گزارش
حناچی در آیین تجلیل از سفیران هوای پاک تهران:
کانون‌های آلودگی تهران نزدیک صنایع هستند
رئیس شورای شهر: دولت باید سالانه ۴هزار میلیارد تومان از اعتبارات تخصیص‌یافته خود را به حمل‌ونقل عمومی پرداخت کند اما پرداختی صورت نگرفته است
محمد سرابی ـ خبر‌نگار
در سال‌های گذشته خودرو‌های شخصی عامل آلودگی هوا معرفی می‌شدند و امسال که سواری‌ها کمتر و دانشگاه‌ها و مدارس تعطیل هستند، سوخت پرگوگرد نیروگاهها متهم اصلی آلوده‌کردن هوا اعلام شدند. سوزاندن مازوت برای تولید برق و از طرف دیگر شایعه مصرف زیاد برق برای تولید رمز‌ارز هم از بحث‌های دیگری است که همزمان با وارونگی هوا مطرح می‌شود.
شهردار تهران در آیین تجلیل از سفیران هوای پاک شهر تهران گفت: «امسال با استفاده از عکس‌های ماهواره‌ای روزانه آلودگی هوای تهران را رصد کردیم که نشان‌دهنده تفاوت‌هایی در آلاینده‌هاست و کانون‌های آلودگی نزدیک صنایع سنگین و آلاینده‌ای هستند که قبلا اینطور نبود. مقایسه‌ها نشان می‌دهد که امسال وضعیت حاد‌تری در آلودگی هوا داریم و شاید شرایط تحریم تأثیر داشته است.» به گزارش همشهری، پیروز حناچی افزود: «امسال شاخص‌های سنجش آلودگی هوا سختگیرانه‌تر اعمال شده است.»
او افزود: «ما کشوری هستیم که منابع نفتی فراوانی داریم و گوگرد زیاد از ویژگی‌های نفت ما‌ست. طبعا مشتقات آن هم گوگرد بالایی دارد. به همین دلیل گازوئیل عادی پالایشگاه‌های ما 7هزار پی‌پی‌ام آلایندگی گوگردی دارد. درحالی‌که در شهر تهران ما از گازوئیل 50 پی‌پی‌ام استفاده میکنیم»
حناچی تأکید کرد: «اگر نمودار آلودگی 2دهه اخیر شهر تهران را دنبال کنید، می‌بینید که آلاینده‌ها روند کاهنده داشته‌اند ولی اقدامات دیگری هست که در نقطه مقابل این کاهش است و می‌تواند این زحمات را به باد بدهد. مسئولان میگویند در تهران مازوت نمی‌سوزانیم ودرست میگویند ولی باید توجه داشت که آلودگی از مرز تقسیمات کشوری تبعیت نمی‌کند. اگر در آبیک و قزوین نیروگاهها مازوت ویا گازوئیل عادی بسوزانند، آلودگی آن به تهران می‌رسد.» شهردار با اشاره به اینکه ما نیازمند یکپارچگی تصمیمات در مدیریت شهری هستیم، گفت: «ترافیک و آلودگی مشکل همه کلانشهرهای جهان است و همه شهرهای بالای جمعیت یک میلیون نفر به تناسب، این بلا را تجربه می‌کنند اما این به‌معنای غیرقابل حل‌بودن آن نیست. قانون هوای پاک در سال1396 تصویب شد که معروف به قانون نفس است. بیشترین نقش در این قانون را توسعه حمل‌ونقل عمومی بر عهده دارد.»
