چهره در نقاب سلامت

زهرا رستگار مقدم_روزنامه نگار

از زمان شروع کرونا، توصیه رسمی سازمان بهداشت جهانی روشن بود. فقط 2گروه از مردم باید ماسک بزنند: کسانی که بیمارند یا علائم بیماری دارند و کسانی که از افراد مشکوک به ابتلا مراقبت می‌کنند. با این حال هیچ یک از ما نیستیم که چند نوع ماسک در خانه نداشته باشیم. تفاوت این ماسک‌ها با یکدیگر در چیست؟ قیمت آنها چند است و به طور کلی چه ماسکی باید به صورت بزنیم؟

انتخاب ماسک
1- ساختار و استخوان‌بندی صورت باید درنظر گرفته شود
2- میزان استفاده از ماسک در طول روز مهم است.
3- مقدار فیلتر هوا و ماسک به نسبت فعالیت کم و زیاد مهم خواهد بود.
4- میزان هزینه که برای خرید ماسک به نسبت کاربرد پرداخت می‌شود، باید مورد توجه قرار گیرد.

نـکـتـه 
عمر فیلتر و ماسک تا حدود زیادی به غلظت آلاینده ها، میزان رطوبت هوا، دما، حجم و تعداد دم و بازدم بستگی دارد، چرا که همه این عوامل می‌توانند باعث کاهش عمر مفید فیلتر ماسک شوند. ماسک‌های یکبار مصرف را نمی‌توان تمیز یا شستشو کرد، بنابراین از ماسک مدت طولانی استفاده کنید یا ماسک‌هایی که دارای فیلتر قابل تعویض است. برای تمیز کردن یا تعویض فیلتر ماسک طبق دستورالعمل شرکت سازنده عمل شود.



چطور  ماسک  را  در  خانه   بسازیم؟
ماسک‌هایی که با پارچه بافت تنگ، مثل پارچه‌های کتانی که در تی‌شرت‌ها استفاده می‌شود، دوخته می‌شوند، در بهترین حالت یک‌سوم کارایی یک ماسک استاندارد را دارد. اما با این همه می‌توان ماسک‌هایی خانگی تولید کرد که بتواند بیشتر از ۹۰درصد ذرات را جذب کند. به همین دلیل بعضی بیمارستان‌ها دستورالعملی برای تولید ماسک‌های خانگی ارائه کرده‌اند. برای دوخت ماسک می‌توانید از حوله حمام، پارچه‌های میکروفیبر که برای تمیزکاری استفاده می‌شود و همچنین پارچه‌های کتان با بافت تنگ و چندلایه استفاده کنید. پیش از بریدن و دوختن ماسک‌ها باید پارچه‌ها را بشویید و ۱۰دقیقه در آب بجوشانید. توجه کنید که اندازه ماسک‌ها باید به‌قدری باشد که از بالای بینی تا زیر چانه و تا نزدیکی گوش را بپوشاند. در نتیجه اندازه پارچه‌ای که می‌برید باید در حدود ۱۵در۳۰ سانتی‌متر باشد. بهتر است از 3‌لایه پارچه استفاده کنید (هر لایه به‌اندازه یک‌سوم یک ماسک استاندارد کارایی دارد). اگر پارچه بافت بسیار تنگ و سفتی دارد می‌توانید از دو لایه هم استفاده کنید. بندکشی به ماسک بدوزید که بتوان آن‌ را پشت گوش محکم کرد. 

انواع ماسک 
ماسک جراحی که به‌نام ماسک پزشکی یا ماسک ساده صورت شناخته می‌شود و اغـلب کارکنان درمـان آن را استفاده می‌کنند، برای جلوگیری از خروج و پرتاب باکتری در قطرات مایع یا ذرات معلق در هوا از دهان و بینی کادر درمان طــراحی شده و به کار می‌روند. این ماسک‌ها برای محافظت از فردی که آن را پوشیده در برابر استنشاق باکتری‌های موجود در هوا یا ذرات ویروس طراحی نشده‌اند و نسبت به ماسک‌هایی چون ماسک N95 یا FFP که به دلیل داشتن مواد، شکـل و لایه‌هـای مـحکم، مـحافـظ بهتری هستند، محافظت کمتری دارند. 
مؤسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH )، مرجع طبقه‌بندی ماسک‌ها در آمریکاست. طبقه‌بندی NIOSH فقط به پالایش ذرات معلق در هوا اشاره دارد و به توانایی ماسک در حذف گازهای شیمیایی و بخارات هوا اشاره نمی‌کند. NIOSH در حال حاضر ٩ طبقه‌بندی از ماسک‌های مورد تأیید را بر اساس سری ماسک و سطح کارایی آن ایجاد کرده است. بخش اول سری طبقه‌بندی فیلتر، شامل یکی از حروف R ،  N یا P است که مقاومت فیلتر در برابر مواجهه و تماس با ذرات معلق روغن (به عنوان مثال، روان کننده‌ها، گلیسیرین و ...) را نشان می‌دهد.

استفاده صحیح از ماسک
ابتدا دست‌ها را قبل از تماس با ماسک با آب و صابون بشویید. بعد آن را از جعبه خارج کرده و از پاره یا سوراخ نبودن آن مطمئن شوید. قسمت بالای ماسک قطعه‌ای دارد که باعث محکم شدن آن روی بینی می‌شود. بندها و کش‌های نگاهدارنده باید درست در پشت سر قرار گیرد و قسمت بالای ماسک به کمک قطعه فلزی محکم شود تا به فرم بینی درآید. با دم و بازدم می‌توانید قرارگیری صحیح ماسک را روی دهان و بینی کنترل کنید. در زمان دم، هوای ورودی فقط باید از طریق فیلتر ماسک وارد شود. در زمان بازدم نیز نباید هیچ هوایی از کناره ماسک خارج شود. ماسک به طور معمول برای افرادی که دارای ریش و سبیل هستند نمی‌تواند دهان و بینی را بپوشاند. از ماسک مناسب برای بزرگسالان برای کودکان استفاده نشود! 

یک کلاغ چهل کلاغ
ویروس کرونا بازار شایعات درباره آن را داغ کرده است که البته ریشه بعضی از این شایعات سوء‌استفاده‌های کاسبکارانه بعضی افراد سودجو از ترس و نیاز مردم است؛ افرادی که شایعه می‌سازند تا ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده را احتکار کنند و به چندین برابر قیمت اصلی به مردم بفروشند. 

باید از ماسک استفاده کنید
واقعیت: به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، افرادی که حال‌شان خوب است نیازی به پوشیدن ماسک ندارند. جروم ادمز، مدیرعامل جراحان آمریکا معتقد است اگر ماسک را به شکل درستی نپوشید احتمال ابتلای به بیماری افزایش پیدا می‌کند. کسانی که علائم بیماری در آنها مشاهده می‌شود باید ماسک بپوشند تا جلوی ابتلای دیگران به بیماری را بگیرند. خرید بیهوده ماسک پزشکی تنها تعداد آنها را کاهش و افراد دیگر را در خطر قرار می‌دهد.

ویروس کرونا از راه هوا منتقل و باعث مبتلا شدن افراد  به این بیماری می‌شود
واقعیت: هنوز چنین اصلی ثابت نشده است و با توجه به سنگین بودن این ویروس، کمتر در هوا می‌ماند و بیشتر به سمت پایین حرکت می‌کند. بنابراین خلاف تصور معمول بیشترین منبع ویروس نه ماسک‌ها که کفش‌های شماست.