مترجم غرور و تعصب
زنی که به مجلس سنا راه یافت
ستایش یگانه
«عدهای به این دلیل که تنها وظیفه زن خانهداری و پرورش فرزند است مخالف این امرند. عده دیگر بدون اینکه این مطلب را هم درنظر داشته باشند اصولا دخالت در کارهای اجتماعی و سیاسی را مناسب با ساختمان روحی و جسمی زن نمیدانند و لذا او را غیرقادر به انجام این امور میپندارند. دسته سومی موضوع سواد را نیز در این مسئله دخالت میدهند و چون تعداد زنان بیسواد در کشور ما از مردان بیسواد زیادتر است به این دلیل دخالت زنان را در کار انتخابات غیرجایز میشمارند»؛ اینها رشحات قلم خانم دکتر شمسالملوک مصاحب، دکتری ادبیات، در شمارههای 11 و 12 مجله «آینده» به تاریخ شهریور و مهر 1324، در مطلبی با عنوان «در اطراف شرکت زنان در امر انتخابات» است. شمسالملوک مصاحب، خواهر غلامحسین مصاحب (دانشنامهنویس) و اشرفالملوک مصاحب (پزشک)، از نخستین زنانی بود که به دانشگاه رفت و در سال ۱۳۲۲ در رشته ادبیات فارسی دکتری گرفت. موضوع رساله دکتری وی «ادبیات غنایی» بود که با درجه عالی به تصویب رسید و سپس برای ادامه تحصیل در رشته تعلیم و تربیت به دانشگاههای کانادا و آمریکا رفت. شمسالملوک طبع شعر داشت و با اینکه دیوانی از او منتشر نشده، اما 5 هزار بیت شعر سروده بود. او در مطلب در اطراف شرکت زنان در امر انتخابات به تحلیل عقاید مخالفان و موافقان اعطای حق رأی به زنان میپردازد و معتقد است که دلایل مخالفت و موافقت هر دو گروه باید با استدلالهای متقن و منطقی محک بخورد. مصاحب از نخستین سناتورهای زن مجلس سنا بود که دوران کاریاش در این مجلس 17 سال به درازا کشید. از مصاحب ترجمههایی ازجمله رمان معروف «غرور و تعصب» بهجا مانده است. او که متولد 1292 بود، در سال 1376 درگذشت.