حناچی که خود در پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو شرکت می‌کند و دیروز هم با دوچرخه به مراسم آمده بود، گفت: «در کلانشهرها هیچ راهی جز کنترل آلاینده‌ها برای مقابله با آلودگی وجود ندارد. مدهایی مثل دوچرخه جایگزین مترو نیست، ولی اگر با دید کاهش مصرف سوخت نگاه کنیم، توجیه منطقی پیدا می‌کند. اگر به جای هر خودرو یک پیاده و یک دوچرخه قرار بگیرند هم در آلودگی تأثیر دارد و هم در ترافیک. اما موفقیت در این زمینه‌ها صرفا کار شهرداری نیست بلکه دولت و مردم باید با هم انجام دهند.» او با تأکید بر اینکه آلودگی هوا راه‌حل دارد، گفت: «تجربیات مؤثر آلوده‌ترین شهرهای جهان در کنترل آلودگی قابل مطالعه هستند. شاید اصلی‌ترین تصمیمات آنها کنترل مصرف سوخت فسیلی و استفاده از موتورهای برقی است. موتورسیکلت یک وسیله اصلی حمل‌ونقل در تهران است و برنامه داریم که استفاده از نوع بر قی آن رادر تهران اقتصادی کنیم و بار مالی ناشی از قیمت باتری را از آن برداریم. در این صورت استفاده از موتور برقی مورد استقبال قرار می‌گیرد.»
شهردار تهران گفت: «موضوع حمل‌ونقل عمومی در شهرداری تهران یک موضوع حاکمیتی است و حل آن توسط شهرداری به‌تنهایی امکان‌پذیر نیست. اکنون زیرساخت‌های خوبی در تهران فراهم شده و درصورت تکمیل بقیه موارد می‌توان سهم حمل‌ونقل عمومی را از 16درصد به بالای 25درصد افزایش داد و (در شرایط غیرکرونایی) از روزانه حدود 5میلیون سفر به 7میلیون سفر رسید.»
دولت سهم حمل‌ونقل عمومی را پرداخت نمی‌کند
در ادامه مراسم محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران گفت: در قانون هدفمندی یارانه‌ها ۱۰درصد به مسئله حمل‌ونقل عمومی اختصاص داده شده است ولی سازمان برنامه و بودجه، مجلس و دولت هیچ‌کدام این قضیه را اجرا نمی‌کنند و ریالی هم در این راستا پرداخت نشده است. براساس یکی دیگر از قوانین نیز دولت باید سالانه ۴هزار میلیارد تومان از اعتبارات تخصیص‌یافته خود را به حمل‌ونقل عمومی پرداخت کند که در این زمینه پرداختی صورت نگرفته است. همچنین 2 مصوبه تأمین ۱۹هزار اتوبوس و ۲هزار واگن در دولت درنظر گرفته شده که این 2مورد هم هیچ‌کدام اجرا نشده است. این در حالی است که اگر راهکاری برای رفع مشکلات حمل‌ونقل عمومی اتخاذ نشود، شاهد روزانه افزایش آلودگی هوا خواهیم بود.
او ادامه داد: باید از ظرفیت سمن‌‌ها و مردم همچنین قوه قضاییه در مورد عدم‌پرداخت بدهی‌های حمل‌ونقل عمومی از سوی دولت به‌صورت جدی استفاده کنیم. باید دیگر در تهران اتوبوس‌های دیزلی و گازی استفاده نکنیم و ۹هزار اتوبوس برقی را خریداری کنیم. همچنین باید به این مسئله توجه داشت که اگر مترو بسازیم و آن را تجهیز نکنیم، به نوعی دور‌ریختن پول و سرمایه است.
