بهار راز چمن پرس و سنبل و شمشاد

زینب خزایی :

 ما ایرانی‌ها در این روزهای آخر اسفند‌ماه حتما وقتی را برای خرید وسایل سفره هفت‌سین اختصاص خواهیم داد. سنبل هم یکی از سین‌های سفره هفت‌سین هر ایرانی و نماد بهار است. اگر مشخصات یک گلدان خوب سنبل را بدانیم هم می‌توانیم سریع‌تر خرید کنیم، هم با خرید این گلدان، می‌توانیم برای نوروز سال بعد، داشتن یک گلدان سنبل در خانه را تضمین کنیم.

چه گلدان سنبلی بخریم؟

سنبل دارای رنگ‌های متفاوتی است که هر کدام از ما براساس سلیقه و روحیه‌مان رنگ دلخواه‌مان را انتخاب می‌کنیم. اندازه گلدان هم معمولا در همه گلفروشی‌ها یکسان است. اما در خرید سنبل نکته مهم آن است که هر چه گل ما دارای غنچه‌های بیشتر و به‌عبارتی غنچه‌غنچه‌تر باشد، ماندگاری بهتری خواهد داشت. گلدان دارای گل‌های باز عمر کمتری دارد. ضمنا گل قدکشیده هم گل بهتری است. جالب است بدانیم که گل‌های قد‌کشیده‌تر زودتر باز می‌شوند و گل‌های کوتاه‌تر، دیرتر. پس باتوجه به زمان خرید و اینکه چند روز مانده تا عید، می‌توانیم نوع ساقه گل‌دهنده را انتخاب کنیم. همچنین یک گلدان سرحال، ساقه  قوی‌تری هم دارد.

عمر گلدان ما چقدر است؟

این گل‌های زنگوله‌ای معطر و خوش‌رنگ می‌توانند یک تا دو هفته مهمان نوروزی ما باشند. البته مدت این مهمانی هم بستگی به دمای هوای محل نگهداری‌شان دارد. در دمای خنک ممکن است این زمان کمی بیشتر بشود و در دمای گرم، کمتر. این در حالی است که گرما باعث ریزش گل می‌شود. نور مستقیم هم گل را می‌سوزاند.

بعد از خشک‌شدن گل، باید پیاز را دور بیندازیم؟ 

 خیلی از ما هرساله یک گلدان سنبل برای سفره هفت‌سین می‌خریم و بعد از خشک‌شدن گل، آن را دور می‌اندازیم درصورتی که می‌شود از همان پیاز برای نوروز بعد هم دوباره، گل گرفت. یادمان باشد هرچه پیاز درشت‌تر باشد گل هم درشت‌تر می‌شود و ماندگاری‌اش هم بیشتر. هر چند با روال طبیعی، در سال دوم گل کوچک‌تر از سال اول خواهد بود. پس گل درشت‌تر یعنی پیاز بهتر و این همان فاکتور خوبی است که در سال بعد به کارمان می‌آید.

