پایان بازی با ماشه

 اسماعیل سلطنت‌پور- خبرنگار

40روز مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا، وزارت خارجه این کشور نتوانست وعده بازگرداندن قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت علیه ایران را عملیاتی کند تا دونالد ترامپ با یک شکست دیگر در کارنامه سیاست خارجی وارد کارزار انتخاباتی و رقابت با رقیب دمکرات شود.
با مقاومت اعضای شورای امنیت در برابر یکجانبه‌گرایی آمریکا، 27روز دیگر توافق هسته‌ای 5سال قبل به ایستگاهی می‌رسد که براساس آن، ایران مانعی بین‌المللی در راه خرید و فروش سلاح نداشته باشد. 3کشور اروپایی طرف برجام موسوم به تروئیکای اروپا در بیانیه‌ای اعلام کردند تلاش‌های آمریکا برای احیای تحریم‌های شورای امنیت فاقد وجاهت است.  این بیانیه شاید پیش‌بینی درست حسن روحانی، رئیس‌جمهور از شنبه‌ای بود که «آمریکای تنهای رسوا» دنبال این بود که «برای خودش شادمانی درست کند و بگوید موفق شدم این مکانیسم را فعال کنم!» او گفته بود روز شنبه و یکشنبه روز پیروزی ملت ایران و شکست آمریکاست.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا از یک سال قبل تلاش‌های گسترده‌ای را آغاز کرد تا مانع برداشته شدن تحریم تسلیحاتی ایران در روز 27مهر‌ماه امسال شود. براساس قطعنامه 2231ایران 5سال پس از توافق هسته‌ای، قادر خواهد بود سلاح‌های سبک، تانک و جنگنده خرید و فروش کند. وزارت خارجه آمریکا از همان زمان روزشماری را در سایت فارسی خود قرار داد که این روزشمار حالا به شمارش معکوس رسیده و عدد 27روز را نشان می‌دهد.
پمپئو برای جلوگیری از لغو تحریم‌های ایران قطعنامه‌ای را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران ارائه داد که شورای امنیت با 13رأی آن را رد کرد و تنها آمریکا و دومینیکن به آن رأی مثبت دادند؛ رأیی که 2هفته بعد هنگامی که آمریکا مرحله دوم اقدامات دیپلماتیک را با ارائه تفسیری حقوقی مبنی بر عضویت در برجام ارائه داد، دوباره تکرار شد و همان 13کشور عضو شورای امنیت یک‌بار دیگر ادعای حقوقی آمریکا را به چالش کشیدند و اعلام کردند آمریکا به‌دلیل خروج از برجام قادر به استفاده از مکانیسم حل اختلاف در برجام و بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران نیست.
آمریکایی‌ها دست از کار نکشیدند و یک‌بار دیگر با استناد به بندی از توافق هسته‌ای و برجام مدعی شدند با توجه به اینکه شورای امنیت قادر به تصمیم‌گیری درباره قطعنامه پیشنهادی درمورد تحریم تسلیحاتی ایران نیست، بنابراین تحریم‌های قبلی شورای امنیت پس از یک‌ماه خودبه‌خود برمی‌گردد و امروز سررسید آن یک‌ماه بود؛ درحالی‌که بازهم آمریکا تنها ماند و طرف‌های مختلف برجام و اعضای شورای امنیت برای بار سوم آب پاکی را روی دست آمریکا ریختند.
دیروز تروئیکای اروپایی متشکل از آلمان، فرانسه و انگلیس که هر 3عضو شورای امنیت هم هستند در نامه جدیدی به رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد بار دیگر تأکید کرد که تلاش آمریکا برای احیای تحریم‌های شورای امنیت ایران فاقد اثر قانونی است و 3کشور اروپایی همچنان خود را به ادامه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ متعهد می‌دانند.
انگلیس، آلمان و فرانسه در این نامه‌ به شورای امنیت گفته‌اند که تعلیق تحریم‌ها علیه ایران در چارچوب توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام، پس از تاریخ ۲۰سپتامبر (30شهریور) ادامه خواهد یافت. نسخه‌ای از نامه این 3کشور اروپایی حاضر در برجام در اختیار برخی از خبرگزاری‌ها قرار گرفته است.
انگلیس، آلمان و فرانسه تأکید کرده‌اند، هرگونه تصمیم یا اقدام در راستای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، فاقد «اثر قانونی» است.
آمریکا در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شد و تمامی تحریم‌های تعلیق‌شده خود را علیه ایران بازگرداند، اما 3کشور اروپایی  همراه روسیه و چین همچنان به توافق هسته‌ای با ایران پایبند مانده‌اند.
نمایندگان انگلیس، فرانسه و آلمان در سازمان ملل در ادامه این نامه گفته‌اند: ما تلاشی بی‌وقفه برای حفظ توافق هسته‌ای داشته‌ایم و همچنان به آن پایبند هستیم.
این 3کشور اروپایی تأکید کرده‌اند که همچنان به «اجرای کامل» قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که سال ۱۳۹۴ در پیوند با توافق هسته‌ای ایران و 6قدرت جهانی تصویب شد، پایبند هستند.
دومینیک راب، وزیر خارجه انگلیس در آخرین موضع‌گیری درباره برجام یک‌بار دیگر تأکید کرده بود که انگلیس از برجام رویگردان نخواهد شد.
دیروز سردار حسین سلامی، فرمانده سپاه در واکنش به ادعای آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه، گفت: از نظر سیاسی آمریکا امروز منزوی شده است؛ در موضوع تحریم تسلیحاتی حتی متحدان سنتی خود را نیز همراه نداشت و تنها به دومینیکن متکی بود. در موضوع مکانیسم ماشه نیز ماشه‌ای است که حتی اگر چکیده شود، گلوله‌ای از آن خارج نخواهد شد.

   پاسخ قاطع براساس ماده51 منشور سازمان ملل
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی درباره ادعای آمریکا مبنی بر بازگشت تحریم‌های شورای امنیت ازجمله تحریم تسلیحاتی ایران گفت: این ادعای آمریکا آن‌قدر بی‌مبنا و بی‌معناست که حتی متحدان نزدیک آمریکا نیز آن را غیرمشروع می‌دانند؛ زیرا با خروج آمریکا از برجام حقی برای آن رژیم در استفاده از بند ماشه در برجام یا قطعنامه۲۲۳۱ قائل نیستند. به گزارش ایسنا، سیدکمال خرازی در پاسخ به این سؤال که پاسخ ایران به اقدامات آمریکا چه خواهد بود، گفت: ایران براساس ماده۵۱ منشور سازمان ملل متحد درباره حق ذاتی دفاع از خود مجاز است بی‌درنگ پاسخی قاطع به هرگونه اقدام تجاوزکارانه آمریکا به بهانه بازگشت قطعنامه‌های لغوشده در قطعنامه۲۲۳۱ بدهد. آنها می‌دانند که ایران در دفاع از حقوق خود مطلقا کوتاه نمی‌آید و این را بارها در عمل به اثبات رسانده است.