زمانی برای مطالبه‌گری از استانداران

سیده زهرا عباسی- خبرنگار

گزارش مرکز مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی وزارت کشور درباره عملکرد استانداری‌ها در سال98 به‌تازگی منتشر شده و براساس آن، کرمانشاه رتبه اول و خوزستان رتبه آخر را کسب کرده است. این گزارش مهر هرسال با ارزیابی عملکرد استانداری‌های کشور در 2حوزه عمومی و اختصاصی و با هدف آگاهی از میزان موفقیت ستاد استانداری‌ها منتشر و ابلاغ می‌شود.

بیشترین و کمترین امتیاز
سقف درنظر گرفته‌شده برای امتیاز استانداری‌ها در محورهایی چون ارتقای امنیت پایدار داخلی، توسعه مشارکت و نشاط سیاسی، هماهنگی امور اجتماعی و فرهنگی، محور توسعه شهری و روستایی، مدیریت بحران و هماهنگی امور اقتصادی و زنان و خانواده 2هزار امتیاز است. با توجه به این سقف، کرمانشاه با 1828امتیاز در جایگاه اول قرار گرفته و بعد از آن، کهگیلویه و بویراحمد با 1825امتیاز در جایگاه دوم و سمنان، همدان، قزوین و لرستان هم در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. کرمانشاه، بهترین رتبه (1828 از 2هزار امتیاز) را در این جدول عملکرد به‌دست آورده است؛ که مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی استانداری کرمانشاه آن را نتیجه همدلی و تلاش مدیران استانی می‌داند. اما نکته جالب و بحث‌برانگیز، استان‌هایی هستند که کمترین امتیاز را در این ارزیابی به‌دست آورده‌اند. خوزستان با کمترین امتیاز یعنی 1537، در قعر جدول قرار دارد و یک پله بالاتر، تهران با 1622امتیاز. کردستان با کسب 1660امتیاز در جایگاه بیست‌ونهم این جدول قرار گرفته و مازندران یک‌پله قبل‌تر، رتبه بیست‌وهشتم را کسب کرده است. هرچند مرکز مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی وزارت کشور با توجه به امتیازهای کسب‌شده، عملکرد هیچ استانداری را پایین‌تر از سطح «خوب» نمی‌داند، اما انتشار جدول، موجب بحث‌های فراوانی در میان شهروندان استان‌های قعرنشین شده است.

کردستان و محرومیت‌های ریشه‌دار
کردستان، پیش از خوزستان و تهران جایگاه بیست‌ونهم را در گزارش عملکرد وزارت کشور کسب کرده است. مسعود روحانی، مدیرکل بازرسی و رسیدگی به شکایات استانداری کردستان در واکنش به گزارش و ارزیابی ستادهای استانداری از سوی وزارت کشور می‌گوید: «استانداری کردستان در شاخص‌های اختصاصی از هزار، 928امتیاز کسب کرده که در مقایسه با سال قبل از آن 30امتیاز بیشتر است. شاخص‌های عمومی هم درون‌سازمانی و مرتبط با مسائلی نظیر کمبود نیروی انسانی، کمبود بودجه و اعتبار و فضای فیزیکی است که ترمیم آنها زمان می‌برد و عموما ارتباط مستقیمی با شهروندان پیدا نمی‌کند.»
نماینده سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی اما از نگاهی دیگر به این رتبه و جایگاه، توجه نشان می‌دهد. بهزاد رحیمی، با بیان اینکه کردستان در اغلب شاخص‌ها در رتبه‌های پایینی قرار دارد، به همشهری می‌گوید: «کردستان محرومیت‌های زیادی دارد و معمولا   شاخص‌های مختلف ازجمله بیکاری، تورم، مشارکت اقتصادی، توسعه و... مانند گزارش وزارت کشور جایگاه خوبی ندارد و همیشه در رتبه‌های آخر است.»
او این جایگاه را محصول 2اتفاق می‌داند؛ عملکرد مدیران استانی و از آن مهم‌تر، نگاه تبعیض‌آمیز در توزیع اعتبار استانی که موجب شده است کردستان نتواند خود را در شاخص‌های مختلف ارتقا دهد.
رحیمی می‌افزاید: «گزارش وزارت کشور بهانه‌ای است تا ما نمایندگان استان در چانه‌زنی بودجه1400 تلاش کنیم و با دریافت اعتبار بیشتر بتوانیم عقب‌ماندگی کردستان که محصول جبر منطقه و تبعیض است را جبران کنیم.» به گفته او، استانداری حتی اگر عملکرد خود را بهبود بخشد، به‌تنهایی نمی‌تواند کردستان را از محرومیت و عقب‌ماندگی نجات دهد و نیاز به حمایت‌های ملی در این زمینه وجود دارد.

