گفت‌وگو با مهدی مودینی، شعبده‌باز مشهور ایرانی که برج‌های دوقلوی مالزی را ناپدید کرد و هشت بار اسکار شعبده‌بازی گرفته‌است
می‌خواهم برج میلاد را غیب کنم
بهنام سلطانی
شعبده‌بازی در همه جای دنیا جنبه تفریحی دارد اما برخی شعبدهبازهای بزرگ دنیا در اجرای شعبده به چنان تبحری می‌رسند که تماشاگر را به حیرت وا‌می‌دارند. مهدی معمر که سال‌هاست با نام هنری مودینی در سراسر دنیا برنامه اجرا می‌کند یکی از سرشناس‌ترین شعبدهبازهای دنیاست که از چنین شیوه‌ای استفاده می‌کند و کارهای محیر‌العقولی که انجام می‌دهد گاهی اوقات تماشاگر را فراری‌می‌دهد. او تاکنون 8بار موفق به دریافت جایزه مرلین که در شعبده‌بازی همسنگ جوایز گرمی و اسکار است شده و به همین دلیل شهرتش از شعبدهبازهای بزرگ دنیا مثل دیوید کاپرفیلد و کریس آنجل کمتر نیست. مهدی مودینی، یک شعبده‌باز شناخته‌شده و بین‌المللی است و در غیب کردن برج‌های معروف دنیا تخصص دارد. او بعد از غیب کردن برج‌های دوقلوی مالزی در سال2004 به اوج شهرت رسید و می‌گوید در بیش از 60کشور جهان اجرا داشته اما هنوز فرصت اجرای برنامه در ایران برایش مهیا نشده است. شعبده‌باز سرشناس ایرانی می‌گوید به تازگی از برنامه «عصر جدید» پیشنهاد غیب کردن برج میلاد را دریافت کرده و دیر یا زود طرفدارانش را در ایران شگفت‌زده خواهد کرد.
شعبده‌بازی در پنج‌سالگی
مهدی مودینی 25سال است در خارج از مرزها زندگی می‌کند و به‌رغم شهرت و آوازه‌ای که دارد در ایران چندان شناخته‌شده نیست. کمتر کسی می‌داند که او برای کمپانی‌های بزرگ خودروسازی دنیا مثل فراری و بی‌ام‌و برنامه اجرا‌کرده و گاهی اوقات برای پادشاهان برخی کشورهای جهان هم اجرای خصوصی داشته است. هنر شعبده‌بازی در خانواده مودینی ریشه ژنتیک دارد و او از بدو تولد با شعبده بیگانه نبوده است؛ «من در خانواده‌ای متولد شدم که همه با شعبده آشنا بودند. پدر، پدربزرگ، مادر و دایی‌هایم شعبده‌باز بودند و من هم از 5سالگی با این هنر آشنا شدم. نخستین بار در جشن تولد خواهرم نمایش اجرا کردم. آن موقع بازی غیب کردن دستمال را انجام می‌دادم و در 12سالگی نخستین نمایش جدی خودم را در سالن اجرا کردم.» مودینی بعد از آنکه فوت و فن شعبده‌بازی را آموخت برای اجرای نمایش به مالزی رفت و در این کشور ماندگار شد. او در شرق آسیا نمایش‌های ویژه‌ای را طراحی و اجرا کرد و خیلی زود به اوج شهرت رسید؛« درمالزی تلاش‌کردم نمایش‌های مهیجی را روی صحنه ببرم و خیلی طول‌نکشید که همه مرا شناختند. بارها در حضور ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر مالزی برنامه اجرا کردم و پای ثابت مراسم و جشن‌های ملی که با حضور نجیب رزاق، یکی دیگر از نخست‌وزیران سابق این کشور برپا می‌شد بودم. روی‌هم‌رفته 35سال است که شعبده‌بازی می‌کنم و در این مدت اجراهای معروفی در مالزی و سایر کشورهای دنیا داشته‌ام.»
