یادداشت/به خاطر جیبمان و کره زمین

جواد نصرتی_روزنامه نگار

این روزها که سرما به کشور رسیده، بسیاری در شهرهای سردتر شاید به این فکر کنند که وقت خریدن کاپشن و لباس‌های گرم‌تر برای زمستان است. اعضای خانواده 4نفره، در این روزها، همگی تنها در شرایطی می‌توانند کاپشن و لباس‌های نو بگیرند که این خانواده، به‌معنای واقعی کلمه پولدار باشد. کاپشن خیلی گران‌تر از چیزی است که فکرش را می‌شود کرد. لباس هم همینطور.  اما نمی‌شود در روزهای سرد، بدون  لباس گرم سر کرد. این جاست که  باید به سنت‌های نسبتا فراموش‌شده گذشته رجعت کرد. بسیاری از خانواده‌های ایرانی، لباس‌های گرم و کاپشن‌هایی دارند  که سال‌هاست گوشه‌ای مانده و  کسی به فکر استفاده از آنها نیست. حالا وقت بیرون کشیدن آنهاست. بعضی از این لباس‌ها را می‌توان کمی نونوار و دوباره استفاده کرد. حتی اگر خودمان نمی‌خواهیم و نمی‌توانیم از آنها استفاده کنیم، در حلقه خویشان نزدیک و دوستان، ‌افرادی را می‌شناسیم که این لباس‌ها به کارشان بیاید. کودکان و نوجوان‌ترها که سال به سال سایز عوض می‌کنند، قطعا لباس‌های بلااستفاده بیشتری دارند؛ چه ایرادی دارد که کاپشن سال گذشته فرزندمان را، پسر عمو یا دخترعموی کوچک‌ترش بپوشد؟ یا دختر همسایه؟ بعضی خانواده‌ها راحت این کار را می‌کنند، اما شاید برخی، احساس بدی از کار داشته باشند. کافی است همین 20 یا 30سال پیش را به یاد بیاوریم. چه جوان‌هایی که لبا‌س‌های پدران و برادران را در خیاطی‌های محل کوچک کردند تا دوباره آن را استفاده کنند. چه جوان‌های دلبندی که لباس‌های پسردایی‌ها و دخترعمه‌هایشان را به تن کردند. بخشی از این خجالت، به فرهنگ مصرف‌گرایی بازمی‌گردد که در نهایت خریدار که ما باشیم، بازنده آن هستیم. با اصلاح الگوی مصرف دیوانه‌وار، می‌توانیم لباس‌هایی را که همچنان قابلیت استفاده دارند از ته کمد بیرون بکشیم و به چرخه مصرف دوباره بیندازیم. در اینکه لباس تنها یک فصل استفاده شده فرزندمان را به یکی از آشنایان بدهیم، هیچ خجالتی نیست. این کار، مبارزه با فرهنگ مصرف‌گرایی است. شاید در شرایط عادی کسی به فکر این مسئله نیفتد، اما حالا که جیب‌ها نسبت به روزهای خوش گذشته خالی‌تر است و قیمت‌ها، انگار که با ما لج کرده باشند، روزبه‌روز و هفته به هفته بالا می‌روند، فرصت مناسبی است تا فرهنگ مصرف را دست‌کم در بخش لباس‌های زمستانی، کمی اصلاح کنیم. با این کار، ‌حتی در نجات زمین از دست خودمان هم سهم اندکی خواهیم داشت. گفتن این موضوع در این روزها که مردم به‌معنای واقعی غم نان دارند، به‌نظر شکم‌سیرانه می‌آید، اما به امید خدا این روزهای سخت برطرف خواهند شد و دوباره جیب‌ها پرپول خواهد شد. اگر حالا تمرین کنیم، در آن روزها هم کالاهایی که داریم را بیشتر استفاده خواهیم کرد تا تولید صنعتی را کاهش دهیم. با این کار، گازهای گلخانه‌ای کمتری تولید خواهد شد، پسماندهای کمتری به طبیعت وارد خواهد شد و محیط زیست کمتر آسیب خواهد دید. پس به‌خاطر جیبمان و کره زمین هم که شده، کاپشن‌های بی‌استفاده را از کمدها در بیاوریم، بتکانیم، دوباره استفاده کنیم و یا به‌دست خویشان ، دوستان و آشنایان بدهیم.