مسئولان خوزستان پاسخگو باشند
در خوزستان اما با وجود محرومیت‌های بسیار، از کمبود بودجه خبری نیست. کنشگران اجتماعی این استان در روزهای گذشته به رتبه آخر خوزستان در جدول منتشرشده از سوی وزارت کشور واکنش نشان دادند و به ضعیف‌ترین عملکرد با بالاترین بودجه اعتراض کردند. پویش‌های مردمی هم در اعتراض به استاندار شکل گرفته است. با وجود توضیحات وزارت کشور درباره رتبه‌بندی و عملکرد خوب استان‌ها در سال98، اما مجمع نمایندگان با استناد به این جدول در کنار عملکرد استانداری در بخش‌های دیگر، خواستار پاسخگویی مسئولان استانی هستند.
سیدکریم حسینی، رئیس مجمع نمایندگان خوزستان در این‌باره به همشهری می‌گوید: «هرچند این جدول همه عملکرد استانداری را نشان نمی‌دهد، اما داشتن پایین‌ترین رتبه در میان استان‌ها حتی در یک شاخص، زیبنده خوزستان نیست.» وی توضیح می‌دهد: «وقتی این رتبه را در کنار سایر عملکردهای استانداری می‌گذاریم، نتیجه باز هم جای پیگیری دارد و مسئولان باید در این‌باره توضیح بدهند. یکی از نمونه‌ها که در کنار این گزارش عملکرد مطرح می‌شود، پرونده سیل سال98 و بازسازی خرابی‌ها در خوزستان است. هفته گذشته وزیر جهادکشاورزی و راه و شهرسازی در یک ویدئوکنفرانس در حضور رئیس‌جمهوری گزارشی درباره عملکرد وزارتخانه‌هایشان دادند که به‌نظر می‌رسد نتیجه گزارش نادرست مسئولان استانی است. ما به‌عنوان نمایندگان مردم نظارت میدانی داریم و براساس مستندات ما، فقط 50درصد خسارت کشاورزان پرداخت یا 20درصد راه‌های آسیب‌دیده اصلاح و ترمیم شده است.» حسینی با بیان اینکه نمایندگان خوزستان از طریق قانونی پیگیر پرونده سیل خوزستان و همچنین عملکرد استانداری هستند، ‌ادامه می‌دهد: «مسئولان خوزستان باید توضیح بدهند علت این رتبه چیست و به‌صورت مستدل درباره عملکردشان شفاف‌سازی کنند.»
در روزهای گذشته برخی از مسئولان خوزستانی شیوع کرونا و همکاری‌نکردن 2معاونت را در این رتبه مؤثر دانستند که به اعتقاد رئیس مجمع نمایندگان استان، دلیل موجهی نیست و حتی اگر رتبه خوزستان به این دلیل آخر شده باشد، نتیجه مدیریت ضعیف است.
شهاب رزمی، مدیرکل مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی استانداری خوزستان پیش از این در پاسخ به اعتراض‌ها گفته بود: «تداخل بازه زمانی ارسال مستندات اجرای شاخص‌های عمومی و اختصاصی به سامانه وزارت کشور با شیوع ویروس کرونا و به تبع آن تعطیلی استانداری خوزستان، موجب از دست رفتن این فرصت شد. نکته دیگر اینکه این ارزشیابی توصیفی و در 4سطح عالی، خوب، متوسط و ضعیف است که خوزستان در سطح خوب قرار گرفته.»
 در روزهای گذشته، شهروندان استان‌های قعرنشین در جدول عملکرد استانداری‌های وزارت کشور به این جایگاه اعتراض‌هایی داشتند که موجب شده نمایندگان در واپسین ماه‌های فعالیت استانداران به فکر مطالبه‌گری از آنها باشند. حال باید دید با استناد به این جدول تا چه حد می‌توان عملکرد مدیران استانی در طول سال را ارزیابی کرد. سؤالی که برای پاسخ به آن منتظر واکنش و نظرات مدیران استانی در گزارش‌های بعدی ایرانشهر هستیم.

مکث
رتبه پایین خوزستان در حوزه زنان
 پونه پیل‌رام، رئیس گروه جهادی بانوان اهواز این گزارش را در کنار سایر اتفاقات قابل توجه و پیگیری می‌داند. او با اشاره به آماری چون رتبه سی‌ام خوزستان در انتصاب مدیران زن به همشهری می‌گوید:‌‌ «خوزستان از نظر جمعیت زنان رتبه هفدهم کشور را دارد و زنان 5/49درصد از جمعیت استان را تشکیل می‌دهند. با وجود این طبق گزارش معاونت زنان ریاست‌جمهوری، خوزستان از نظر به‌کارگیری مدیران زن در رتبه۳۰ کشوری است.» او با بیان اینکه اشتغال‌زایی، عرضه محصولات و احداث بازارچه‌های خوداشتغالی، اختصاص امکانات شهری، توانمندسازی زنان بدسرپرست و سرپرست خانوار از دغدغه‌های بانوان خوزستانی است، می‌افزاید: «مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری در آماری اعلام کرده بود که خوزستان نسبت به دیگر استان‌های کشور بیشترین جمعیت زنان سرپرست خانوار را دارد. همچنین براساس سرشماری سال۱۳۹۵، خوزستان دومین استان کشور در ازدواج دختران کمتر از ۱۰سال است و متأسفانه این آسیب‌ها در سایه نبود متولی خاص در حال تشدیدشدن هستند.»