اجلاس گروه 20، اهرم فشار به ریاض

ادامه حبس شاهزاده‌هایی که از 3سال پیش به دستور محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی بازداشت شده‌اند، میزبانی ریاض در اجلاس آتی گروه20 را به خطر انداخته و فشارها برای لغو این رویداد که اعتبار زیادی برای عربستان به همراه خواهد داشت را افزایش داده است.
به نوشته گاردین، ‌از 68شاهزاده‌ای که 3سال قبل دستگیر شدند، تنها 5نفر آزاد شده‌اند و به گفته سازمان حقوق بشری گرنت لیبرتی، هنوز 63نفر از آنها در زندان هستند. 15نفر از این افراد، در زندان معروف الحائر نگهداری می‌شوند.
این تنها موج دستگیری‌ها در عربستان سعودی در سال‌های اخیر نیست و بسیاری از روشنفکران، رهبران دینی، روزنامه‌نگاران و اساتید دانشگاهی که با نظرات محمد بن‌سلمان زاویه داشته‌اند، بازداشت شده‌اند. دستگیری این شاهزاده‌ها که سر و صدای زیادی هم ایجاد کرد، به نوعی تسویه‌حساب با رقبای احتمالی بن‌سلمان در مسیر رسیدن به قدرت تلقی شده است. عربستان همچنین از بهار سال 2018میلادی 14فعال زنان را دستگیر کرده و یکی از آنها مدعی شده که در زندان شکنجه شده است.
با توجه به این شرایط، ‌یک کارزار بزرگ بین‌المللی در آستانه برگزاری اجلاس گروه20 در ریاض شکل گرفته تا عرصه را بر بن‌سلمان تنگ کند و به دولت‌های شرکت‌کننده فشار بیاورد تا برای حضور در این اجلاس، شرط‌هایی برای عربستان سعودی بگذارند. گروه۲۰ از 20اقتصاد بزرگ جهان تشکیل شده که در مجموع ۸۵درصد کل اقتصاد جهانی و دوسوم جمعیت جهان را در اختیار دارند.
گرنت لیبرتی که مشخصا روی آزادی‌های مدنی در عربستان سعودی تمرکز دارد، اعلام کرده که افراد بازداشت شده به‌صورت غیرقانونی و به اتهام‌های واهی در زندان به‌سرمی‌برند و تعدادی از آنها، به اعدام محکوم شده‌اند.
یکی از افرادی که توسط عربستان دستگیر شده، شیخ سلمان العوده، یک رهبر دینی 64ساله با 20میلیون دنبال‌کننده در شبکه‌های اجتماعی است. او 10سپتامبر 2017، تنها ساعاتی بعد از آنکه در توییتر نوشته‌ای در رابطه با همدلی ملت‌ها منتشر کرد بازداشت شد. این توییت، از سوی دادگاه مصداق تمرد از دستورات حکومت تشخیص داده شد، چون دولت به تمامی رهبران دینی دستور داده بود فقط باید توییت‌هایی در حمایت از عربستان منتشر کنند. در آن زمان عربستان و قطر وارد مناقشه‌ای شده بودند که همچنان ادامه دارد و این 2کشور همسایه را، به 2رقیب منطقه‌ای تبدیل کرد. العوده، پیش از آن سال‌ها تحت نظر مقامات سعودی بود چون پیش‌تر هم از بهار عربی در برخی کشورهای خاورمیانه حمایت کرده بود. محل برگزاری اجلاس گروه20 در ریاض، تنها 30کیلومتر با زندان امنیتی عربستان سعودی فاصله دارد.
لوسی ری، یکی از سخنگویان گرنت لیبرتی گفته است: «3سال بعد از پاکسازی محمد بن‌سلمان، فعالان مدنی، محققان و روزنامه‌نگارانی که او بازداشت کرده شکنجه و در سلول‌های انفرادی نگهداری می‌شوند و از دیدار خانواده‌هایشان محروم هستند. امروز، تعداد بیشتری از این قربانیان با مجازات مرگ مواجه هستند. درحالی‌که دولت‌های دنیا به عربستان اجازه داده‌اند که ریاست اجلاس گروه20 را به‌عهده بگیرد، زندانیان عقیدتی در زندان‌ها به حال خود رها شده‌اند و در حالی به‌دست فراموشی سپرده می‌شوند که عملا هیچ اتهام مشخصی علیه آنها وجود ندارد. اگر حقوق بشر برای دولت بریتانیا و دیگر دولت‌های گروه20 اهمیت دارد، باید پیش از برگزاری اجلاس از ریاض بخواهند که این زندانی‌ها را آزاد کنند و در غیراین صورت، اجلاس را تحریم کنند.»
محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان که عملا رهبری این کشور را به‌عهده دارد، معتقد است که در پی محکوم کردن قتل جمال خاشقچی در سال 2018، نام خود را از ننگ این قتل پاک کرده و آبروی خود را خریده است. این در حالی است که هم سیا و هم نماینده ویژه سازمان ملل او را مستقیما با پرونده قتل وحشیانه خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول مرتبط کرده‌اند.
چند هفته قبل، دادگاهی در عربستان حکم اعدام 5متهم قتل خاشقچی را لغو کرد و این احکام را به 7تا 20سال زندان کاهش داد. در همان روز، بن‌سلمان با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه درباره برنامه اجلاس گروه20 صحبت کرد. به‌نظر می‌رسد بن‌سلمان واقعا نگران تحریم این نشست و ضربه به آبروی ریاض است. این اجلاس قرار است اوایل آذرماه برگزار شود.