سیلندر گاز مایع کمیاب و گران شد

«کپسول گاز نداریم و مشخص نیست کی می‌آید»؛ این جمله کوتاهی است که این روزها ورد زبان اغلب عرضه‌کنندگان سیلندرهای گاز مایع شده است؛ فروشندگانی که تامین نشدن به‌موقع و کافی این سلیندرها از شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی را عامل این کمبود و نارضایتی مشتریان اعلام و تأکید می‌کنند کاهش عرضه انواع سیلندرهای گاز زمینه رشد چندبرابری قیمت این اقلام در بازار خرده‌فروشی را فراهم کرده است.
 با نزدیک شدن به فصل سرما و افزایش تقاضای سوخت‌های فسیلی برای مصارف صنعتی و تامین گرمایش و پخت‌وپز واحدهای مسکونی و تجاری، این روزها تب کمبود و گرانی انواع سیلندرهای گاز مایع که تا پیش از این به برخی استان‌های جنوبی و شرقی کشور مانند هرمزگان و سیستان و بلوچستان محدود می‌شد، به شهرک‌های اقماری و خانوارهای حاشیه کلانشهرهای تهران و استان‌های البرز و قزوین که فاقد انشعاب گاز مایع هستند، تسری یافته و این کمبود زمینه افزایش چندبرابری قیمت سیلندرهای گاز مایع 11کیلویی و سیلندرهای گاز مسافرتی کوچکی که توسط فروشندگان گاز مایع پر می‌شود را فراهم کرده است.

گرانی سیلندرهای مسافرتی گاز مایع
بررسی‌های میدانی خبرنگاران همشهری از وضعیت عرضه سیلندر گاز مایع در برخی مناطق شهر تهران و به‌خصوص شهرک‌های اقماری این کلانشهر یا توابع استان البرز نشان می‌دهد اغلب عرضه‌کنندگان سیلندر گاز مایع اعلام می‌کنند به‌دلیل کاهش توزیع این فرآورده قادر به تامین تقاضای مشتریان نیستند. کمبود سیلندر گاز مایع که مرداد‌ماه امسال در مناطق فاقد لوله‌کشی گاز آغاز شده بود با بارش‌های پاییزی و سردی هوا شدت بیشتری یافته و این کمبود زمینه گرانفروشی توزیع‌کنندگان انواع سیلندرهای 11کیلویی گاز مایع را فراهم کرده است.
بررسی‌های همشهری برای خرید سیلندر گاز مایع در تهرانسر، ملارد، شهریار و اندیشه و گفت‌وگو با عرضه‌کنندگان این سیلندرها نشان می‌دهد اغلب فروشندگان سیلندرهای گاز مایع در مناطق کمتر برخوردار از لوله‌کشی گاز و در حاشیه کلانشهر تهران و شهرک‌های اقماری استان‌های البرز و قزوین تأکید می‌کنند که از چند هفته قبل در نوبت دریافت این سیلندرها از شرکت گاز هستند، اما میزان عرضه این سیلندر توسط شرکت مذکور به‌شدت کاهش یافته که موجب کمبود آن در بازار شده است.

فروش سفارشی، اما با چند برابر قیمت
یک فروشنده گاز مایع در تهرانسر در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری با بیان اینکه سیلندر گاز مایع برای فروش ندارد، گفت: شرکت گاز از 3ماه پیش به‌شدت میزان عرضه انواع سیلندر گاز مایع را کاهش داده و با وجود درخواست و تحویل سیلندرهای خالی و واریز وجه همچنان در انتظار ارسال آن از شرکت گاز هستیم.
او با بیان اینکه وضعیت سیلندر گاز مایع بسیار خراب است، افزود: حتی برای پر کردن سیلندرهای مسافرتی(پیک‌نیک) گاز مایع مشتریان نیز با مشکل مواجه هستیم و درصورتی که سیلندر گاز مایع توسط شرکت گاز تامین شود هم به تعداد محدود و کمتر از درخواست فروشندگان است. این فروشنده که برای پر کردن سیلندرهای مسافرتی گاز مایع بنابر حجم سیلندر مبالغی از 5تا 25هزار تومان دریافت می‌کرد، علت افزایش نرخ پر کردن سیلندرهای گاز مایع مسافرتی را کمبود شدید سیلندرهای 11کیلویی گاز مایع قلمداد کرد و گفت: برخی علت این کمبود را افزایش صادرات گاز مایع و میزان قاچاق سیلندرهای گاز از مرزهای جنوبی اعلام می‌کنند که زمینه افزایش قیمت هر سیلندر گاز مایع 11کیلویی به 50تا 80هزار تومان شده است. مراجعه چندباره خبرنگار همشهری برای خرید سیلندر گاز مایع از چند عرضه‌کننده این فرآورده در قشلاق ملارد نیز درنهایت منجر به خرید مخفیانه تنها یک سیلندر گاز مایع 11کیلویی به نرخ 60هزار تومان شد.