پدر شعبده مالزی
مهدی مودینی در 40سالگی به اوج شهرت رسیده و با شعبدهبازهای بزرگی مثل دیوید کاپرفیلد و کریس آنجل رقابت می‌کند. خیلی‌ها ناپدید کردن برج‌های دوقلوی مالزی را یکی از بهترین اجراهای او می‌دانند و معتقدند شعبده‌باز ایرانی با همین اجرای عجیب وارد رقابت با بزرگان شعبده‌بازی دنیا شد. یکی از شگردهای او در کار شعبده‌بازی ناپدید کردن برج‌های معروف دنیاست و همین تخصص پای شعبده‌باز ایران را به فعالیت‌های تبلیغاتی هم باز کرده‌است. مودینی معتقد است اجرای نمایش پای برج دوقلوی مالزی باعث مشهور‌شدن نماد پیشرفت اقتصادی این کشور شد؛« سال2004 بود که دولتمردان مالزی تصمیم گرفتند برج‌های دوقلو را به‌گونه‌ای معرفی کنند که باعث جذب بیشتر گردشگران خارجی شود و برای این کار هم معمولا دنبال شعبده‌بازها می‌روند. آن موقع تازه در مالزی به شهرت رسیده بودم و مرا به‌عنوان یکی از بهترین شعبدهبازهای دنیا به نخست‌وزیر معرفی کردند. من مستقیما به دفتر ماهاتیر محمد رفتم و درباره این موضوع با هم صحبت‌کردیم. نخست‌وزیر مالزی می‌گفت برای ساختن این دو برج میلیاردها دلار هزینه شده و خیلی نگران بود که بعد از ناپدید شدن برج‌های دوقلو نتوانم آنها را ظاهر کنم. من هم گفتم اگر نتوانستم دوباره آنها را ظاهر کنم مرا زندانی کنید. در دفتر ماهاتیر محمد چند شعبده اجرا کردم و بعد از آن خیالش راحت شد که با یک شعبده‌باز حرفه‌ای طرف حساب است. در یک جلسه دیگر، بخشی از راز نمایش ناپدید کردن برج‌های دوقلو را برایشان بر ملا کردم و در نهایت با این پیش‌شرط که تایم این اجرا زیر یک دقیقه باشد قرارداد را امضا کردیم. برای این نمایش امکانات زیادی ازجمله هلی‌کوپتر برای برداشتن پارچه از روی برج‌ها لازم بود که مهیا شد و محوطه اطراف برج‌های دوقلو را روزی3 تا4 ساعت به‌طور کامل در اختیار ما قرار‌دادند. این نمایش در نهایت با حضور 4500توریست که از اقصی‌نقاط دنیا آمده بودند اجرا شد و سر‌و‌صدای زیادی در دنیا به‌پا‌کرد. بعد از این اجرا، ماهاتیر محمد از من تقدیر کرد و لقب «پدر شعبده مالزی» را به من داد.»
