«زمینه» روشنفکران
از پست و بلند کار نشر
ندا زندی
شهریور سال1362 بود که کریم امامی به همراه همسرش، گلی امامی -که هر دو دست به قلم بودند و تجربه کار در «مؤسسه انتشارات فرانکلین» را داشتند- با سرمایه خودشان و چند نفر دیگر، کتابفروشی «زمینه» را در جایی دورتر از مرکز کتابفروشیها، در ضلع جنوبی میدان تجریش در حوالی چهارراه حسابی افتتاح کردند؛ کاری که در روزگار جنگ و تنگناهای معیشتی معلوم نبود تا چه حد میتواند موفق باشد. اما طولی نکشید که کتابفروشی امامیها رونق گرفت و بهواسطه حضور این زوج نویسنده و مترجم، زمینه به پاتوق روشنفکران، هنرمندان و بهطور کلی علاقهمندان به فرهنگ بدل شد. البته، پیش از کتابفروشی زمینه، انتشارات زمینه متولد شد که عمر بلندی نداشت و پس از چاپ چندعنوان کتاب، ازجمله مجموعه عکسهای بهمن جلالی از روزهای انقلاب با نام «روزهای خون، روزهای آتش»، دخلوخرجش با هم جور درنیامد و تعطیل شد. بابک احمدی، پژوهشگر و مترجم نامدار که به زمینه رفتوآمد داشت، درباره این کتابفروشی میگوید: «ساعات خوشی را در تلخترین دوران معاصر ایران میگذراندیم. زمینه، متاثر از تحولات اجتماعی اوایل دهه60 شکل گرفت... . شاید «مجله فیلم» تا حدودی از سوی بخش خصوصی اداره میشد و[تعداد] کتابفروشیها هم اندک بود. شاید در منطقه تجریش 2 یا 3کتابفروشی وجود داشت». یکی از ابتکارات کریم امامی در کتابفروشی زمینه، انتشار برگهای پشت و رو بود که شرح مختصری از تازههای کتاب در آن درج شده بود. با اینکه سالها از تعطیلی کتابفروشی زمینه میگذرد، اما خاطره خوش آن هنوز در ذهن کتابدوستان و اهالی فرهنگ مانده است.