از آمارهای رسمی تا کمبود و گرانی سیلندر گاز
گلایه فروشندگان و مشتریان از کمبود و گرانی شدید انواع سیلندرهای گاز مایع 11کیلویی و افزایش نرخ پر کردن سیلندرهای مسافرتی گاز در حالی است که بنابر آمارهای رسمی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، میزان عرضه گاز مایع در نیمه نخست امسال نسبت به‌مدت سال گذشته 2.5برابر افزایش یافته است.
سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با بیان اینکه میانگین مصرف روزانه گاز مایع طی 6ماهه اول سال ۹۹ بیش از 5هزار و ۲۰۰ تن بوده است، گفت: این عدد در مقایسه با سال۹۸ در همین بازه زمانی 5. 2 درصد رشد داشته و مشکلی در تامین و توزیع گاز مایع برای خانوارها و مصرف‌کنندگان مجاز وجود ندارد. فاطمه کاهی افزایش تقاضا برای سیلندرهای گاز مایع را ناشی از تقاضای افرادی دانست که از این سیلندرها به‌عنوان سوخت خودرو که کاری غیراستاندارد و بدون ایمنی است، استفاده می‌کنند و افزود: هدف از توزیع گاز مایع، تامین سوخت بخش عشایری و روستایی و خانوارهایی است که دسترسی به شبکه گاز ندارند.
براساس آمارهای رسمی ۹۵ درصد از جمعیت ۸۴ میلیون نفری ایران، یعنی 80میلیون نفر به شبکه سراسری گاز متصل بوده و گاز، سوخت مورد نیاز آنها برای گرمایش و پخت‌وپز است. با این روند هنوز 4میلیون ایرانی به شبکه سراسری گاز متصل نیستند و بخشی از نیاز آنها به گرمایش و پخت‌وپز از طریق سیلندرهای گاز مایع تامین می‌شود.
همچنین بنابر اعلام شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران طی 6ماهه نخست امسال روزانه 5هزار و ۲۰۰ تن گاز مایع مصرف شده که با درنظر گرفتن سهم سیلندرهای ۱۱کیلوگرمی گاز مایع برای مصرف خانگی نیز کشور نیازمند توزیع روزانه ۴۷۵ هزار کپسول گاز مایع است. با درنظر گرفتن میانگین 3.3نفری اعضای خانوارها در سال 95و جامعه هدف 4میلیون نفری توزیع گاز مایع، می‌توان گفت هنوز حدود یک‌میلیون و ۲۰۰هزار خانوار از سیلندرهای گاز مایع استفاده می‌کنند. اما درحالی‌که هر خانواده فاقد سیستم گازرسانی ماهانه نیازمند حداکثر 4سیلندر 11کیلویی گاز مایع است، براساس آمارهای مذکور اکنون به ازای هر خانواده که به شبکه گاز متصل نیست، هر 5. 2 روز یک سیلندر 11کیلویی گاز یا طی هر‌ ماه ۱۲ سیلندر گاز تامین شده است؛ علاوه بر آن در آمار مصرف ارائه‌شده گاز مایع طی ۶ ماهه نخست امسال، استفاده از سیلندر گاز برای تامین گرمایش نیز سهم چندانی نداشته است.
این آمارها به‌معنای آن است که وزارت نفت بیش از تعهد خود گاز مایع مورد نیاز را تامین و به شرکت‌های توزیع‌کننده که زیرنظر وزارت صنعت فعالیت می‌کنند، تحویل داده، اما اکنون کمبود و گرانی سیلندرهای گاز مایع در مراکز عرضه به واقعیتی انکارناپذیر تبدیل شده که متقاضیان خرید این سیلندرها را با مشکل مواجه کرده است. با این شرایط درحالی‌که براساس آمارهای شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به ازای هر خانواری که به شبکه گاز سراسری متصل نیست هر 5. 2 روز یک‌بار یک سیلندر ۱۱کیلویی گاز توزیع شده و نسبت به‌مدت مشابه پارسال 5. 2 درصد افزایش داشته، اما مشخص نیست که چرا در آغاز فصل سرما مشکل کمبود و گرانی شدید سیلندرهای گاز مایع از مناطق مرزی جنوبی و شرقی کشور به برخی مناطق کلانشهر تهران یا شهرک‌های اقماری و حاشیه استان‌های تهران، البرز و قزوین تسری یافته است.