اختلال دمانس آلزایمر

محمد کامران درخشان_روانپزشک

دمانس آلزایمر یا زوال عقل یک بیماری شایع است که حدود 50میلیون نفر را در سرتاسر دنیا مبتلا کرده است. براساس پیش‌بینی سازمان جهانی بهداشت، تا سال2030میلادی تعداد مبتلایان به زوال عقل به بیش از 75میلیون نفر خواهد رسید. درجهان هر 3ثانیه و در ایران هر 11دقیقه یک نفر به دمانس مبتلا می‌شود. از عوامل مؤثر در شیوع این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 
سکته‌های مغزی، سن بالاتر از 65سال، کمبود فعالیت‌های فیزیکی و ورزش، افزایش کلسترول خون، مصرف دخانیات، اختلالات خواب، ضربه‌های شدید به سر و آسیب موج انفجار در جنگ، برخی سموم موجود در محیط‌زیست، روان‌آشفتگی حاد ناشی از سمی‌شدن مغز در اثر مواد‌مخدر و روانگردان‌ها و سابقه خانوادگی.
البته کاهش فعالیت‌های آموزشی و یادگیری و بروز اختلال افسردگی و اضطراب در سالمندان و کاهش تعامل‌های اجتماعی نزد این عزیزان نیز از عوامل مؤثر در بروز اختلال دمانس آلزایمر شناخته شده‌اند.
احساسات و عواطف در مبتلایان به زوال عقل با وجود اختلال در حافظه، تا حدودی طبیعی باقی می‌ماند و این حقیقت علمی تأکیدی است بر اهمیت افزایش حمایت‌های روانی و اجتماعی در این بیماران. تشخیص و درمان بموقع اختلالات روانپزشکی مانند افسردگی و اضطراب در سالمندان، به حفظ و ارتقای کیفیت زندگی در این گروه سنی کمک جدی می‌کند. طبق تحقیقات، جمعیت سالمندان در جهان و ایران هر روز در حال افزایش است. هزینه‌های مادی و معنوی برای درمان و مراقبت و بازتوانی این بیماران بسیار بالاست و فقط در سال2018 به بیش از یک تریلیون دلار در جهان رسیده است. البته بیشتر این هزینه‌های مالی در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی، برای حفظ و ارتقای سطح سلامت و کیفیت زندگی مبتلایان صرف شده است. زوال عقل نه‌تنها فرد بیمار، بلکه افراد خانواده و جامعه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. راهبردهای پیشگیرانه، براساس عوامل مؤثر در ایجاد بیماری، باعث کاهش بروز بیماری، کاهش هزینه‌ها و فرسودگی افراد و خانواده‌ها خواهد شد. پس شایسته است که در کشور ما از همین امروز در سیاستگذاری‌های بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی به ‌نحوی شایسته به این مهم پرداخته شود.