9گام معلق سال‌99

فرهاد یلدا- روزنامه نگار

اصل خبر بسیار ساده و از این قرار است که در سال1399 بنیاد سینمایی فارابی در مجموع فیلم‌هایی که برای ساخته‌شدن‌شان مشارکت داشته، از 9فیلم که بر تنوع جغرافیایی تأکید داشته‌اند، حمایت کرده است.
تنوع بصری، اقلیمی، فرهنگ و اقوام و لهجه‌ها در این آثار، با هدف دیده‌شدن همه ایرانیان روی پرده سینما تحقق یافته و البته همان مبحث تکراری ساخت فیلم در خارج از تهران را هم پیگیری می‌کند. این حمایت از چنین آثاری البته عموما ختم می‌شود به اینکه به زور چند نمای روستایی یا شهری در فیلم گنجانده شود و یکی دو کاراکتر فیلم هم با لهجه صحبت کنند تا بلکه به همین راحتی نظر مساعد مدیران برای مشارکت مالی در جهت تحقق یکی از اهداف‌شان جلب شود و دست آخر هم فیلمی ساخته شود که اگر مثلا به‌جای گیلان در مازندران هم ساخته می‌شد، هیچ توفیری در آن دیده نمی‌شد. البته انصاف را نباید کنار گذاشت و باید اذعان کرد که برخی فیلمسازان در قصه‌گویی مرتبط با اقلیم خود بسیار چیره‌دست هستند. نمونه بسیار درخشان اینگونه فیلم‌ها را باید از شاهکارهای تقوایی و نادری سراغ گرفت و امتدادشان داد تا نمونه‌های جدیدی که شاید به قدرت آن شاهکارها نباشند اما آنقدر آبرومند ساخته شده‌اند که نیاز به توجه ویژه دارند. یکی از 9فیلمی که امسال بنیاد سینمایی فارابی از آن حمایت کرد و تمرکز دقیقی هم بر اقلیمی خاص و تولید در خارج از تهران دارد، فیلم احسان عبدی‌پور است. «میجر» در بوشهر ساخته شد و کارگردان بوشهری آن در تمام قصه‌گویی‌هایش آنقدر صریح و جذاب نشان داده که اقلیم خود را خوب می‌شناسد که خیلی زود تصور دیده‌شدن یک فیلم غیرتهرانی درست و درمان در اذهان سینما‌دوستان تداعی شد. با این‌حال، میجر چنان بداقبال بوده که در صدر فهرست فیلم‌های رد‌شده توسط دبیرخانه جشنواره فیلم فجر نشست و این سؤال را در ذهن ایجاد کرد که چطور ممکن است فیلمی مشارکتی که یکی از پایه‌های حمایتی و تولیدی سینمای کشور یعنی بنیاد فارابی برای ساختش هزینه می‌کند، در یکی دیگر از ارکان سینمایی کشور یعنی جشنواره فیلم فجر نادیده انگاشته می‌شود.
توجه بیشتر به هماهنگی و تعهد جدی‌تر به مسئولیت شاید همانا حلقه مفقوده‌ای است که به‌واسطه آن فیلم‌های اینچنینی به‌راحتی در کنج آرشیوها خاک نخورند و سرمایه‌های دولتی به‌راحتی هدر نرود. این گام‌های معلق در سرمایه‌گذاری برای یک اثر از یک‌سو و رد‌کردن یک اثر از سوی دیگر، مصداق مدیریت ضعیف است و کاش این مدیریت بالاخره متحول شود.