حداقل هزینه سبد خوراکی‌ها؛ 1.8میلیون تومان

حداقل ارزش سبد 60قلم از خوراکی‌های موردنیاز خانوارها از آبان پارسال تا آبان امسال از یک‌میلیون و 100هزار تومان به یک‌میلیون و 800هزار تومان افزایش یافته است. رشد 52درصدی سبد خوراکی‌ خانوارهای شهرنشین ایران، گویاست که شتاب نرخ تورم در حال کوچک کردن سفره‌هاست.
بررسی‌های آماری همشهری نشان می‌دهد یک خانوار شهری در ایران برای خرید همه کالاهای خوراکی مورد محاسبه مرکز آمار، البته با وزن مورد مبادله در نرخ تورم، دست‌کم باید یک‌میلیون و 800هزار تومان درآمد داشته باشد؛ البته به شرطی که از هر کالای موردنظر این نهاد آماری فقط یک‌کیلو خریداری کرده باشد؛ نه بیشتر. نکته مهم اینکه برخی از این کالاها گرمی یا لیتری باید خریداری شود؛ نه کیلویی. جزئیات گزارش مرکز آمار از تورم خوراکی‌ها در آبان امسال نشان می‌دهد رشد قیمت گوجه‌‌فرنگی، فلفل‌دلمه‌ای، عدس، لپه، برنج خارجی، روغن و گوشت مرغ با شتاب بیشتری مواجه شده است.

چرا گوجه‌فرنگی رکورد زد؟
روند تغییرات قیمتی کالاهای خوراکی در مناطق شهری ایران طی آبان‌ماه هم نشان می‌دهد که گوجه‌فرنگی با 208درصد رکورددار رشد قیمت‌ها بوده که دلیل آن افزایش یکباره قیمت این محصول در ‌ماه گذشته و ناشی از تغییرات فصلی در برداشت این محصول و تأخیر در ارسال آن به خط مصرف بوده است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد که در گروه نان و غلات در آبان‌ماه، برنج ایرانی درجه یک با 9.2درصد، برنج خارجی با 7.9درصد و شیرینی خشک با 5.9درصد افزایش قیمت، بالاترین رشد قیمت را نسبت به دیگر کالاهای این گروه تجربه کرده‌اند.
در گروه سبزیجات اما گوجه‌فرنگی حدود 209درصد، فلفل‌دلمه‌ای 62درصد و پیاز 62درصد رشد قیمت را در‌ ماه گذشته نسبت به مهرماه داشته‌اند و در گروه میوه و خشکبار بیشترین افزایش قیمت مربوط به لیموترش با 15درصد و موز با 11درصد بوده درحالی‌که پرتقال 9درصد ارزان‌ شده است.

مرغ، بازار پروتئین را تکان داد
گوشت مرغ با افزایش 26درصدی بالاترین قیمت را در گروه گوشت قرمز و سفید به‌خود اختصاص داده و پس از آن گوشت گوساله با 18درصد، ماهی قزل‌آلا با 14درصد و گوشت گوسفند با 13.7درصد قرار دارند. در گروه لبنیات و تخم‌مرغ و انواع روغن هم کالاها با رشد قیمت مواجه شدند؛ به‌نحوی که مرکز آمار ایران از افزایش 33درصدی قیمت روغن نباتی جامد، 12.6درصدی روغن مایع و 11درصدی خامه پاستوریزه خبر داده و تأیید کرده که در آبان امسال نسبت به مهر امسال قیمت تخم‌مرغ 6.4درصد ارزان‌تر شده است.

اثر نظام توزیع
شکاف نرخ تورم در بین استان‌های ایران و به‌ویژه مناطق شهری و روستایی نمایانگر واقعیت تلخی است که نشان می‌دهد حتی کالاهای وارداتی با ارز دولتی هم به‌گونه‌ای توزیع نمی‌شوند که شهروندان مناطق کم‌برخوردار روستایی و شهری یا شهرهای کوچک و متوسط از آن بهره‌مند شوند و رانتی که دولت در قالب کالاهای خوراکی از طریق ارز ارزان یا تعیین قیمت دولتی برای این کالاها تولید می‌کند، بیشتر نصیب کانال‌های توزیع و در بهترین حالت نصیب شهروندان شهرهای بزرگ و کلانشهرها می‌شود.