اجرای نمایش برای پادشاه
شعبده‌باز ایرانی بعد از ناپدیدکردن برج‌های دوقلوی مالزی یک‌شبه ره صد‌ساله را رفت و نام خودش را به‌عنوان دیوید کارپرفیلد ایرانی بر سر زبان‌ها انداخت. شهرت مودینی در کشورهای شرق آسیا به اوج رسید و از همان روزها دروازه کشورهای اروپایی به روی او باز‌شد. او حالا یکی از مشهورترین شعبدهبازهای دنیاست و اجراهایش در همه کشورهای دنیا طرفداران زیادی دارد؛ «تاکنون در 63کشور دنیا به‌خصوص در ژاپن و کره‌جنوبی برنامه‌های زیادی اجرا کرده‌ام اما سفرهایم به کشورهای آفریقایی فراموش نشدنی است. آفریقا یک کشور دارد به نام سوازیلند که در همسایگی آفریقای‌جنوبی است. در این کشور دنبال شعبده‌باز می‌گشتند تا در یک مهمانی خصوصی برنامه اجرا‌کند و قرعه به نام من افتاد. یک ساعت قبل از مهمانی به من گفتند که باید برای پادشاه سوازیلند نمایش اجرا کنی و من در حضور پادشاه و ملکه و حدود 60نفری که به‌عنوان بادیگارد حضور داشتند شعبده انجام دادم. پادشاه از اجرایم خیلی ذوق‌زده شده و از من قول‌گرفت در آوریل سال بعد در جشن تولدش برنامه اجرا‌کنم. سال بعد با پرواز اختصاصی از مالزی به سوازیلند رفتم و 2هفته در قصر پادشاه بودم و 3سال متوالی هر سال به این کشور دعوت می‌شدم. یک‌بار از من خواستند برای تلویزیون این کشور برنامه اجرا‌کنم و چند دوربین با عوامل تلویزیونی در اختیارم قرار‌دادند. وقتی در خیابان برای بچه‌های آفریقایی شعبده‌بازی می‌کردم خوشحالی را در چهره معصوم و تکیده آنها می‌دیدم و انرژی مضاعفی می‌گرفتم.» مهدی مودینی برای مردم ژاپن هم یک نام کاملا آشناست و شعبده‌باز ایرانی در این کشور محبوبیت افسانه‌ای دارد. او می‌گوید تعداد طرفدارانش در ژاپن از هر کشور دیگری بیشتر است؛« ژاپنی‌ها به کارهای هنری به‌خصوص شعبده علاقه فراوانی دارند و اساسا مردمان دیرباوری هستند. ژاپنی‌ها مثل ما ایرانی‌ها هوش سرشاری دارند و هنگام تماشای شعبده واکنش‌های عجیبی از خودشان نشان می‌دهند. یک‌بار وقتی در توکیو برنامه اجرا‌می‌کردم، پازل‌ها را روی زمین ریختم و«توکیو تاور» که نام یکی از معروف‌ترین برج‌های ژاپن است روی زمین نقش بست. کار به جایی رسید که برخی تماشاگران ژاپنی بعد از دیدن این صحنه پا به فرار گذاشتند. بار اول با حضور 800نفر تماشاگر در ژاپن برنامه اجرا کردم اما آخرین بار تعداد تماشاگران بالای 8هزار نفر بود و این اجرا از تلویزیون ژاپن پخش شد.»
مرد میلیون‌دلاری
شعبده‌بازی یک هنر پربیننده و پولساز است و به همین دلیل حامیان مالی به شعبدهبازهای معروف اقبال نشان‌می‌دهند. از کریس آنجل می‌توان به‌عنوان یک نمونه هنرمند پولساز نام برد که در اوج جوانی هفته‌ای 3هزار‌دلار درآمد داشت و بعدها به جمع میلیونرها ملحق شد. مهدی مودینی برای وجه معنوی این هنر ارزش بیشتری قائل‌است و خیلی اوقات تخفیف‌های ویژه‌ای برای بنیادهای خیریه درنظر‌می‌گیرد اما امضای قراردادهای چند‌صد‌هزار دلاری را انکار نمی‌کند؛« در 6سال اخیر به جایگاهی رسیده‌ام که بتوانم درآمدم را ذخیره‌کنم. گاهی برنامه‌هایی به من پیشنهاد می‌شود که می‌توانم با اجرای آنها در مراسم خیریه درآمد میلیون‌دلاری داشته‌باشم اما در این مواقع 60درصد تخفیف می‌دهم. بسیاری از شعبدهبازهای دنیا فقط به مسائل مادی فکر می‌کنند اما وجه انسانی ماجرا برای من مهم است.» مودینی در یک دهه اخیر قراردادهای مهم و قابل‌توجهی با کمپانی‌های مشهور خودروسازی دنیا بسته که به‌عنوان نمونه می‌توان به قرارداد 370هزار‌دلاری‌اش با بی‌ام‌و اشاره‌کرد. او می‌گوید به واسطه شیوه جدیدی که برای ظاهر‌کردن خودرو و به پرواز درآوردن آن روی صحنه ابداع کرده، قرارداد میلیون‌دلاری هم بسته است؛« در سال2016 یک قرارداد 850هزار‌دلاری بابت ناپدیدکردن یکی از معروف‌ترین برج‌های ویتنام بستم که به نوعی یک کار تبلیغاتی هم بود. البته بخشی از این مبالغ صرف هزینه اجرای برنامه می‌شود؛ مثلا یک‌بار با سفارش کمپانی فراری یک خودروی فراری را ظاهر کردم و به پرواز درآوردم. پیشنهاد اولیه یک‌میلیون‌و100هزار دلار بود اما از آنجا که خودم دوست داشتم این کار را انجام بدهم تخفیف قابل‌توجهی قائل شدم و در نهایت قرارداد 800هزار دلاری امضا شد که 60درصد از این مبلغ را برای هزینه‌های اجرا و دستمزد دستیارانم صرف کردم.»
