خواب آخر ساکنان بم

جمال رهنمایی

بیش از نیمی از ساکنان شهر بم در شرق استان کرمان طلوع خورشید روز پنجم دی‌ماه سال1382 را ندیدند. سومین زمین لرزه پر تلفات تاریخ ایران آن شب در بم بیش از 50هزار کشته بر جای گذاشت. از این واقعه به‌عنوان مرگبارترین زلزله تاریخ ایران تا آن زمان یاد می‌شود. صددرصد خانه‌ها در شهر بم ویران شد و بسیاری از جان باختگان هرگز پیدا نشدند و خانواده‌های بسیاری در همان خانه‌ای که به خواب فرورفته بودند، برای همیشه مدفون شدند. کارشناسان زلزله علت این تلفات عظیم انسانی را ساخت غیراصولی خانه‌های این شهر و در نتیجه خطای انسانی دانستند.
لرزش زمین در این سرزمین سرنوشت ماست و بارها اتفاق افتاده است. همین الان تهران دوازده میلیونی روی دو گسل بزرگ آتشفشان فعال دماوند ساخته شده و هر لحظه امکان وقوع زلزله‌ای که بیش از 150سال به تأخیر افتاده، وجود دارد. تخمین ابعاد تلفات و خسارات این زلزله که حتمی اما زمان آن نامشخص است چیزی شبیه فلج شدن پایتخت کشور و تلفات میلیونی ساکنان آن است.
ما چندسال عمر خواهیم کرد و چقدر به سلامت و امنیت زندگی خودمان اهمیت می‌دهیم؟ تحقیقات ژنتیک نشان داده است که با افزایش سن آدمی میزان اهمیت دادن او به زندگی نیز افزایش می‌یابد. به بیان دیگر ما در ابتدای زندگی به سلامت، سبک زندگی و امنیت خود کمتر توجه می‌کنیم. محققان روانشناسی اجتماعی با واژه «اراده برای زندگی» این تغییرات در طول عمر انسان را توضیح می‌دهند. هنگامی که این مفهوم درون ما گسترش می‌یابد، ما به زندگی بیشتر توجه می‌کنیم و برای مدت زمانی که قرار است روی این کره خاکی زندگی کنیم، برنامه‌های بهتر و سالم‌تری خواهیم داشت. خانه مستحکم، غذای سالم، روابط سالم، دوری از استرس‌های غیرضروری و ارزش قائل شدن برای زندگی، یک سبک زندگی انتخابی با توجه به محدودیت‌های ماست. انتخاب سبک زندگی بستگی زیادی به آگاهی و انتخاب ما دارد. آیا ما ایرانیان معاصر در لابلای زندگی پر حادثه و پر دلهره امروزمان بالاخره راه زندگی سالم‌تر را پیدا خواهیم کرد؟