فرخنده رفائی_خبرنگار
شیوع ویروس کرونا طی 3ماه گذشته علاوه بر تعطیلی کسب و کارها با تغییر اساسی در شیوه زندگی مردم ولو در کوتاه‌مدت، اثرات تخریبی زیادی را در زمینه اقتصادی باعث شد. نبود درآمد در دوران تعطیلی‌های کسب و کارها از یک سو و متوقف شدن روند عادی زندگی ازجمله برگزاری مجالس و مهمانی‌ها و رستوران‌گردی‌ها به‌دلیل ترس از اوج‌گیری مجدد بیماری از سوی دیگر در بازار برخی از کالاها حتی کالاهای اساسی رکود سنگینی ایجاد کرده است. مردم امروز در خرید مایحتاج خود بیش از هر زمان دیگری محتاط هستند و این احتیاط، ضرر و زیان تولیدکنندگان را که پیش‌بینی می‌شد بعد از گشایش بازارها متوقف شود، تا دوران پساقرنطینه ادامه داده است. یکی از اصنافی که از شیوع کرونا بیشترین آسیب را متوجه خود دید تولیدکنندگان، مرغ و تخم‌مرغ بود. مصرف گوشت مرغ در کشور طی 3ماه گذشته به میزان قابل توجهی کاهش یافت و افت قیمت این کالا را باعث شد تاجایی که قیمت این کالا به زیر قیمت مصوب رسید. درحالی‌که قیمت مصوب هر کیلو گوشت مرغ در خرده‌فروشی‌ها ۱۲هزار و۹۵۰ تومان تعیین شده، امروز این کالا با قیمتی پایین‌تر از نرخ مصوب عرضه می‌شود که این مسئله ضرر و زیان زیادی متوجه مرغداران کرده است. بسیاری از تولیدکنندگان بخش زیادی از جوجه‌های یک‌روزه خود را از بین بردند تا با کاهش تولید و ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا از حجم ضرر و زیان وارده بکاهند اما روند زیاندهی همچنان ادامه دارد.
ماه رمضان هم بازار را تکان نداد
پیش از آغاز ماه مبارک رمضان کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند با افزایش خرید مایحتاج از سوی مردم، بازار رونق تازه‌ای را تجربه کند اما این پیش‌بینی درست از آب درنیامد و با پایان این‌ماه چشم‌انداز مثبتی در این زمینه از سوی فعالان صنفی و کارشناسان ترسیم نمی‌شود. رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی تهران در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به افزایش 2 روزه قیمت مرغ در بازار از ادامه روند عدم‌تعادل میان عرضه و تقاضا خبر داد و گفت: تقاضا همچنان ضعیف است و این امر باعث شده قیمت مرغ در بازار بعد از 2 روز افزایش دوباره روند کاهشی در پیش گیرد. مهدی یوسفخانی دلیل افزایش نسبی قیمت مرغ را کاهش عرضه از سوی تولیدکنندگان عنوان کرد و افزود: از روز چهارشنبه 24اردیبهشت تولیدکنندگان مرغ‌گوشتی در اعتراض به قیمت‌های پایین بازار، میزان عرضه را کاهش دادند و این باعث شد قیمت در بازار روند افزایشی در پیش گیرد و بعد از مدت‌ها به بالای نرخ مصوب برسد اما به‌دلیل اینکه رشدی در میزان تقاضا مشاهده نشد این روند افزایش نرخ متوقف شد و حتی سیر نزولی در پیش گرفت. وی با بیان اینکه قیمت مرغ در پی کاهش شدید عرضه یکباره از 7500 در مرغداری‌ها به 9500تومان رسید افزود: این نرخ ولی دوامی نداشت و فقط برای یک شب ماندگار بود چون به‌دلیل نبود تقاضا، بازار کشش لازم را ندارد.
نهاده‌ها ارزان شود
یوسفخانی با بیان اینکه در فصل گرما، مصرف مرغ و گوشت به‌طور معمول کاهش می‌یابد اضافه کرد: با پایان‌ماه رمضان و آغاز فصل گرما به‌نظر نمی‌رسد تغییری را در شرایط بازار شاهد باشیم و برای جبران زیان تولیدکنندگان، دولت باید به فکر راه‌های جبرانی باشد. رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی با بیان اینکه در شرایط کنونی مدیریت قیمت نهاده‌ها می‌تواند مانع زیان مرغداران شود، افزود: در حالت عادی حدود 190 تا 200هزار تن در ماه، گوشت مرغ در کشور تولید می‌شود که با توجه به اینکه حدود 160هزار تن در‌ماه مصرف داخلی داریم بیش از 20هزار تن مازاد گوشت مرغ در‌ماه وجود داشت که این مقدار به کشورهای همسایه صادر می‌شد و الان همین بخش نیز در بازار داخلی عرضه می‌شود، حال اگر قیمت نهاده‌ها مدیریت نشود هزینه تمام‌شده مرغ برابر با قیمت آن در بازار می‌شود و عملا منجر به کاهش تولید خواهد شد، زیرا وقتی مرغدار ضرر کند تمایلی برای جوجه‌ریزی جدید نخواهد داشت.
