چرا عرضه روغن نیمه جامد کاهش یافت

شهریور‌ماه بود که خبرهایی درباره کمبود روغن نباتی در بازار به‌ویژه در برخی استان‌ها برای نخستین بار مطرح شد. شایعاتی که گرچه در مصاحبه‌های مسئولان این حوزه در ابتدا تکذیب شد اما هرچه گذشت نمود آن در بازار خرده فروشی بیشتر شد و امروز شاهد آن هستیم که توزیع برخی انواع روغن در فروشگاه‌های تهران و شهرستان‌ها متوقف و قیمت برخی دیگر به‌ویژه روغن نیمه‌جامد چیزی نزدیک به دوبرابر شده است. با امیرهوشنگ بیرشک، دبیر انجمن صنایع روغن نباتی در این زمینه گفت‌وگو کرده‌ایم.

دلیل کاهش عرضه بعضی انواع روغن در بازار چیست؟
در زمینه روغن‌های مایع مشکلی وجود ندارد و تنها درخصوص روغن نیمه جامد که در بسته‌های حلبی توزیع می‌شود تاحدودی کمبود عرضه وجود دارد. دلیل این امر هم به کاهش واردات روغن پالم  بازمی‌گردد که بیس و ماده اولیه تولید روغن نیمه جامد است. به‌دلیل این کمبود، اخیرا در زمینه روغن نیمه جامد هم کاهش تولید داشته‌ایم و هم کاهش توزیع. اما اینکه بگوییم این روغن اصلا در بازار نیست هم صحبت درستی نیست، روغن نیمه جامد در بازار هست و توزیع آن درحال انجام است اما با اندکی کاهش نسبت به قبل. درخصوص سایر روغن‌ها تمام کارخانجات با همه توان درحال کار هستند که در تولید و عرضه روغن مایع مشکلی پیش نیاید. شاید در بعضی مناطق توزیع برخی انواع روغن برای مثال انواع غنی شده با ویتامینD یا آفتابگردان خالص کمتر باشد اما این مشکل همه گیر نیست و انواع روغن‌های پخت‌وپز و سرخ کردنی در حال تولید و توزیع به اندازه کافی است.
قیمت روغن نیمه جامد هم نزدیک به دوبرابر شده است، دلیل آن همین بحث کمبود عرضه است؟
قیمت‌ها در بازار تابع عرضه و تقاضاست و در یک‌ماه اخیر به‌دلیل کاهش عرضه این روغن ممکن است فروش آن به قیمت‌های بالاتری در خرده فروشی‌ها انجام شود. امیدواریم با رفع مشکلات ارزی و مسائل مربوط به تامین و انتقال ارز واردات روغن پالم افزایش یابد و توزیع روغن جامد هم به اندازه نیاز بازار انجام گیرد. دولت در این زمینه تاکنون کمک‌های خوبی کرده و دوستان در شرکت بازرگانی دولتی این قول را داده‌اند که با واردات محموله جدید بازار به ثبات لازم برسد.
پس در زمینه تامین روغن مورد نیاز خانوار و صنعت مشکلی وجود ندارد؟
مشکل تاحدودی وجود دارد و این به‌دلیل مشکلات ارزی است که به سختی و به‌صورت قطره چکانی تامین می‌شود. میزان واردات روغن در شش‌ماه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته 50درصد کاهش داشته و این طبیعتا در تامین تقاضای بازار اثرگذار خواهد بود. روغن تولیدی کشور شامل روغن سویا و کلزا بین 450تا 500هزار تن و میزان واردات یک میلیون و 500هزار تن است. مطابق آمار سال 98میزان تقاضای کشور هم حدود 2میلیون تن است.
مشکلات ارزی مورد اشاره شما بیشتر در زمینه تامین ارز است یا انتقال ارز؟
ارز مورد نیاز برای روغن خام همچنان ارز دولتی است اما متأسفانه کشور ما دچار تحریم‌های ظالمانه است. در جنگ اقتصادی کنونی، دولت و بخش خصوصی دوشادوش هم در حال مبارزه هستند، مشکلات ارزی را همه می‌دانند و وزارت صمت و بانک مرکزی همه تلاش خود را می‌کنند که مشکلات تامین ارز و تولید را برطرف کنند اما کار بسیار سختی است که با وضع تحریم‌های جدید کار سخت‌تر هم شده است. 14بانک کشور اخیرا دچار تحریم شده‌اند و این چالش بسیار بزرگی در بحث انتقال پول برای تامین مواداولیه بخش تولید است. چالش بزرگ صنعت همین بحث نقل و انتقال پول است چون ارز 4هزار و 200تومانی ارز دولتی است و منشأ آن دولت جمهوری اسلامی ایران است و با شدت گرفتن تحریم‌ها خیلی از بانک‌ها این کار را انجام نمی‌دهند.
بعد از افزایش نرخی که در تیرماه اعمال شد، آیا تغییرات دیگری را در زمینه قیمت روغن شاهد خواهیم بود؟
بعد از 12درصد افزایش قیمتی که در تیرماه برای روغن مایع اعمال شد، هفته گذشته دولت دوباره قیمت این محصولات را 9درصد افزایش داد. این افزایش با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی، قیمت مواداولیه و مخصوصا افزایش هزینه‌های نقل و انتقال پول صورت گرفت و البته چندان در بازار تأثیرگذار نخواهد بود. روغنی که تا به‌حال 7هزار تومان فروخته می‌شده با افزایش نرخ جدید 7هزار و 700تومان عرضه می‌شود. با توجه به سرانه 18کیلوگرمی مصرف روغن در کشور تنها بین 1.2تا 1.3درصد برای هر نفر تغییر قیمت خواهیم داشت. با توجه به اینکه قیمت روغن در کشور ما به‌دلیل یارانه‌ای بودن آن پایین است این میزان افزایش تأثیر چندانی در سبد مصرف خانوار نخواهد داشت.