آوازی از میان قرن‌ها

مرتضی کاردر_روزنامه نگار

کرونا نویسنده دیگری را از وطن فارسی گرفت. رهنورد زریاب، نویسنده بزرگ افغانستان، بامداد جمعه ۲۱آذر، در ۷۶سالگی درگذشت. رهنورد زریاب مهم‌ترین و پرکارترین داستان‌نویس است که نماد داستان‌نویسی افغانستان در کشورهای فارسی‌زبان و سراسر جهان به‌شمار می‌رود. 
محمداعظم رهنورد زریاب در سال۱۳۲۳ به دنیا آمد. در رشته روزنامه‌نگاری در دانشگاه کابل تحصیل کرد و بعد برای ادامه تحصیل به دانشگاه ولز جنوبی در بریتانیا رفت. در سال۱۳۵۱ به افغانستان بازگشت و فعالیت‌های ادبی و مطبوعاتی خود را در زادگاهش ادامه داد. رهنورد در سال۱۳۵۳ با سپوژمی زریاب، داستان‌نویس افغان، ازدواج کرد. او در هیاهوی جنگ‌های داخلی افغانستان در سال‌های آغازین دهه70 به فرانسه مهاجرت کرد و 10سال را در غربت گذراند و پس از سقوط طالبان در سال۱۳۸۰ به افغانستان بازگشت. زریاب ده‌ها داستان کوتاه در طول سال‌ها فعالیت حرفه‌ای خود نوشته است. «آوازی از میان قرن‌ها»، «مرد کوهستان»، «دوستی از شهر دور» و «نقش‌ها و پندارها» ازجمله مجموعه داستان‌های کوتاه زریاب است. مجموعه کامل داستان‌های کوتاه او را نشر زریاب در افغانستان که نام خود را از نویسنده بزرگ افغان برگرفته، در 6جلد به چاپ رسانده است. «چارگرد قلا گشتم، پای زیب طلا یافتم»، «گلنار و آیینه»، «کاکه شش‌پر و دختر شاه‌پریان» و «درویش پنجم» رمان‌های زریاب است. مقاله‌ها و نوشته‌ها و ترجمه‌های زریاب نیز در دفترهایی چون «گنگ خوابدیده»، «چه‌ها که ننوشتیم»، «هذیان‌های دور غربت» و «پایان کار سه رویین‌تن» گرد آمده است.
«زیبای زیر خاک خفته» گزیده داستان‌های زریاب است که انتشارات سوره مهر در ایران منتشر کرده. علی دهباشی در بهمن‌ماه۱۳۹۵ یکی از شب‌های بخارا را به «رهنورد زریاب» اختصاص داد که نویسندگان و شخصیت‌های فرهنگی ایرانی ازجمله محمود دولت‌آبادی، نصرالله‌پورجوادی، سیروس علی‌نژاد و... در ستایش او سخن گفتند. گزارش شب رهنورد زریاب در شماره۱۱۸ مجله بخارا آمده است.
رهنورد زریاب ماه‌های اخیر را گرفتار بیماری بود. «زن بدخشانی» آخرین رمان او بود که زریاب دوست داشت هرچه زودتر آن‌را به‌پایان برساند اما ویروس کرونا از راه رسید و آخرین اثر نویسنده بزرگ افغانستان را ناتمام گذاشت.