دوراهی ایمنی جمعی و قطع زنجیره‌ کرونا

زهرا جعفرزاده- خبر‌نگار

در 8‌ماه گذشته، وضعیت تهران در شیوع گسترده کرونا، قرمز گزارش شده است. هر روز آمار مرگ و ابتلا با شیب تندتری‌ بالا می‌رود و هیچ اقدام عملی برای قطع زنجیره کرونا در دست انجام نیست؛ جاده‌ها باز است و کسب‌وکارها به راه، مترو با بالاترین جمعیت مسافر جابه‌جا می‌کنند و تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها پر از جمعیتی است که سفرهای درون‌شهری می‌کنند. اوضاع نگران‌کننده تهران و سایر استان‌های قرمز کشور را می‌توان در آمار مرگ‌ومیرهای کرونا دید. هفتم آبان، رکورد بیشترین فوتی‌های کرونا در 255روز گذشته ثبت شد. رکوردهای کرونا روزانه جابه‌جا می‌شود. آمار کل فوتی‌های این ویروس در کشور به حدود 34هزارو500نفر رسیده است. این در حالی است که گفته می‌شود آمار واقعی مرگ‌ها و ابتلاها بیش از اینهاست. تنها در روز گذشته 8هزار و 11بیمار جدید شناسایی شدند و وضعیت 5هزار و 128نفر هم وخیم اعلام شد. براساس اعلام سخنگوی وزارت بهداشت هم‌اکنون 27استان در وضعیت قرمز و 4استان در وضعیت هشدار به‌سر می‌برند. با شدت گرفتن آمار فوتی‌ها و ابتلاها بار دیگر ماجرای تعطیلی تهران مطرح شد؛ این‌بار از سوی شورای شهر تهران. روز گذشته علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران در رشته‌توییتی از پیشنهاد به ستاد ملی کرونا مبنی بر تعطیلی 2هفته‌ای پایتخت خبر داد. او نوشت که پیشنهاد قطعی شورا به ستاد، تعطیلی 2هفته‌ای تهران است. این اما تنها درخواست شورای شهر تهران نبود. عبدالحسین روح‌الامینی، رئیس کمیته سلامت مجمع نمایندگان استان تهران هم خبر از درخواست فوری تعطیلی 2هفته‌ای تهران داده است. به گفته رئیس این کمیته تمام اعضا، خواستار اقدام فوری برای قطع زنجیره شیوع‌اند. 3روز پیش بود که رئیس‌جمهوری، عبدالرضا رحمانی فضلی -وزیر کشور- را به‌عنوان فرمانده قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مبارزه با کرونا منصوب کرد و حالا به‌گفته عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس که پیش از این نماینده تام‌الاختیار وزیر بهداشت در مدیریت کرونای استان گیلان بود، این اقدام منجر به تغییر سیاست‌های کنترلی کرونا در کشور می‌شود. 3روز گذشته و هنوز تصمیمی برای کنترل کرونا در کشور گرفته نشده است.

سیاست دولت، ایمنی جمعی است
ششم آبان 3مقام سازمان نظام پزشکی در بیانیه‌ای‌ خطاب به رئیس‌جمهوری، 7راهکار علمی و عملی برای مدیریت کرونا در کشور را پیشنهاد کردند که یکی از آنها تدوین سند راهبردی و ملی با درنظر گرفتن اولویت سلامت مردم و مصالح ملی با حضور کارشناسان و صاحبان فرایند بود. در این بیانیه همچنین بر اجرای سازوکارهای علمی و پیشگیرانه با نظارت جدی نیروهای انتظامی تأکید شده و ضرورت بیماریابی سریع و گسترده مورد توجه قرار گرفته بود.
عباس آقازاده، رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی یکی از امضاکنندگان این بیانیه است و حالا از شورای شهر می خواهد قبل از هر پیشنهادی، ابتدا بیانیه های این سازمان را بخوانند. او به همشهری می‌گوید: قطعا تعطیلی2هفته‌ای تهران، در کاهش چرخه انتشار ویروس بی‌تأثیر نیست اما اجرای آن نیاز به یک اقدام جدی دارد: «متأسفانه مسئولان عزم جدی برای این کار ندارند. ما قبلا هم در بیانیه‌های سازمان اعلام کرده‌ایم که صرفا مسئله تعطیلی نیست، روش های فاصله گذاری مثل قرنطینه و محدودیت رفت وآمدهای غیرضروری هم باید مورد توجه قرار گیرد. » با این حال او معتقد است که تعطیلی 2هفته ای با توجه به سیاست های دولت اعمال نمی‌شود. برای کنترل شیوع کرونا، به تغییر سیاست‌های بالادستی نیاز است: «سیاست ایمنی جمعی با تلفات زیادی همراه است. کشورهای زیادی در ابتدای شیوع ویروس از آن استفاده کردند و بعد متوجه اشتباه‌شان شدند. دولت طرفدار سیاست نیمه گله‌ای است. مخالفت با تعطیلی ها هم در راستای اعمال همین سیاست است.»
همه اینها در شرایطی است که به گفته آقازاده، در شرایط فعلی فشار زیادی به کادر درمان و بیمارستا ن‌ها وارد شده و از آنجایی که بیماران مبتلا به کرونا برای نجات، به دستگاه اکسیژن نیاز دارند، حالا بسیاری از بیمارستان ها با کمبود منابع اکسیژن مواجه شده‌اند: «هم اکنون فشار اکسیژن در برخی از بیمارستان ها بالا نمی‌آید و اگر تهران تعطیل شود، باید از تمام پتانسیل‌های نظامی و انتظامی و شرکت‌های دانش بنیان برای افزایش منابع اکسیژن بیمارستانها اقدام شود و کیت‌های تشخیصی برای بیماریابی افزایش پیدا کند.» به گفته او، اینکه تهران تعطیل شود و راه‌ها باز شوند، اتفاق نگران‌کننده و بی‌اثری است؛ چراکه در گذشته شاهد موج شدید مسافرت ها به سمت شهرهای شمالی بوده ایم: «مسئله تنها سفرها نیست. ما در همین روزها هم شاهد برگزاری تجمع های زیادی بوده ایم که حکایت از سودجویی عد ه‌ای از شرایط فعلی دارد. » او می‌گوید: در تصمیم‌گیری برای کنترل شیوع ویروس باید از اظهارنظر متخصصان حوزه پزشکی استفاده کرد، این در حالی است که جز وزیر بهداشت هیچ نهاد علمی و پزشکی دیگری در ستاد ملی مقابله با کرونا حضور ندارد.

تعطیلی، راهکاری عملی نیست
محمدحسین قربانی، نماینده پیشین مجلس اما معتقد است که تعطیلی 2هفته ای راهکار عملی برای کنترل شیوع کرونا نیست، اما پس از دستور رهبری و واگذاری مدیریت ستاد ملی مقابله با کرونا به وزیر کشور، اتفاقات خوبی خواهد افتاد. او به همشهری می‌گوید: برای کنترل شیوع کرونا و قطع زنجیره مرگ، باید قوه قهریه وارد عمل شود: «در هیچ‌یک از کشورهایی که تلفات و موارد ابتلای بالای کرونا داشته‌اند ماجرای تعطیلی کامل مطرح نشده است؛ مثل کشورهای فرانسه، برزیل یا آرژانتین. نمی توان تعطیلی صددرصدی کسب‌وکارها را اعمال کرد. ما در کشور ساختاری نداریم که بتوان کسب‌وکارها را تعطیل و به مردم کمک‌های معیشتی کرد. »