ابرهای سرخ آسمان تیره نی‌نوا

  حسین عصاران   

بی‎‌‎شک آنگاه که حسین علیزاده در خانه زیرزمینی‎‌‌‎ خیابان فلسطین به‎‌‎کار ساخت‌وپرداخت قطعات موسیقی برای مثنوی‎‌‎خوانی ابتهاج مشغول بود، نمی‎‌‎دانست خیلی زود گفت‎‌‎وگوی درونی‎‌‎اش در چنین سطح و کیفیتی به حقیقت می‎‌‎پیوندد؛ نجوایی که می‎‌‎گفت: «باید با موسیقی‎‌‎ کاری کنم که دوست و دشمن از من متأثر شوند». چه آنکه نتیجه کار آنچنان درخشان و یکه شد که به پیشنهاد ابتهاج قرار شد تا کل این قطعات به‎‌‎صورت مستقل منتشر شوند.
انتشار نی‌‎‌‎نوا در فروردین1362 و در فضای دوقطبی «لس‌‎‌‎آنجلسی» و «مجاز»، معنا و طعم تازه‎‌‎ای از شرایط را بازتاب می‎‌‎داد؛ نه نشانه‎‌‎ای از پسندهای نهادهای رسمی را در خود داشت و نه جلوه‎‌‎ای از موسیقی رانده‎‌‎شده به آن سوی دنیا. بی‎‌‎هیچ تلاشی برای معناسازی، نی‌نوا نمایه‎‌‎ای از صداهای ساکت‌مانده‎‌‎ای بود که به هیچ کجای این دوسو راهی نداشتند. همچنان که در گذر زمان هم شاخصی برای درک حال و هوای آن روزگار شد؛ درست متناظر با گفته خود علیزاده که از نی‌نوا به‎‌‎عنوان «یک یادداشت روزانه، برای شرح احوالات درونی» خود یاد کرده است.
نی‌نوا در پاییز1361 و در 2مرحله؛ نخست ضبط ارکستر زهی (با اجرای ارکستر زهی تلویزیون، به رهبری و نظارت محمد بیگلری‎‌‎پور) و سپس ضبط نی‎‌‎نوازی جمشید عندلیبی، در استودیو «بل» و با صدابرداری و صداپردازی ایرج حقیقی ضبط شد. کل هزینه ‎‌‎ضبط و آماده‎‌‎سازی آن به 60هزار تومان رسید که توسط یکی از علاقه‎‌‎مندان به کارهای علیزاده تامین و پرداخت شد و برای نخستین‌بار هم در فروردین1362 توسط مؤسسه «ابتکار»، با طرح جلدی از رضا درخشانی منتشر شد.


پیشنهاد: مطالعه گفت‎‌‎وگوی ابتدای کتاب پارتیتور منتشر‌شده از «نی‌نوا»  (گفت‎‌‎وگوی عباس سجادی با حسین علیزاده)- ناشر: «تار و پود»، 1398