تب‌سنجی تورم در استان‌ها
تصویری که مرکز آمار ایران از نرخ تورم آبان‌ماه در 31استان کشور منتشر کرده بیانگر این واقعیت است که 12استان هرمزگان، تهران، گلستان، ایلام، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، کرمانشاه، البرز، لرستان، چهارمحال بختیاری و آذربایجان‌شرقی نرخ تورمی بالاتر از نرخ تورم میانگین کشور به میزان 29درصد را در آبان امسال تجربه کرده‌اند. اختلاف نرخ تورم در بین استان‌های ایران در آبان‌ماه امسال 8.8درصد برآورد می‌شود که استان هرمزگان با نرخ تورم 34.2درصدی بالاترین و استان آذربایجان‌غربی با نرخ تورم 25.4درصدی کمترین نرخ تورم را در‌ ماه گذشته داشته‌اند.
برآوردهای مرکز آمار نشان می‌دهد پس از استان هرمزگان به‌عنوان رکورددار تورم سالانه در آبان گذشته، استان‌های تهران با 31.3درصد، ایلام با 29.8درصد، کرمانشاه با 29.8درصد و گلستان با 29.7درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند و در انتهای جدول پس از استان آذربایجان‌غربی، استان‌های مرکزی با 26درصد، خراسان رضوی با 26.5درصد و اردبیل و مازندران با 26.6درصد جای گرفته‌اند.
این گزارش می‌افزاید: بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای ایران در آبان امسال مربوط به استان ایلام با 8.8درصد و کمترین مربوط به استان تهران با 3.2درصد بوده، اما از حیث تورم نقطه به نقطه شهروندان استان کرمانشاه شاهد رشد 54.5درصدی سبد هزینه‌های خود در آبان امسال نسبت به آبان پارسال بوده و رکورددار شناخته شده‌اند؛ درحالی‌که شهروندان استان قم با تورم نقطه به نقطه 42.9درصدی کمترین فشار افزایش قیمت‌ها را تجربه کرده‌اند.
مرکز آمار می‌گوید: بیشترین سرعت رشد تورم در بین خانوارهای شهری در ‌ماه گذشته در استان ایلام با نرخ تورم ماهانه 7.8درصد به ثبت رسیده؛ درحالی‌که شهروندان تهرانی کمترین نرخ تورم ماهانه به میزان 3.1درصد را شاهد بوده‌اند. این گزارش تأکید می‌کند که شهرنشینان استان کرمانشاه بیشترین رشد قیمت‌ها به میزان 53.9درصد را در آبان امسال نسبت به آبان سال گذشته تجربه کرده‌اند  درحالی‌که پایین‌ترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به مناطق شهری استان مازندران به میزان 42.1درصد بوده است. همچنین بالاترین نرخ تورم سالانه در استان هرمزگان به میزان 33.9درصد و کمترین هم در استان‌های آذربایجان‌غربی و خراسان‌رضوی به میزان 25.4درصد به ثبت رسیده است.

نبض تند تورم در روستاها
نهاد رسمی آماری ایران همچنین اعلام کرد، بالاترین نرخ تورم ماهانه در نقاط روستایی ایران را روستانشینان استان ایلام به میزان 13.7درصد و کمترین را روستانشینان استان سیستان و بلوچستان با سرعت 4.2درصدی شاهد بوده‌اند. شکاف 9.5درصدی آهنگ رشد تورم در‌ ماه آبان بین نقاط روستایی استان‌های یادشده نشان می‌دهد که نبض تورم در روستاهای ایران متفاوت و حتی تندتر از نقاط شهری ایران می‌زند؛ به‌گونه‌ای که هزینه سبد کالاها و خدمات مصرفی در روستاهای استان بوشهر در آبان امسال نسبت به آبان پارسال 60.4درصد بیشتر شده درحالی‌که روستاییان استان تهران برای خرید همان سبد کالاها و خدمات تنها 41.8درصد بیشتر از آبان پارسال هزینه‌ کرده‌اند. سؤال اصلی اینجاست که چرا در کشور یک خانوار روستایی در استان بوشهر باید برای خرید یک سبد کالا و خدمات یکسان 18.6درصد بیشتر از روستانشینان استان تهران هزینه‌ کند؟ مرکز آمار ایران در عین حال می‌گوید: بیشترین نرخ تورم سالانه در آبان امسال مربوط به روستانشینان هرمزگان به میزان 34.8درصد و کمترین آن مربوط به روستانشینان استان خوزستان به میزان 23.9درصد بوده است.