وقتی نخست‌وزیر غیب شد
مودینی با اجرای نمایش‌های عجیب و غیرقابل‌پیش‌بینی شناخته‌می‌شود و یک رقیب سرسخت برای شعبدهبازهای بزرگ دنیاست. برخی اجراهای او یک بدعت تازه در شعبده‌بازی است و شعبده‌باز ایرانی کارهایی انجام می‌دهد که گاهی بزرگان شعبده‌بازی دنیا را هم غافلگیر می‌کند. ظاهر کردن ماشین بی‌ام‌و یکی دیگر از پرسر‌و‌صدا‌ترین نمایش‌هایی بوده که توسط یک شعبده‌باز در دنیا اجرا شده و بیشترین تعداد بازدید‌کننده را در یوتیوب به‌خودش اختصاص داده‌است. قبل از مهدی مودینی، شعبدهبازهای مشهوری مثل لنس بورتن و فرانس هراری ماکت خودروهای معروف را ظاهر می‌کردند اما شعبده‌باز ایرانی برای نخستین بار خودروی واقعی را روی صحنه ظاهر کرده و با نمایش‌هایی از این دست بیشتر به شهرت رسیده است؛« قبل از من شعبدهبازهای بزرگ ماکت خودرو را ظاهر می‌کردند و من برای نخستین بار ایده ظاهر کردن خودروی واقعی را مطرح کردم. اجرای چنین نمایشی بسیار سخت است و لازم است که شعبده‌باز 18ساعت صحنه را در اختیار داشته‌باشد. بعد از امضای قرارداد با کمپانی بی‌ام‌و یک خودروی 3تنی را در اختیارم قرار‌دادند و در فیلم‌هایی که روی یوتیوب قابل‌مشاهده است می‌بینید که طی 3ثانیه یک ماشین بی‌ام‌و دبلیو را روی صحنه ظاهر‌کردم. امیدوارم روزی برسد که این نمایش‌ها را به‌طور زنده و با حضور تماشاگر در کشور خودم اجرا‌کنم.» یکی دیگر از پربیننده‌ترین فیلم‌های شعبده‌بازی در یوتیوب به غیب شدن نجیب رزاق، نخست‌وزیر سابق مالزی توسط مهدی مودینی اختصاص‌دارد. مقبولیت شعبده‌باز ایرانی در مالزی به حدی است که ناپدیدکردن انسان‌ها به حداقل انتظاری تبدیل شده که مردم این کشور از او دارند؛« غیب‌کردن و ظاهر کردن نجیب رزاق، نخست‌وزیر سابق مالزی یکی دیگر از کارهایی است که خیلی مورد‌توجه مردم قرار‌گرفت. نخستین بار همسر نجیب رزاق به شوخی می‌گفت نجیب را غیب کن تا از دستش خلاص شوم اما وقتی یک‌بار ظاهر کردن او چند ثانیه بیشتر زمان برد به‌شدت نگران شده بود.»
