انتخابات آمریکا برای ایران و جهان مهم است

رحمان قهرمان‌پور-  کارشناس مسائل آمریکا

انتخابات آمریکا در این دوره به‌دلیل سیاست‌هایی که ترامپ در قبال ایران اعمال کرد و همچنین خروج ترامپ از چارچوب سنتی در روابط ایران و آمریکا، زمینه‌‌ای را فراهم کرد تا این انتخابات برای ایران از اهمیت بیشتری برخوردار شود؛ به‌عبارت دیگر آنچه در آمریکا اتفاق می‌افتد، می‌تواند بر بسیاری از مسائل ایران ازجمله رفع تحریم‌ها اثرگذار باشد، بنابراین مهم‌ترین دلیل حساسیت ایران نسبت به انتخابات آمریکا را باید در همین مسائل جست‌وجو کرد.
علاوه بر این، باید بدانیم که ایران تنها کشوری نیست که با حساسیت خاصی انتخابات آمریکا را دنبال می‌کند، این روند در سایر کشورهای جهان ازجمله کشورهای اروپایی و عربی نیز مشهود است. با توجه به سیاست‌هایی که ترامپ اتخاذ کرده، مسئله انتخابات برای این کشورها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
ما در موضوع تحریم شاهد هستیم که اروپایی‌ها احتمال شکست ترامپ از بایدن را جدی می‌دانند و به همین‌خاطر می‌خواهند فضای تعلیق تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و مشخص‌شدن نتایج آن ادامه یابد. اگر ترامپ شکست بخورد، آنها خوشحال می‌شوند اما اگر ترامپ پیروز شود، ممکن است رویکرد و رویه آنها هم عوض شود. روسیه و چین فعلا از ایران حمایت و با خواسته آمریکا مخالفت می‌کنند. ایستادگی آنها به قوت‌قلبی برای اروپا تبدیل شده است اما آنها هم منتظر‌ نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هستند. بنابراین باید قبول کنیم که کشورهای مختلف در جهان چشم انتظار نتیجه انتخابات آمریکا هستند و این موضوع تنها با ایران و منافعش گره نخورده است.
از سوی دیگر به‌نظر می‌رسد که سیاست خارجی آمریکا در یک مقطع حساس قرار گرفته است و پیروزی یا شکست ترامپ می‌تواند اثر جدی بر سیاست خارجی این کشور وارد کند؛ در واقع مسئله حضور جهانی آمریکا نیز با این انتخابات در هم تنیده شده است. با توجه به اقدامات ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری‌اش، اکنون این سؤال مطرح می‌شود که قرار است آمریکا حضورش را در پیمان‌های بین‌المللی ادامه بدهد یا براساس وعده‌ها و البته عملکرد ترامپ باید انتظار داشت که آمریکا از پیمان‌های بین‌المللی مانند ناتو خارج شود و توافق‌های جهانی مانند توافق پاریس را کنار بگذارد.
اینکه چرا این دوره از انتخابات آمریکا در میان سیاستمداران، تحلیلگران و حتی مردم عادی با جدیت بیشتری پیگیری می‌شود و دلیل اهمیت بالای این دوره از انتخابات آمریکا و حساسیت کشورهای مختلف ازجمله ایران به این انتخابات چیست؟ سؤالی است که پاسخ آن را باید در رفتارهای ترامپ جست‌وجو کرد؛ چرا که روسای جمهور در دوره‌های گذشته ریاست‌جمهوری آمریکا از دسته دمکرات‌ها یا جمهوریخواهان بودند و در یک چارچوب مشخص حرکت می‌کردند، در نتیجه پیش‌بینی رفتارشان کار چندان دشواری نبود. وقتی یک جمهوریخواه یا دمکرات به قدرت می‌رسید، کاملا عیان بود که این رئیس‌جمهور به چه کشورهایی در منطقه تمایل دارد و چه نوع سیاست‌هایی را در سطح جهان دنبال می‌کند و چارچوب رفتاری‌شان از چه بایدها و نبایدهایی پیروی می‌کند اما ترامپ خارج از این چارچوب‌ها حرکت کرد و همین شیوه رفتاری او، حساسیت‌ها را دوچندان کرد. از آنجایی که ترامپ تمام چارچوب‌های جا‌افتاده سیاست خارجی آمریکا را به هم زده، از برخی خطوط قرمز نیز عبور کرده است و با توجه به اینکه استفاده‌ ترامپ از تحریم‌‌ها در سیاست خارجه آمریکا سابقه نداشته است، می‌توان گفت پیچیده‌شدن مسائل به‌خصوص در روابط ایران و آمریکا ناشی از نوع رفتارهایی است که دولت ترامپ در قبال ایران در پیش گرفته است.
در این میان نباید فراموش کرد که سیاست رسمی کشورها در مسیر متفاوتی قرار دارد و هیچ مسئول کشوری نمی‌تواند در یک تریبون رسمی اعلام کند که پیروزی یا شکست یک فرد در راستای منافع آن کشور قرار دارد، چون در این صورت ممکن است که در صحنه بین‌المللی متهم به جانبداری از یک فرد خاص شود. به همین دلیل ما شاهد هستیم که در کشورهای مختلف ازجمله چین و روسیه اعلام می‌شود که روی کارآمدن ترامپ یا بایدن برای ما تفاوتی ندارد اما در واقعیت اینطور نیست.
ما باید بدانیم که به‌دلیل آنکه سیاست‌های آمریکا در عرصه جهانی با سیاست‌های دیگر کشورها گره خورده است، انتخابات آمریکا در سطح جهانی از اهمیت بالایی برخوردار است و بر این اساس با اهمیت‌بودن انتخابات آمریکا تنها به ایران محدود نیست چون شاهد هستیم این انتخابات برای کشورهایی مانند روسیه، چین، عربستان و حتی رژیم صهیونیستی نیز مهم است. به‌عنوان مثال هم‌اکنون عربستان چشم انتظار انتخابات آمریکاست، چون حضور ترامپ یا بایدن در کاخ سفید برای عربستان و حتی شخص بن سلمان اهمیت دارد.
بنابراین با یک نگاه جامع به موضوعات مختلف باید گفت که مسئله انتخابات آمریکا‌، نه‌تنها برای ایران بلکه برای بسیاری از کشورهای دنیا و اعضای معاهدات بین‌المللی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.