منابع مالی مترو فقط اوراق مشارکت بود
سیدمناف هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافـیک شهرداری تهران دیگر سخنران مراسم بود. او گفت: اتفاقات اخیری که در حوزه حمل‌ونقل افتاده ازجمله ورود کمیسیون اصل۹۰ به مسئله قانون هوای پاک و ورود دادستانی به آلودگی هوا، نشان‌دهنده نقش پررنگ افکار عمومی است. در حوزه اجرای قانون هوای پاک نقش دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها کاملا مشخص است. ۱۸دستگاه در اجرای قانون هوای پاک نقش دارند اما اگر پایش و نظارتی نباشد، کسی مباحث را دنبال نمی‌کند چرا‌که بار مالی دارد. یارانه اتوبوس ۲۵۰میلیارد تومان بود اما امسال قرار است هزار میلیارد تومان شود یا می‌دانید که 10سال است دولت اتوبوسی نداده، اما حالا قرار است که اعتباراتی در این زمینه درنظر گرفته شود. او ادامه داد: در حوزه مترو نتوانستیم منابع خوبی داشته باشیم و تنها پول ما اوراق مشارکت سال‌های ۹۷ تا ۹۹ بود. اعتبار این اوراق حدود 2هزار میلیارد تومان می‌شود که می‌توانیم با آن ۱۲ ایستگاه مترو را افتتاح کنیم. شهردار تهران تأکید کردند که باید برای وصول اوراق سال 1399-1400 از کمک رسانه‌ها استفاده شود. با کمک رسانه‌ها بود که توانستیم سهم ۷۵۰میلیارد تومانی دولت از محل اوراق مشارکت را وصول کنیم. قرارداد ۲۵۰دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس منعقد شده و یک قرارداد دیگر نیز تا پایان سال امضا می‌شود. سهم ما ۵۰۰میلیارد تومان بود و اگر دولت به ما کمک می‌کرد می‌توانستیم بیش از هزار میلیارد تومان اتوبوس تولید داخل داشته باشیم. او همچنین گفت: خرید ۵هزار دستگاه اتوبوس با کمک دولت در دستور کار قرار دارد و شهردار تهران دستور دادند که ۲۰درصد این اتوبوس‌ها برقی باشد و می‌بینید که در حوزه موتورهای برقی و نوسازی تاکسی نیز برنامه‌های جامعی داریم که البته یک‌روزه جواب نمی‌دهد و برنامه بلندمدت است.
از‌دست‌رفتن جان 4هزار نفر بر اثر آلودگی هوا
در ادامه همایش زهرا صدراعـظم نوری، رئـیـس کـمـیـسـیــون سـلامـت و محیط‌زیست شورای شهر در ادامه همایش گفت: امروزه شاهدیم که به‌دلیل کرونا، 2میلیون نفر از مردم جهان جان باخته‌اند، همه جهانیان به تلاش و تکاپو افتادهاند تا جلوی این روند را بگیرند. در شهر تهران هم سالانه از‌دست‌رفتن جان 4هزار نفر بر اثر آلودگی هوا را شاهد هستیم. اما سوال اینجاست که چرا چنین مسئله مهم اهمیت کافی در برنامه ندارد؟ ظرفیت هوای شهر تهران مشخص است و به‌ویژه در روزهای سرد، وارونگی دما سبب می‌شود که زیست‌بوم تهران قدرت پالایش هوا را از دست بدهد. در این شرایط اگر عزم جدی وجود نداشته باشد، وضعیت ما بدتر خواهد شد. او تاکید کرد: آمار 4هزار مرگ بر اثر آلودگی هوا آمار کمی نیست. براساس گزارشهای بینالمللی آلودگی هوا 2.7میلیارد دلار خسارت به بار میآورد. تهران هزینه پایتخت‌بودن خود را می‌پردازد و دولت باید این هزینهها را تقبل کند. در این 4سال تلاش کردیم بارگذاری صنایع خرد و کلان را که از عوامل آلودگی هواست، در سطح تهران کاهش دهیم، اما انتظار داریم که سایر دستگاه‌ها هم به بارگذاری صنایع خرد و کلان توجه داشته باشند.
قوانین آلودگی هوا اجرا نشده است
شینا انصاری، مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری هم با اعلام اینکه از نخستین هشدار جدی آلودگی هوا 25سال می‌گذرد گفت: آلودگی هوا بحرانی ملی و حل آن نیازمند عزم ملی است. قوانین آلودگی هوا در سال96 بعد از به‌روز‌رسانی‌های بسیار به تصویب رسید، اما با وجود گذشت 3سال، این قانون از طرف مسئولان مربوطه اجرایی نشده است.
عزم و اراده مردم در کنار دستگاه‌های حاکمیتی منجر به موفقیت اجرای قوانین هوای پاک در شهرهای بزرگ دنیا شده است، بنابراین مطالبه‌گری مردم درخصوص اجرای قانون هوای پاک اهمیت ویژه‌ای دارد.
