نبرد پنهان با «سلاح کامل»

حملات سایبری این روزها جایگزین جنگ‌های فیزیکی شده است. هدف قراردادن زیرساخت‌های یک کشور به‌وسیله بدافزارها می‌تواند فاجعه‌آمیز باشد و حتی تلفات و خسارت‌های سنگینی را نیز به بار آورد. در این میان، ایران نیز طی سال‌های اخیر، بارها مورد حملات سایبری از سوی دشمنان قرار گرفته است. چندی پیش و به‌دنبال انتشار خبرهایی در مورد حمله سایبری به چند سازمان دولتی، مرکز ماهر (مدیریت امداد و هماهنگی رخدادهای رایانه‌ای) در اطلاعیه‌ای حمله سایبری به دو سازمان دولتی را مورد تأیید قرار داد. هرچند نامی از سازمان‌های دولتی مورد حمله منتشر نشد. در اطلاعیه مرکز ماهر در این زمینه آمده بود: «رخداد حمله مهم سایبری صرفا مربوط به دو سازمان دولتی بوده که مراجع مسئول در حال رسیدگی به موضوع هستند و مرکز ماهر نیز به‌عنوان پشتیبان آماده کمک‌ها و امدادهای احتمالی مورد نیاز است.» هر چند که مقام‌های وزارت ارتباطات بعدها اعلام کردند این حمله آنچنان شدید هم نبوده است اما همه می‌دانند که با فراگیر شدن زیرساخت‌های فناوری، نبردهای سایبری هر روز در جهان ادامه دارد؛ هر چند بی‌سر و صدا و بدون شلیک گلوله! به تازگی شبکه HBO هم مستندی به نام «سلاح کامل» را پخش کرده که درباره نبرد سایبری مورد توجه قرار گرفته و بخش مهمی از آن به ماجراهای سال‌های اخیر اختصاص دارد.

استاکس‌نت؛ نخستین حمله سایبری جهان با خسارت فیزیکی
در اوایل سال2010، دانشمندان در یک سایت غنی‌سازی اورانیوم در نطنز ایران، شاهد عملکرد بد دستگاه‌ها و حرکت نامنظم با سرعتی بی‌سابقه و غیرقابل توضیح بودند. تکنسین‌ها، تجهیزات را بررسی کردند، اما هیچ توضیحی در مورد دلیل اینکه چرا سانتریفیوژهای این سایت با سرعت نامنظم درحال چرخیدن و سپس از کار افتادن هستند نداشتند. به نوشته روزنامه گاردین، حدود 5ماه بعد، امنیت سایبری در پاسخ به سوء‌عملکرد این شبکه، ناخواسته مقصر را کشف کرد: یک رشته کد مخرب که به رایانه‌ها دستور می‌داد سرعت سانتریفیوژهایی که آنها کنترل می‌کنند را تغییر دهد تا قطعات دچار آسیب‌دیدگی شوند. این درحالی بود که همه‌‌چیز عادی نشان داده می‌شد و دستورالعمل‌های معمول اپراتور مورد انجام قرار می‌گرفت. این بدافزار رایانه‌ای نخستین سلاح دیجیتال جهان بود که می‌توانست تخریب فیزیکی و واقعی به‌وجود آورد. اسلحه‌ای که از آژانس امنیت ملی آمریکا و رژیم صهیونیستی سرچشمه می‌گرفت. استاکس‌نت (Stuxnet) که به‌عنوان یک کرم شناخته شد، تغییری را در روابط بین‌الملل نشان داد که برخی آن را با استفاده از بمب اتم مقایسه می‌کنند. این برای نخستین بار بود که یک ویروس به‌جای جمع‌آوری اطلاعات یا نظارت یا ایجاد حملات سایبری، اقدام به وارد آوردن خسارت‌های فیزیکی می‌کرد. آنگونه که گفته شده، استاکس‌نت توسط آژانس امنیت ملی آمریکا در اوایل سال2005ساخته شده است، اما ایالات متحده هرگز به استفاده از ویروس‌ها و بدافزارها به‌عنوان سلاحی علیه کشورهای دیگر به صورت علنی اعتراف نکرده است.

ورود جهان به فاز جدید جنگ‌ها
در سال‌های اخیر همواره اخباری درخصوص حملات سایبری به نقاط مختلف جهان منتشر شده است. انتشار ای‌میل‌های انجمن ملی دمکرات‌ها در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری سال2016 توسط هکرهای روسی، هک سال2014 سونی و انبوه ای‌میل‌ها و شایعات مربوط به آنها خبر از یک جنگ سرد چندملیتی و مجازی می‌دهد.
در بخشی از مستند «سلاح کامل»، موضوع لو رفتن ای‌میل‌های دمکرات‌های آمریکا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری سال2016مطرح می‌شود. نتیجه‌گیری تهیه‌کنندگان و کارگردان این مستند در اصل حمله به شخص ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه است که به‌دنبال سود بردن از انتخابات آمریکاست. البته در کنار تحلیلی که روزنامه انگلیسی گاردین درباره این مستند ارائه کرده است، می‌توان برداشت یکجانبه را نیز به‌خوبی احساس کرد. همان حسی که این روزها جهان را بیش از پیش با آن مواجه کرده است. درحالی‌که آمریکا و رژیم صهیونیستی، در به راه انداختن جنگ‌های سایبری ید طولایی دارند، اما همواره انگشت اتهام را به سمت روسیه، چین، ایران و کره‌شمالی دراز می‌کنند و صدالبته هیچ حقی را نیز برای «دفاع از خود» به این کشورها نمی‌دهند. آمریکا از چند سال قبل به‌صورت رسمی استراتژی سایبری خود را تهاجمی به جای تدافعی اعلام کرد. «جان ماگیو»، کارگردان این مستند مدعی شده است که آمریکا به‌دلیل باز بودنش، بیشتر مورد این حملات قرار می‌گیرد. به عقیده او، مهم نیست که حملات سایبری باعث ضربه زدن به زیرساخت‌های یک کشور شود، زیرا همین‌که بتواند هرج و مرجی را ایجاد کند، توانسته نتیجه بگیرد.