجه است و نشان از شخصیت جمع‌گرا و همراهی‌طلب او دارد.

 مدیری برای بحران‌ها
فعالیت‌های مستمر و توانایی‌های مرکل در حل مسائل بحرانی بسیار، ازجمله در دوره آشفتگی سیاسی، یکی از مهم‌ترین مباحث زندگی سیاسی او به شمار می‌رود. هنگامی که اتحادیه اروپا برای اقدام‌های قاطع در بحران منطقه یورو، کمک مالی به یونان و الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه تقلا می‌کرد، ‌این آنگلا مرکل بود که با هوشیاری و پیگیری‌های مداوم خود پا به عرصه گذاشت و توانست تمامی این مسائل را به خوبی حل کند و پیش ببرد. مرکل با میزبانی از سران دولت‌های مختلف و تحت‌تأثیر قرار دادن رسانه‌های محلی توانست امروز آلمان را به مرکز دیپلماسی اروپا تبدیل کند. همین عامل سبب شد تا او را مدیر مجرب برای حل بحران‌ها بخوانند. در طول مذاکرات هسته‌ای با ایران، آنگلا مرکل از مهم‌ترین حامیان این توافق بود که در نهایت به برجام انجامید. وی حتی پس از خروج آمریکا از این توافق نیز، حمایت خود را علنا و رسما از این معاهده اعلام کرد و آن را الگویی مناسب برای گسترش به دیگر نقاط جهان دانست.

 گوش شنوا و واکنش سریع
از ویژگی‌های بارز آنگلا مرکل این است که خوب می‌تواند به حرف دیگران گوش دهد. دوستان و آشنایان دوران نوجوانی او گفته‌اند که او به‌راحتی می‌تواند با دیگران ارتباط ‌برقرار کند. از خصلت‌های برجسته‌ دیگر مرکل، توانایی درک و دریافت سریع اوست. با این حال یکی از اعضای حزب درباره مرکل می‌گوید:«مرکل خوب گوش می‌کند، می‌فهمد، مسئله را حلاجی می‌کند، با این حال نتیجه نامعلوم است. چون واکنش او اغلب ناروشن است». این ویژگی که آنگلا مرکل خیلی سریع به اصل مسئله پی می‌برد، ولی در تصمیم‌گیری عجله به‌خرج نمی‌دهد، بر کسی پوشیده نیست. 

صبوری تا موفقیت
صبر و استقامت آنگلا مرکل که ناشی از زندگی او در محیط اجتماعی آلمان‌شرقی است، یکی از ویژگی‌هایی است که مورد تحسین بسیاری از افراد قرار می‌گیرد. او در طول دوران کاری خود، دست‌کم تا رسیدن به مقام صدراعظمی، بارها از سوی رقبای حزبی و مخالفان خود کنار زده شد. اما تنها با صبر و تلاش پیوسته توانست به‌عنوان زن، بسیاری از اولین‌ها را در نظام سیاسی آلمان و جهان به‌نام خود ثبت کند.