مترو و بهره‌برداران انبوه

حسین صاحبی | کارشناس صنعت حمل و نقل:

با نگاهی نه‌چندان موشکافانه هم می‌توان دریافت که مترو در شهرهای توسعه‌یافته چه جایگاهی دارد. سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی‌ همانند اتوبوس، مترو و تراموا سال‌هاست در کلانشهرهای به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی و طراحی می‌شوند که امکان ایجاد فرصت‌های رشد آتی شهر در آنها دیده شود. شرایط مطلوب سرویس‌های خدماتی مانند وجود ایستگاه‌هایی با دسترسی آسان، پایانه‌های حمل‌ونقل و قیمت مناسب موجب تمایل بیشتر مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی شده است. با توجه به اهمیت موضوع و مسائل عنوان‌شده، بررسی این مسئله که مردم چقدر از خدماتی که مسئولان ارائه می‌دهند راضی‌اند، درخور توجه است و نتایج به‌دست آمده می‌تواند به ارائه بهتر خدمات مترو کمک‌ کند.

یکی از مواردی که به کاهش بحران ترافیک در شهر‌های بزرگ کمک می‌کند بهره‌گیری از وسایل حمل‌ونقل عمومی‌است و مترو در این میان نقشی ارزشمند و بی‌بدیل بازی می‌کند. ایمنی بسیار بالا، راحتی و آسایش مسافران، کاهش مصرف انرژی، سرعت قابل‌قبول و قیمت پایین حمل مسافر در مقایسه با خودروهای شخصی ازجمله مزیت‌های قطار شهری نسبت به دیگر وسایل نقلیه عمومی است. مصرف میلیون‌ها لیتر بنزین و چندین میلیون لیتر گازوئیل، خسارت‌های هنگفتی به اقتصاد ملی وارد می‌کند. مترو یکی از مهم‌ترین راهکار‌های حل مشکل ترافیک و آلودگی هوا در جهان شناخته شده است.

توسعه سریع و گسترش خطوط قطار درون‌شهری، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر و از نیازهای اصلی هر شهر است. مترو از مزایای بسیاری چون کاهش زمان و هزینه در سفرهای درون‌شهری، سهولت در جابه‌جایی، کاهش آلودگی هوا و کاهش مصرف انرژی برخوردار است و از نظر اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی و ترافیک شهری با دیگر مدهای حمل‌ونقلی غیرقابل مقایسه است.

از طرفی امکان انجام سفرهای درون‌شهری و ارتباط حومه با مرکز با سرعت مناسب، تردد دقیق و ایمن با فناوری بالا، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، ایجاد و گسترش فرهنگ نظم و انضباط با توجه به ارزش والای وقت در زندگی، ایجاد فضای اجتماعی آرام و آسوده، بهینه‌سازی حمل‌ونقل شهری، کاهش اتلاف وقت شهروندان و کاهش تصادفات رانندگی، ازجمله مزیت‌های کیفی به کارگیری ‌مترو است. در چنین شرایطی توجه هر مدیر و قانونگذار و مسئولی باید به تمرکز بر توسعه این زیرساخت شهری معطوف شود. انبوه بهره‌برداران مترو، یک اجبار مثبت در عرصه مدیریت کلان کشور است که وارد شدن به مسیر آن می‌تواند تحولاتی در زیرساخت‌های شهری پدید آورد.