39پرونده احتکار روی میز تعزیرات

شیوا نوروزی ـ روزنامه‌نگار

جدیدترین آمار منتشر‌شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) نشان می‌دهد که از بین 26کالای منتخب صنعتی، تولید 16کالا بین 1.4تا 159درصد افزایش داشته و ماشین لباسشویی و انواع تلویزیون در رتبه‌های دوم و سوم بیشترین افزایش تیراژ تولید قرار دارند. براساس این آمار در 4ماه نخست امسال بیشترین افزایش تولید در صنعت لوازم خانگی مربوط به ماشین لباسشویی و انواع تلویزیون است که تولیدشان با 70.4و 61.2درصد به‌ترتیب به 290هزار و 400دستگاه و 341هزار و 500دستگاه رسیده است. تولید این دو محصول در مدت مشابه سال گذشته 170هزار و 400دستگاه و 211هزار و 800دستگاه بوده است. تولید یخچال‌فریزر نیز در این مدت با افزایش 12.4درصدی از 446هزار دستگاه در 4ماه نخست سال گذشته به 501هزار و 100دستگاه در مدت مشابه امسال رسیده است. افزایش تولید، یعنی عرضه به اندازه کافی است، اما اینکه چرا قیمت‌ها روند صعودی دارند و روزبه‌روز گران‌تر می‌شوند، برای مردم سؤال است. کیوان گردان، مدیرکل صنایع برق و الکترونیک وزارت صنعت، معدن و تجارت، در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها معتقد است: لوازم خانگی از سوی تولیدکنندگان و خریداران احتکار می‌شود، چراکه میزان تولید با میزان نصب در منازل تطابق ندارد. وقتی میزان نصب کمتر است به این معنی است که یا کالا در انبارها مانده و یا افرادی لوازم خانگی را خریده‌ و در منازل احتکار کرده‌اند. البته این گفته گردان در حالی است که مردم به‌عنوان آسیب‌دیدگان اصلی نابسامانی بازار لوازم خانگی، مدت‌هاست به‌دلیل سیر صعودی قیمت‌ها توان خرید ندارند و شواهد نشان می‌دهد آمار خرید از ابتدای امسال به‌شدت پایین آمده است. از سوی دیگر به‌گفته دست‌اندرکاران تولید، مشکلات تامین مواداولیه - چه داخلی و چه وارداتی- به‌ویژه از ابتدای امسال شرایط تولید را برای تولیدکنندگان سخت کرده و هزینه‌های‌ آنها را افزایش داده است. تولیدکنندگان علت افزایش تولید در 6‌ماه نخست سال را ذخیره مواداولیه از سال گذشته می‌دانند و پیش‌بینی کرده‌اند در 6‌ماه دوم سال با اتمام مواداولیه و مشکلات تامین مجدد آن، با کاهش تولید مواجه خواهند شد. بسیاری از تولیدکنندگان لوازم خانگی هم‌اکنون با حدود نیمی از توان تولید فعالیت می‌کنند و از طرف دیگر راغب به فروش محصولات خود هستند و می‌خواهند بازار را در اختیار داشته باشند. در این آشفته‌بازار شاید باید دلالان را عامل اصلی احتکار در بازار و عامل اصلی گرانی‌ها عنوان کرد.

پرداخت جریمه 178میلیارد ریالی از سوی متخلفان
دلالان با هدف کسب سود بیشتر رو به احتکار لوازم خانگی آورده‌اند و باعث افزایش قیمت کاذب در این بازار شده‌اند. آنها اقدام به نگهداری غیرمجاز لوازم خانگی در انبار کرده‌اند تا در فرصتی مناسب و با قیمتی بالاتر آن را به فروش برسانند، اما در این بین نظارت و رسیدگی به این موارد در راستای حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و عرضه‌کنندگان لوازم خانگی از سوی اتحادیه لوازم خانگی، بازرسان سازمان تعزیرات حکومتی و معاونت نظارت بر اماکن پلیس امنیت عمومی تهران در حال انجام است، چراکه هرگونه نگهداری در انبار و عرضه نکردن لوازم خانگی در بازار یا فروش آن به قیمت بیش از حد مصوب و اقداماتی نظایر آن، اخلال در بازار و جرم محسوب می‌شود و با آن برخورد خواهد شد. محسن عسکری، سرپرست اداره کل روابط عمومی و تشریفات سازمان تعزیرات حکومتی کشور، در گفت‌وگو با همشهری به اقدامات انجام شده در سال جاری اشاره می‌کند و می‌گوید: «از تاریخ 27خردادماه لغایت 4مهرماه امسال تعداد 2هزار و 472گشت مشترک برای نظارت بر لوازم خانگی انجام شده و 6هزار و 184مورد بازرسی صورت پذیرفته است».
در این بازه زمانی تعداد یک‌هزار و 796پرونده وارده و یک هزار و 333پرونده مختومه با موضوع لوازم خانگی داشته‌ایم که از این پرونده‌ها تعداد 39پرونده با موضوع احتکار، 15پرونده اخفا به قصد گرانفروشی، 747پرونده گرانفروشی و 1063پرونده مربوط به سایر تخلفات بوده است. عسکری با بیان این اطلاعات می‌افزاید: «متخلفان جمعا در این پرونده‌ها 178میلیارد ریال جریمه شده‌اند». کالاهای احتکارشده شامل کالاهای کمیاب نظیر انواع یخچال و یخچال‌فریزر، کولر گازی، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی و... است. سرپرست اداره کل روابط عمومی سازمان تعزیرات می‌گوید: «سازمان تعزیرات به‌عنوان مرجع رسیدگی به تخلفات آمادگی لازم برای همکاری با دستگاه‌های نظارتی برای برخورد با تخلفات در حوزه لوازم خانگی را دارد».

قاچاق به‌صرفه نیست
تعداد فروشگاه‌های اینترنتی که برای عرضه لوازم خانگی قاچاق در سراسر کشور فعالیت دارند کم نیستند و از ماشین لباسشویی، ظرفشویی، جاروبرقی، تلویزیون ال‌سی‌دی و ال‌ای‌دی گرفته تا کولر گازی و اسپیلت و ظروف آشپزخانه در برندهای مطرح دنیا از ال‌جی، سامسونگ، بوش گرفته تا اجنرال و سونی در این صفحات مجازی به چشم می‌خورند. اما گویی انبارهای این فروشگاه‌ها نیز تا حدودی خالی هستند و در ارائه برخی لوازم خانگی خارجی موجودی ندارند. در تماس با چندین فروشگاه عرضه قاچاق کالا متوجه شدیم که واردات قاچاق در شرایطی که با افزایش نرخ ارز و کاهش پول ملی مواجه هستیم برایشان به‌صرفه نیست. بخشی از کالاهای لوازم خانگی در قالب ته‌لنجی و کوله‌بری وارد کشور می‌شود و آماری از میزان قاچاق در دست نیست.