پرونده ایران روی میز برنده و بازنده

70روز تا پایان دولت ترامپ باقی است و اگر اتفاق خارق العاده‌ای رخ ندهد از 20ژانویه دونالد ترامپ و تیمش باید کاخ سفید را به جو بایدن و هم حزبی هایش واگذار کنند. در این میان پرونده ایران در 2 ‌ماه باقیمانده همچنان موضوعی مهم در سیاست خارجی آمریکاست تا جایی که در نخستین روزهای بعد از اعلام نتایج ریاست‌جمهوری آمریکا، نماینده ویژه این کشور در منطقه خاور میانه مشغول لابی علیه ایران است.
الیوت آبرامز که به تازگی به منطقه خاورمیانه سفر کرده، در گفت‌وگویی مدعی شده که حتی با وجود وعده جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا برای بازگشت به توافق هسته ای[برجام]، کارزار فشار تحریم‌ها در دولت بایدن نیز علیه ایران ادامه می‌یابد. نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و ونزوئلا در عین حال احتمال عملیات نظامی علیه ایران در ماه‌های باقیمانده از دولت ترامپ را رد کرد و گفت که فارغ از نتیجه انتخابات آمریکا، مذاکره آمریکا با ایران در سال آتی میلادی محتمل است.
گمانه‌ها درباره نیت ترامپ در اقدام نظامی علیه ایران  زمانی بیشتر شد که آبرامز چمدان‌های خود را به مقصد سه رژیم ضدایرانی سرزمین‌های اشغالی، عربستان و امارات متحده عربی بست. 
در این میان ناظران احتمال دادند شاید دولت ترامپ برای به بن بست کشیدن مسیر بازگشت دولت بایدن به برجام تلاش کند زمین سوخته تحویل دولت بعدی بدهد؛ گمانه‌ای که سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران هم سه روز قبل به آن اشاره کرد.
دولت ترامپ از بدو کار، مذاکره درباره برجام جدید را در دستور کار داشت و به همین منظور ترامپ اردیبهشت 97از برجام خارج شد و ایران هم از یک سال بعد به‌صورت گام به گام تعهدات برجامی را کاهش داد، اما تن به مذاکره جدید با ترامپ بر سر برجام نداد و حالا مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در گفت‌وگویی با برنامه رادیویی  «هبو هیوئت» مدعی شده است: زمان مناسب برای عادی‌سازی روابط با ایران زمانی است که نظام مجموعه مقررات و رفتارهایی را که ما از هر کشوری انتظار داریم رعایت کند.
او که حتی درصورت پیروزی ترامپ هم شانس کمی برای ماندن در دولت بعدی آمریکا داشت مدعی شده ایران به رفتارهایی که حتی با تعهدات آنها در قالب برجام همخوانی ندارد، ادامه می‌دهد!
استناد وزیر خارجه آمریکا به برجام به‌رغم خروج کشورش از آن تازگی ندارد. او یک سال تلاش کرد به همین بهانه مانع لغو شدن تحریم تسلیحاتی ایران براساس قطعنامه 2231شورای امنیت شود، اما اعضای شورای امنیت به خواسته آمریکا تن ندادند تا در 27مهر‌ماه بساط تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران برچیده شود.
در حین حال وندی شرمن، مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در دوران برجام که از او به‌عنوان یکی از گزینه‌های تصدی وزارت خارجه آمریکا در دولت بایدن یاد می‌شود درباره وضعیت پیش روی آمریکا و ایران می‌گوید: دولت ترامپ در تلاش است هر کاری از دستش بر می‌آید انجام دهد تا کار برای رئیس‌جمهور منتخب و کامالا هریس، معاون او با روی کار آمدن سخت شود.  اما بسیاری از این تحریم‌ها در واقع مشابه همان‌هایی خواهند بود که پیش از این اعمال شده‌اند و فقط نامشان جدید خواهد بود. اما فکر می‌کنم تحریم‌های اساسی تغییر نخواهند کرد. او به صراحت این را گفت که تحریم‌ها موجب بازگرداندن ایران به میز مذاکره نشدند.
شرمن در پاسخ به اینکه دیدگاهش راجع به موضع مقامات ایران در این‌باره و نظر آنها درباره اینکه آمریکا باید هزینه خسارات خروج از توافق را بپردازد، چیست و این هزینه چه می‌تواند باشد، توضیح داد: چیزی که درباره مذاکره‌کنندگان ایرانی می‌دانم این است که آنها بسیار سرسخت هستند. آنها تا جای ممکن خواسته‌هایشان را پیش از مذاکره با دولت جدید آمریکا مطرح خواهند کرد.
بایدن که از دست اندرکاران توافق هسته‌ای بوده از منتقدان خروج آمریکا از برجام هم هست؛ ضمن اینکه وعده داده بود درصورت پیروزی در انتخابات به برجام برمی‌گردد، اما مشخص نیست این بازگشت در چه فضا و شرایطی خواهد بود؛ با این حال سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه گفت که فکر می‌کند سیاست خارجی آمریکا در دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب این کشور به‌ویژه درباره ایران و تغییرات آب و هوایی مشابه سیاست دولت باراک اوباما خواهد بود.
پیش‌تر سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه گفته بود: برجام قابل مذاکره مجدد نیست و آمریکا درصورتی که تحریم‌های دوران ترامپ را بردارد می‌تواند به آن برگردد، قبل از عراقچی، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه هم گفته بود اگر ایران قصد داشت درباره برجام دوباره مذاکره کند این کار را 4سال قبل با ترامپ انجام می‌داد!

 مکث
تمدید وضعیت اضطراری ایران

پایگاه اینترنتی کاخ سفید شامگاه پنجشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد: در ۱۴نوامبر سال ۱۹۷۹ رئیس‌جمهور آمریکا در فرمان اجرایی ۱۲۱۷۰ پیرو قانون اختیارات اقتصادی در شرایط اضطراری بین‌المللی، نسبت به ایران وضعیت اضطرار ملی اعلام کرد و اقدامات مرتبط را برای مواجهه با تهدیدهای غیرمعمول نسبت به امنیت ملی، سیاست خارجی و اقتصاد آمریکا که به موجب وضعیت ایران ایجاد می‌شد، انجام داد. در ادامه بیانیه دونالد ترامپ آمده است: روابط ما با ایران هنوز عادی‌سازی نشده است و روند اجرای توافقنامه‌ها با ایران از تاریخ ۱۹ ژانویه ۱۹۸۱ ادامه دارد. به همین دلیل، وضعیت اضطراری اعلام‌شده در ۱۴ نوامبر ۱۹۷۹ و اقدامات انجام‌شده براساس آن برای سر و کار داشتن با این اضطرار در واقع باید بیشتر از ۱۴ نوامبر ۲۰۲۰ ادامه پیدا کند. بنابراین طبق بند مقررات اضطرار ملی، یک سال دیگر وضعیت اضطرار ملی درباره ایران را که در فرمان اجرایی ۱۲۱۷۰ آمده است، ادامه می‌دهم.