آغاز به‌کار اتحادیه ناشران

  ندا زندی   

تورم اقتصادی و رکود شدید در سال 1337، حلاوت رونق نشر در سال‌های پیش را گرفته بود. ناشران توان سرمایه‌گذاری نداشتند و کارهای خلاقانه‌ای همچون فروش کتاب با قرعه یا فروش کیلویی کتاب هم فقط اندکی از حجم آثار مانده در انبارها می‌کاست. در چنین شرایطی بود که اتحادیه ناشران و کتابفروشان فعالیت خود را در تهران آغاز کرد و نخستین انتخابات نیز در همین سال برگزار شد. محمد رمضانی (مؤسس کلاله‌ خاور) و ابراهیم رمضانی (مؤسس کتابفروشی ابن‌سینا) و همچنین نصرالله سبوحی از بنیان‌گذاران این اتحادیه بودند. براساس قوانین اتحادیه، عضویت تمامی افراد حقیقی و حقوقی فعال در صنعت نشر و کتابفروشی در اتحادیه آزاد بود. رسیدگی به اختلاف‌های میان ناشران و حل و فصل دعاوی، مسئله مالیات، چاپ کتب درسی و کوشش برای چاپ این کتاب‌ها توسط نشرهای غیردولتی، تاسیس شرکت تعاونی، انتشار فهرستی از کتاب‌ها، برگزاری سالانه نمایشگاه کتاب و... از مسائل عمده‌ای بود که اتحادیه تا سال 1357دنبال می‌کرد. به گفته عبدالحسین آذرنگ، هرچند در دوره‌ای، همایون صنعتی‌زاده، مدیر مؤسسه فرانکلین، برای حضور ناشران در کنگره‌ها و نشست‌های بین‌المللی شرایطی فراهم کرد، اما درکل درخصوص ارتباط با خارج از کشور و به‌روز کردن نشر ایران کار خاصی از سوی اتحادیه صورت نپذیرفت.