عوارض کرونا تا چه مدت پس از بهبودی باقی می‌ماند؟
گمانه‌زنی‌های ترسناک درباره آینده
دکتر نوربخش، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری: هنوز با قطعیت نمی‌توان از میزان ماندگاری عوارض کرونا در بدن صحبت کرد
خدیجه نوروزی ـ روزنامه‌نگار
کشور هنوز درگیر شیوع کووید-19است؛ بیماری نوظهوری در علم پزشکی که برای شناخت ابعاد گسترده آن نیاز به گذشت زمان و انجام تحقیقات کوتاه‌مدت و دراز مدت دارد. بخشی از این شناخت مربوط به عوارضی است که این بیماری در بدن در دراز مدت ایجاد خواهد کرد؛ چرا که آگاهی از اختلالات و شناخت عوارضی که ممکن است به‌تدریج در بدن افراد ایجاد شود و تا مدت‌ها باقی بماند برای افزایش سلامت عمومی جامعه مهم و ضروری است. اما از آنجا که علم پزشکی در حال برداشتن قدم‌های اولیه برای شناخت کووید-19 و عوارض آن است، بنابراین هیچ کدام از نظریه‌ها و تحقیقات ارائه‌شده قطعی نیست و فقط در حد حدس و گمان از سوی محققان و متخصصان علم پزشکی مطرح می‌شود.
اختلالات روانی
در بیماری کووید-19 آنچه بیش از همه‌‌چیز مورد توجه قرار گرفته عوارض دستگاه تنفسی است که مبتلایان و کسانی که ماسک زده‌اند را درگیر خود کرده است اما دکتر ثمیله نوربخش، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری کودکان، اختلالات عصبی، عضلانی و روانشناختی را هم از عوارض این بیماری عنوان می‌کند و به همشهری می‌گوید: «ممکن است فرد مبتلا به کرونا تظاهرات اولیه نداشته باشد اما اختلالات روحی و روانی و افسردگی در وی بروز کند. در مراجعانی که داریم گاه با نوجوانان و کودکانی روبه‌رو می‌شویم که دچار مشکلات خلق و خو هستند. وقتی سلامت چند‌ماه قبلشان را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم که کرونا گرفته‌اند. البته چون این بیماری پدیده‌ای نوظهور است باید حداقل 10سال زمان از آن بگذرد و تحقیقات وسیعی در موردش انجام شود تا بتوان با قطعیت درباره عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدتی که ممکن است در بدن ایجاد می‌کند صحبت کرد و نظریه داد. ممکن است کووید- 19در مرحله حاد بیماری روی سیستم مغز و قلب اثرات نامطلوبی بگذارد و یا اختلالات تمرکزی یا لخته در هر نقطه‌ای بدن به‌وجود آورد اما اینکه این آسیب‌ها چه عوارض بعدی ایجاد خواهد کرد و تا چه مدت می‌ماند معلوم نیست».
کاهش ظرفیت تنفسی
در مقطع کوتاهی که از شیوع کووید-19 گذشته در کودکان عوارض درازمدتی نداشته اما در بزرگسالان به‌ویژه آنهایی که بیماری‌های تنفسی داشته‌اند این احتمال وجود دارد که دچار محدودیت تنفسی شوند و ظرفیت تنفسی ریه برای سال‌ها کاهش یابد. دکتر نوربخش می‌افزاید: «وقتی ویروس وارد بدن می‌شود مغز و اعصاب، قلب و ریه را درگیر می‌کند که بیشتر از هر چیز ریه‌ها را درگیر می‌کند. در برخی افراد دیده شده که عوارض ریوی به‌رغم اینکه دوره حاد عفونت خوب می‌شود، تغییرات ریه باقی می‌ماند و همه نگرانند از اینکه نکند طولانی‌مدت باشد. باید دید که آیا بعد از یک سال باز هم باقی خواهد ماند یا خیر. ترسی که وجود دارد این است که تغییرات ریوی در دراز‌مدت بخواهد باقی بماند. از عوارض کرونا، تخریب نسج ریه است که ممکن است این تغییرات تا سال‌ها برنگردد. البته خیلی رایج نیست اما مواردی هم گزارش شده است. تظاهرات کرونا بسیار متنوع است و در مورد عوارض نمی‌توان بدون گذشت زمان و تحقیقات به‌طور قطعی اظهارنظر کرد».
قطعا ریه افرادی که مبتلا شده‌اند حساس خواهد شد و با کوچک‌ترین تحریکی حتی گردوغبار می‌تواند موجب سرفه‌های مکرر شود. یا اینکه فرد با فعالیت‌های سرعتی دچار تنگی‌نفس خواهد شد.
احتمالات
آنچه روشن است بررسی اثرات بلندمدت هنوز زود است اما در مورد آسیب‌ها و عوارض کرونا حدس‌هایی وجود دارد. گفته می‌شود افراد مبتلا به آرتروز که از کووید-19 رنج می‌برند، ممکن است وارد یک روند التهاب مزمن و مکرر شوند و یا اینکه سندرومی پس از حضور در ICU در بسیاری از بیماران رخ دهد که شامل از دست‌دادن توده عضلانی در اندام و خستگی هنگام انجام فعالیت‌های روزانه مانند پیاده‌روی یا غذا‌خوردن است. تظاهرات گوارشی، نارسایی کبد و پانکراس و بیماری‌های کلیوی از عوارضی است که در کوتاه‌مدت ممکن است در برخی مبتلایان بروز پیدا کند. اضطراب دائمی و سندروم افسردگی به‌ویژه بین کادر درمان و مبتلایان نیز از مهم‌ترین عارضه‌های این بیماری است که تحقیقات در مورد این عوارض در دنیا در حال بررسی است.