ماجرای مردان پشت‌پرده
شعبده‌بازها از گذشته‌های دور تا کنون محبوبیت فراوانی بین طرفداران دنیای جادو داشته‌اند؛ چرا که نمایش‌های شگفت‌انگیز آنها، تماشاچی را از دنیای واقعی دور‌می‌کند و با استفاده از تکنیک‌های شعبده‌بازی برای چند لحظه هم که شده این حس را به آنها القا می‌کند که سحر و جادو واقعیت دارد. مهدی مودینی می‌گوید راز کارهایش را برای نزدیک‌ترین افراد خانواده‌اش هم برملا نکرده اما نمایش‌هایش تلفیقی از تکنیک‌های شعبده یا همان کلک و استفاده از انرژی است؛«شیوه من در شعبده‌بازی تا 85درصد به انرژی متکی است؛ چون معتقدم هر کلکی یک روز لو خواهد‌رفت. شعبده‌بازی مثل دیوید کاپرفیلد 30سال قبل مجسمه آزادی آمریکا را غیب کرد و از دیوار چین رد شد اما حالا همه به فیلم‌های آموزشی این شعبده‌ها دسترسی دارند و راز این کارها را می‌بینند چون از انرژی استفاده نشده‌بود. ایده‌ام در کار شعبده‌بازی این است که با استفاده از شیوه‌های منحصر‌به‌فرد، طوری شعبده کنم که تا 100سال دیگر و برای نسل‌های آینده تازگی داشته‌باشد. در کار شعبده آنقدر باید ریاضت کشیده باشید تا از منبع انرژی برای غافلگیر کردن تماشاگر استفاده کنید. این شیوه انرژی عظیمی را از من می‌گیرد اما شادی و لبخند مردم آن را جبران می‌کند.» مهدی مودینی هیچ‌گاه صراحتا ادعا نکرده که قدرتی ماوراءالطبیعه دارد اما اجراها و نمایش‌های او به حدی همه را شگفت‌زده می‌کند که طرفدارانش آرام‌آرام به این باور رسیده‌اند شعبده‌باز ایرانی قدرتی غیرقابل‌تصور دارد؛« گاهی برای اجرای نمایش گیوتین که شامل قطع و وصل کردن سر انسان با گیوتین است از تماشاگران دعوت می‌کنم تا روی صحنه بیایند اما پا به فرار می‌گذارند و دست آخر ناچار می‌شوم خودم زنجیر را بکشم و گیوتین را پایین بیاورم. صحنه‌هایی از این دست‌کم ندیده‌ام و این حجم از هیجان و حتی ترس مرا به وجد می‌آورد.» آنطور که مودینی می‌گوید، به‌طور معمول برای هر اجرا بین 20تا 35نفر به من کمک می‌کنند و همه کارها در صدم ثانیه انجام می‌شود.
من دیوید کاپرفیلد نیستم
آقای شعبده‌باز در کشورهای شرق آسیا با لقب دیوید کارپرفیلد آسیا شناخته‌می‌شود اما این لقب را برای خودش خوشایند نمی‌داند. مودینی حالا دیگر آن مهاجر گمنامی نیست که در مالزی دروازه‌های شهرت را جست‌وجو می‌کرد و در این دو دهه بیش از هر شعبده‌باز دیگری اجراهای دور از باور و پرطرفدار داشته است؛« دوست ندارم من را با دیوید کاپرفیلد مقایسه کنند چون معتقدم شعبده را با کیفیت بالاتری نسبت به شعبده‌باز آمریکایی اجرا‌می‌کنم. به هر حال کسی که 8بار جایزه مرلین را دریافت کرده در هر لوکیشنی می‌تواند نمایش اجرا کند.» پرافتخارترین شعبده‌باز دنیا بیش از 2دهه خارج از مرزها زندگی کرده اما از شعبدهبازهای ایرانی شناخت کاملی دارد. مودینی معتقد است اگر سختگیری‌ها و مرزبندی‌ها کمتر شود، شعبدهبازهای ایرانی مثل حسین امینی‌پور، بهروز کریمی و عباس