نگاه
رفع تحریم‌ها مشمول گذر زمان نشود
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه-نماینده ادوار مجلس
آقای رئیس‌جمهور طی اظهاراتی در نشست خبری روز دوشنبه با تأکید بر اینکه دولت نخواهد گذاشت عده‌ای پایان تحریم را به تأخیر بیندازند، گفت: «عده‌ای هستند که می‌خواهند پایان تحریم را به تأخیر بیندازند، ما یک دقیقه و یک ساعت هم به این رضایت نخواهیم داد و در برابر آنها خواهیم ایستاد، تحریم باید بشکند و این حق مردم است.» پیش از این، آقای ظریف وزیرامورخارجه هم در سخنانی مشابه‌گفته بود:«بعضی دوستان به آمریکا «گرا» می‌دهند که با ما بهتر می‌توانید کار کنید؛ ما که سکوت می‌کنیم، ولی دلیل نمی‌شود که متوجه این گراها نیستیم.»
موضوع این است که تبدیل کردن برجام به یک چالش جناحی، ظلم به مردم و منافع ملی کشور است؛ تفاوتی نمی‌کند که تلاش‌ها برای جناحی کردن موضوعات سیاست خارجی به‌خصوص برجام و هسته‌ای از سوی کدام جناح باشد، مسئله این است که باید از طرح این موضوعات در سطح جناح‌های سیاسی داخل کشور پرهیز شود. موضوع هسته‌ای در ایران جزو مقولات کلان سیاست خارجی است و در حوزه اختیارات شورای‌عالی امنیت ملی است و مسائل مربوط به آن در این شورا تعیین تکلیف می‌شوند. وقتی تصمیمی در شورای‌عالی امنیت ملی اتخاذ می‌شود، نهادها و قوای مختلف ملزم به اجرای آن هستند.
به اعتقاد من، در شرایط کنونی آمیختن برجام با موضوع مذاکره ایران و آمریکا عملا باعث پیچیده‌تر شدن موضوعی می‌شود که در این حد پیچیده نیست. برجام یک پرونده کامل شده است که با روی کار آمدن ترامپ متوقف شد. با این حال با تغییر دولت در آمریکا و تمایل دولت جدید برای احیای برجام، طرفین می‌توانند با سازوکارهای خود برجام به تعهدات خود در این توافق بازگردند. کمیته مشترک در برجام می‌تواند درباره زمانبندی اجرای تعهدات از سوی طرفین تصمیم‌گیری کند.
از سوی دیگر باید توجه داشت که آقای بایدن هم کمتر از ایرانی‌ها برای بازگشت به برجام مصر نیست؛ احتمالا این تصور در تیم آقای بایدن وجود دارد که اگر برجام به‌زودی احیا نشود ممکن است چالش‌های مختلف، سیاست خارجی آمریکا را درگیر کند. به اعتقاد من، آنها از حساسیت ایرانی‌ها نیز اطلاع دارند که نمی‌خواهند مسائلی فراتر از برجام مطرح شود. در گام اول، تحریم‌های ترامپی یعنی همان 915مورد تحریمی که در پی خروج آمریکا از برجام عملیاتی شد باید به حالت تعلیق درآید و در گام دوم، مطابق زمانبندی سایر تحریم‌ها نیز باید برچیده شوند. بنابراین امکان بازگشت به تعهدات و لغو تحریم‌ها براساس خود برجام فراهم است و نیازی به طرح این موضوعات در سطح جناح‌های سیاسی وجود ندارد. این مسئله حتی به ضرر خود این جناح‌ها تمام خواهد شد چرا که اگر برجام در دوره باقیمانده دولت آقای روحانی احیا نشود، این احتمال وجود دارد که در دولت بعدی چالش‌هایی شکل بگیرد که با گذر زمان به ضرر ایران تمام شود. لذا شورای‌عالی امنیت ملی باید تصمیم بگیرد و به جای اینکه دولت خاصی را مأمور اجرای تصمیمات خود کند، شاخص‌هایی را تعیین کند که براساس آن برجام قابلیت احیا پیدا کند.
اهمیت مسائل کلان سیاست خارجی مانند برنامه هسته‌ای و برجام نباید به سطح دعوای سیاسی و جناحی کاهش پیدا کند. طرح این موضوعات در سطح جناح‌های سیاسی در طرف مقابل این حس را ایجاد خواهد کرد که ایرانی‌ها به‌شدت نیازمند یک توافق هستند. این باعث خواهد شد که آنها به امتیازخواهی از ایران ترغیب شوند.
نقطه قوت سیاست خارجی ایران، وحدت نظر در این حوزه است؛ بنابراین دولت در نشست‌های برجام باید به طرف مقابل این اطمینان را بدهد که تصمیمات و سیاست‌های کشور در این حوزه‌ها در شورای‌عالی امنیت ملی شکل می‌گیرد و هر دولتی که روی کار باشد ملزم به اجرای آن است.
در همینه زمینه :