افزایش تقاضا با گشایش رستوران‌ها
یکی از دلایل عمده کاهش مصرف مرغ طی 3ماه اخیر تعطیلی رستوران‌ها و سالن‌های غذاخوری بود. با شیوع کرونا مردم نه‌تنها مجالس و مهمانی‌های خود را لغو کردند بلکه حضور در اماکن پرتردد و پر ازدحام مثل رستوران‌ها و حتی سفارش غذا از بیرون را نیز به‌دلیل ترس از انتقال بیماری و به توصیه وزارت بهداشت متوقف کردند. به اعتقاد یوسفخانی هم‌اکنون تولید گوشت مرغ بیشتر از میزان تقاضا داخلی است و از سوی دیگر صادرات مرغ و تخم‌مرغ به‌دلیل شیوع ویروس کرونا بسیار کاهش یافته است، زیرا مرز برخی کشورهای همسایه هنوز بسته است، از سوی دیگر مجموع تقاضای داخلی نیز به‌دلیل تعطیلی مراسم و مهمانی‌ها کاهش یافته و باز شدن مجدد رستوران‌ها تنها عاملی است که می‌تواند با متعادل کردن بازار از زیان مرغداران بکاهد. با شروع تعطیلات نوروز فعالیت برخی از اصناف که در رده کسب و کارهای پرخطر جای گرفته بودند ممنوع اعلام شد که این ممنوعیت، رستوران‌ها، سالن‌های غذاخوری و هتل‌ها را نیز در سراسر کشور شامل می‌شد. حالا اما ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرده که مشاغل پرخطر نیز به شرط تعهد به رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌توانند فعالیت خود را آغاز کنند و به این ترتیب با پایان‌ماه مبارک رمضان رستوران‌ها بعد از 2ماه ممنوعیت فعالیت، مجاز هستند از مردم در سالن‌های خود پذیرایی کنند. این اتفاق شاید تنها عاملی باشد که بتواند بر بازارهای مواد غذایی تأثیر مثبت داشته باشد. باید دید مردم در شرایطی که بیماری هنوز کنترل نشده، به رستوران‌ها برمی‌گردند یا خیر؟
همه دلایل مازاد تولید
گوشت مرغ با توجه به اینکه اصلی‌ترین پروتئین سبد مصرف خانوار در ایران است، تولید بالایی دارد طوری که طبق آمارها در برخی ماه‌ها بین ۲۰۰ تا ۲۴۰هزار تن و سالانه بیش از دو میلیون و ۶۰۰هزار تن گوشت مرغ در کشور تولید می‌شود. برای تولید این حجم، ماهانه باید ۱۲۰ تا ۱۳۰میلیون قطعه جوجه یک‌روزه تولید شود که پس از پایان ۴۵روز همان میزان، گوشت مرغ مصرفی مردم تولید می‌شود. طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در فروردین‌ماه امسال باید ۱۳۰میلیون قطعه جوجه یک‌روزه در کشور تولید می‌شد اما با شیوع بیماری کرونا در کشور و کاهش شدید تقاضا و به تبع آن پایین آمدن قیمت مرغ به کمتر از هزینه تمام شده، تمامی شرایط برنامه‌ریزی شده تغییر یافت و طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار قرار شد میزان جوجه‌ریزی به ۱۱۵میلیون قطعه کاهش یابد، چون اگر جوجه یک‌روزه بیشتری وارد بازار می‌شد با توجه به شرایط موجود میزان ضررو زیان به‌شدت افزایش می‌یافت.
زیان 2300میلیارد تومانی مرغداران
نایب‌رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ایران نیز با بیان اینکه از زمان تصویب نرخ مرغ در کارگروه تنظیم بازار تا امروز قیمت تمام‌شده تولید مرغ در کشور دست‌کم 25درصد افزایش یافته است، گفت: متأسفانه در دو‌ماه گذشته مرغداران به‌دلیل عدم‌توازن و تعادل بین عرضه و تقاضا و به تبع آن قیمت مرغ زیان 2300میلیارد تومانی متحمل شدند. حبیب اسد‌الله نژاد افزود: این زیان باعث شد واحدهای تولیدی وارد یک چالش و بحران جدی شوند که رفع آن به مساعدت و کمک جدی دولت و دستگاه‌های اجرایی دارد. نایب‌رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ایران گفت: هم‌اکنون قیمت مرغ زنده به‌ازای هر کیلوگرم 8هزار تومان و مرغ گرم به ازای هر کیلوگرم 11500تومان است که این قیمت از نرخ مصوب کارگروه تنظیم بازار در مرداد‌ماه سال گذشته هم بسیار پایین‌تر است. به اعتقاد کارشناسان، قیمت مرغ همچنان با نرخ واقعی فاصله دارد و واحدهای مرغداری در حال زیان دهی هستند. قیمت تمام‌شده مرغ برای واحدهای مرغداری هم‌اکنون نزدیک به 11هزار تومان است که به اعتقاد نایب‌رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران قیمت منطقی آن در بازار باید 15500تومان باشد.
افزایش 25درصدی قیمت مرغ
نایب‌رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ایران: از زمان تصویب نرخ مرغ در کارگروه تنظیم بازار تا امروز قیمت تمام‌شده تولید مرغ در کشور دست‌کم 25درصد افزایش یافته و متأسفانه در 2ماه گذشته مرغداران به‌دلیل عدم‌توازن و تعادل بین عرضه و تقاضا و به تبع آن قیمت مرغ، زیان 2300میلیارد تومانی متحمل شده‌اند
امیدهای مرغداران پر می‌کشد
برخلاف پیش‌بینی‌ها ماه رمضان میزان تقاضا برای مرغ را افزایش نداد و با آغاز فصل گرم انتظار می‌رود روند رکود بازار همچنان پایدار باشد
در همینه زمینه :