آرمین چیزی از بهترین شعبدهبازهای دنیا کم‌ندارند و تفاوت در نوع اجراست. مودینی اجرای برنامه‌های تردستی در برنامه تلویزیونی عصر‌جدید را نشانه وجود استعدادهای بالقوه شعبده‌بازی در ایران می‌داند؛«عصر‌جدید نشان داد که کشور ما در زمینه شعبده‌بازی چه ظرفیت بالایی دارد. عوامل عصر‌جدید از من دعوت کردند در این برنامه حضور داشته باشم اما فقط می‌توانم به‌عنوان مهمان ویژه برنامه با آنها همکاری کنم چون ممکن است با وجود من داوران این برنامه هم غیب شوند. پیشنهاد ناپدید کردن برج میلاد هم از طرف همین دوستان مطرح شد و من در پاسخ گفتم کسی که برج‌های دوقلوی مالزی را ناپدید کرده برای غیب کردن برج میلاد تهران مشکلی نخواهد‌داشت. این یکی از برنامه‌های آینده من است. یکی دیگر از برنامه‌های آینده‌ام این است که با دیوید کاپرفیلد اجرای مشترک داشته باشم و بدون برنامه‌ریزی قبلی او را به پرواز دربیاورم و سورپرایز کنم.»
دریافت اسکار شعبده‌بازی
شعبده‌باز مشهور ایرانی محبوبیت فراوانی در بسیاری از کشورهای جهان دارد و از آمریکا و اروپا گرفته تا آسیا و استرالیا و آفریقا برنامه‌های خلاقانه‌ای اجرا کرده‌است. او این محبوبیت را به واسطه کارهای دور از باوری که انجام می‌دهد کسب‌کرده و هم‌اکنون عنوان پرافتخارترین شعبده‌باز جهان را یدک می‌کشد؛ چرا که تاکنون 8بار جایزه مرلین را تصاحب کرده‌است. مرلین عنوان جایزه‌ای است که هر سال از سوی انجمن شعبده‌بازان آمریکا به بهترین شعبه‌باز جهان اهدا می‌شود و ارزش این جایزه با اسکار برابری می‌کند. مودینی رکورددار دریافت جایزه مرلین است و می‌گوید به واسطه نمایش‌هایی که برای نخستین‌بار در جهان اجرا‌کرده قرار‌است نهمین جایزه مرلین را دریافت کند؛«بزرگ‌ترین افتخار برای هر شعبده‌باز این است که یک‌بار جایزه مرلین را بگیرد. شعبده‌بازی که برای نخستین بار نامزد دریافت این جایزه می‌شود باید یکسری شاخصه مهم مثل طرز صحیح لباس پوشیدن و صحبت کردن روی صحنه را بداند و الفبای این کار را بلد باشد. هیأت‌داوران هم از 50کشور مختلف دنیا انتخاب می‌شوند و مسابقه را قضاوت می‌کنند. این قوانین مختص کسانی است که برای نخستین‌بار نامزد دریافت جایزه می‌شوند و در دوره‌های بعد 10تا 15شعبه‌باز مشهور دنیا را دعوت می‌کنند تا برای ربودن این جایزه در لاس‌وگاس با هم مسابقه‌بدهند. نکته جالب اینکه داوران امتیاز اصلی را بر اساس صدای تشویق تماشاگران می‌دهند و آیتم‌های دیگر امتیاز کمتری دارند. شعبده‌باز ایرانی به لحاظ کسب جایزه مرلین رکورددار است و شعبدهبازهای معروف دنیا مثل دیوید کاپرفیلد، کریس آنجل، لنس بورتن و... پشت سر او قرار دارند؛«تاکنون 8جایزه مرلین دریافت کرده‌ام و سال قبل قرار بود نهمین جایزه‌ام را بگیرم اما کرونا همه برنامه‌ریزی‌ها را بر هم زد. قبل از من کریس آنجل با 5جایزه مرلین رکورددار بود و دیوید کاپرفیلد 2بار این جایزه را گرفته است.»
در همینه زمینه :