گلدان خشک را کجا و چطور نگهداری کنیم؟

پیازها دارای 3سیکل زندگی هستند؛ گرما - سرما – گرما.  سنبل هم که یک گل پیازی است رسیدگی زیادی نمی‌خواهد فقط کمی دقت در جابه‌جایی‌ و توجه به این سه سیکل، نتیجه‌اش می‌شود یک گلدان زیباتر. بعد از تمام‌شدن مهمانی و خشک‌شدن گل، گلدان را در جای خنک می‌گذاریم و تا زمانی که برگ‌هایش سبز است به آن آب می‌دهیم تا پیاز کاملا سفت شود. برگ‌هایش که ریخت، آبیاری را قطع می‌کنیم. زمان ریزش برگ‌ها بستگی به دمای هوا دارد که معمولا این زمان با گرمای هوا مصادف می‌شود. در حالت طبیعی وقتی پیاز به‌قدر کافی سفت شود برگ‌ها خودبه‌خود می‌ریزند ولی خودمان هم می‌توانیم با قیچی برگ‌ها را کف‌بر کنیم. فقط حواسمان باشد اگر آبیاری بیشتر از حد معمول باشد، پیاز می‌گندد. حالا بهتر است گلدان را به یک جای خنک و تاریک منتقل کنیم تا پیاز سالم و زنده بماند. خنک‌بودن می‌تواند روی اندازه گل در سال بعد موثر باشد. این محل خنک می‌تواند گوشه حیاط، روی تراس، روی راه‌پله، انباری، پارکینگ یا هر قسمت خنک خانه باشد. در این حالت روی گلدان را حتما با یک روزنامه یا گونی می‌پوشانیم تا گیاه نور نبیند و بفهمد فصل استراحتش است و به خواب برود. البته آنهایی که در این کار سررشته دارند می‌گویند می‌توانیم پیاز را از گلدان خارج کرده، لای یک روزنامه بپیچیم تا عرق نکند و در همان جای خنک و تاریک نگهداری کنیم. بعضی‌ها حتی آن را در یخچال نگهداری می‌کنند که این کار، روش چندان مرسومی نیست. ولی اگر خواستید این کار را بکنید دمای یخچال باید حدودا 5 تا 10درجه سانتی‌گراد باشد. بهتر است قبل از انتقال پیاز به یخچال آن را با قارچ‌کش ضدعفونی کنید تا آلوده به قارچ نشود. مدت زمان بیرون‌ماندن پیاز از گلدان از اوایل خرداد‌ تا حوالی دی و بهمن‌ماه به درازا می‌کشد. بعد از پایان این دوره پیاز را در گلدان می‌کاریم. خاک گلدان هم باید ماسه‌ای باشد.

گل کی بیدار می‌شود؟

نوبتی هم که باشد حالا نوبت بیدارشدن گل است. این اتفاق معمولا اواخر پاییز تا اواسط زمستان می‌افتد. در این زمان گل آرام آرام بیدار می‌شود و شروع به رشد می‌کند و جوانه می‌زند. به محض اینکه گیاه جوانه زد آن را از فضای تاریک بیرون می‌آوریم، پوشش‌اش را برمی‌داریم و به جای نوردار منتقل می‌کنیم. خطر سرما که رفع شود یعنی حدودا یک‌ماه قبل از عید وقت آب‌دادن گلدان است تا برای عید گل بدهد. فاصله بین 2 آبیاری هم به‌قدر خشک‌شدن خاک پای گلدان است. اگر گلدان‌تان تا بهمن‌ماه جوانه نزد، آبیاری‌اش را شروع کنید.  بعد از 4-3 روز از شروع آبیاری، سنبل جوانه‌ می‌زند و بالا می‌آید و این یعنی جوانه فعال شده است. می‌دانید که هرچه هوا گرم‌تر باشد سرعت گل‌دهی بیشتر می‌شود و هوای خنک گل‌دهی را به تاخیر می‌اندازد. پس ما می‌توانیم بسته به وضعیت گل و شرایط دمایی، زمان گل‌دهی را مدیریت کنیم. اگر دلتان یک گل شاداب و سرزنده‌تر خواست، می‌توانید همزمان با آبیاری و تا قبل از گل‌دهی، دوبار کود ورمی‌کمپوست را در آب حل کنید و پای گل بریزید. کود ورمی‌کمپوست هم به راحتی از گلفروشی‌ها قابل تهیه است.

یک توصیه جالب
 

در آخرین روزهای اسفند و برای رساندن گل به شب عید می‌توانیم گلدان را از روی تراس برداشته و به اتاق ببریم. با این کار به گل شوک وارد شده و در واقع گل را گول زده‌ایم؛ این‌طوری سنبل ما فکر می‌کند عید شده و گل می‌دهد.