افزایش 50درصدی قیمت خودروهای خارجی تا پایان امسال

اعلام نرخ مصوب و ضوابط خرید و فروش تازه خودروهای پرتیراژ در حالی به تشدید رکود بازار خودروهای داخلی دامن زده که بازار خودروهای کارکرده خارجی متاثر از ممنوعیت واردات و افزایش نرخ ارز، دچار سردرگمی و بلاتکلیفی شده است. با فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در مورد چشم‌انداز بازار خودروهای خارجی گفت‌وگو کرده‌ایم.

نرخ مصوب اخیر خودروهای پرتیراژ چه تأثیری بر بازار خودروهای وارداتی دارد؟ 
ارائه دستورالعمل جدید برای قیمت‌گذاری و اعلام نرخ مصوب اخیر خودرو، هیچ تأثیری در بهبود شرایط بازار خودرو و به‌خصوص خودروهای وارداتی ندارد. واقعیت آن است که بازار خودروهای وارداتی تا زمانی که عرضه خودرو از طریق آزادسازی واردات افزایش نیابد، قیمت خودروهای کار کرده در شرایط تورمی کنونی کاهش نخواهد یافت. بررسی قیمت این خودروها در بازار نشان می‌دهد که از ابتدا تا انتهای سال98 به‌طور میانگین نرخ خودروهای وارداتی حدود 40درصد افزایش داشته که این رقم بیش از نرخ رسمی تورم اعلام شده است و به‌نظر می‌رسد با توجه به افزایش نرخ تورم این روند در سال99 نیز ادامه ‌‌یافته و نه‌تنها خودروهای وارداتی بلکه همه کالاها گران می‌شود. افزایش قیمتی که فارغ از دستورالعمل‌های دولتی در همه کالاهای سرمایه‌ای و مصرفی داریم، تا زمانی که واردات خودرو آزاد و تورم کنترل نشود، در بازار خودروهای وارداتی با شدت بیشتری ادامه خواهد یافت. همانطور که اکنون خودروهای وارداتی با حجم موتور بیش از 2هزارو500سی‌سی که حداقل عمر آنها 7سال است با نرخی حدود 4 تا 5برابر انواع صفر کیلومتر این خودروها در بازارهای جهانی خرید و فروش می‌شود. به‌طور مثال، قیمت خودرو صفر کیلومتر لند‌کروز در بازارهای جهانی حدود 800میلیون تومان و قیمت مدل2012 همین خودرو در بازار ایران حدود 3 تا 4میلیارد تومان است. علت این تفاوت قیمت، ممنوعیت واردات خودرو در کنار اقتصاد متورم ایران است و این فاصله قیمتی خودروهای وارداتی در سال99 بیشتر هم خواهد شد.

تأثیر پذیری خودروهای خارجی کارکرده از افزایش نرخ ارز چگونه بوده است؟
باید توجه کنیم که نرخ ارز معلول و نه عامل تورم و در واقع نرخ ارز دماسنجی برای سنجش میزان تورم در اقتصاد ایران است. با این روند نرخ ارز نخستین جایی است که تورم خود را نشان می‌دهد و با گذر زمان این تورم به سایر اقلام کالایی و خدمات منتقل می‌شود. با توجه به ممنوعیت واردات خودروهای صفر‌کیلومتر، نرخ ارز هیچ تأثیر مستقیمی در نرخ خودروهای خارجی کار کرده موجود در بازار ندارد. از آنجا که حجم ورودی خودروهای جدید صفر است، در نتیجه خودروهای کارکرده موجود در بازار صاحب ارزش شده و این ارزش باعث می‌شود تا خودروهای مذکور با نرخی بالاتر از تورم بازار خود را کنترل کنند. با توجه به اینکه واردات خودرو ممنوع بوده و برنامه‌ای برای آزادسازی واردات وجود نداشته و در بخش عرضه خودروهای خارجی اتفاقی نخواهد افتاد، قیمت خودروهای وارداتی در سال99 نیز با نرخ بیش از تورم رشد خواهد کرد. بدین معنا که قیمت خرید و فروش این خودروها در بازار ایران نسبت به دنیا فاصله بسیار زیادی پیدا خواهد کرد و قیمت این خودروها در بازار به چند برابر ارزش واقعی آن خواهد رسید.

با این شرایط خودروهای دست‌دوم خارجی تا پایان امسال چقدر گران می‌شود؟
تخصصی در زمینه پیش‌بینی نرخ تورم و روند افزایش قیمت کالاها ندارم اما برخی اقتصاددانان، تورم 50درصدی در سال99 را پیش‌بینی می‌کنند؛ گرچه برخی اقتصاددانان با گرایش دولتی از کاهش تورم به 30درصد خبر می‌دهند که چندان واقعی نبوده و باتوجه به شرایط اقتصادی کشور باید در انتظار نرخ تورم حداقل 50درصدی در سال‌جاری باشیم. نرخ تورم 50درصدی به‌معنای آن است که به‌طور متوسط ماهانه افزایش بهای 4.5 تا 5درصدی را در همه کالاها شاهد خواهیم بود اما این افزایش قیمت در کالاهای مختلف یکسان نخواهد بود و نرخ تورم در حوزه خودروهای وارداتی به‌دلیل وجود خریداران و ورودی صفر این خودروها به‌مراتب بیشتر از نرخ تورم خودروهای ارزان‌قیمت خواهد بود. در واقع در بازار خودروهای خارجی کالایی جایگزین نمی‌شود و فقط موجودی خودروهای کارکرده و دست‌دوم است که در بازار معامله می‌شود. با این روند پیش‌بینی می‌کنم که حتی بیش از نرخ تورم 50درصدی تا پایان امسال، شاهد افزایش قیمت در حوزه خودروهای خارجی باشیم. این موضوع در مورد برخی خودروهای مونتاژی برندهای ژاپنی و کره‌ای نیز مصداق دارد؛ همانطور که قیمت خودرو مزدا‌3 طی سال گذشته در حالی افزایش قیمت بیش از 100درصدی را تجربه کرده که نرخ تورم 40درصد بوده است. امسال نیز قطعا افزایش قیمت بیش از 50درصدی را تجربه خواهد کرد. در همین بازه زمانی که نرخ پراید حدود 30درصد افزایش یافت، مزدا3 نیز حدود 40درصد گران شد.