هزینههای سنگین و پرریسک تولید واکسن
همه جهان در انتظار آمدن واکسن بیماری کووید-۱۹ لحظهشماری میکنند، اما صنعت بیوتکنولوژی شاهد یکی از پرریسکترین و هنگفتترین هزینههای دارویی دنیاست. چندین کشور، مؤسسه خیریه و شرکت بزرگ دارویی مدتی است تلاش فوقالعادهای را برای تولید واکسن در جهت خاتمه دادن به بیماری همهگیر کووید-19آغاز و در این میان میلیاردها دلار برای رسیدن به واکسنی که شانس موفقیت در آن کم است، سرمایهگذاری کردهاند. مشخص نیست از میان شرکتهای زیادی که برای ساخت واکسن کووید-19نامزد شدهاند در نهایت کدامیک مراحل آزمایش بالینی را با موفقیت پشتسر میگذارد و به مرحله دریافت مجوز و تولید انبوه میرسد. اما تکتک این شرکتها با داشتن حامیان مالی خصوصی و دولتی باسرعتی غیرقابلباور در حال تحقیق و کار روی ساخت این واکسن هستند.
به گزارش رویترز، این الگوی پاندمی جدید است که سرعت را در کنار ریسک بسیار بالا دارد.
«پل استافلز»، رئیس ارشد علمی بنیاد جانسون و جانسون که با دولت آمریکا با سرمایهگذاری یک میلیارد دلاری برای سرعت بخشیدن به توسعه و تولید واکسنی که هنوز تأیید نشده همکاری میکند، میگوید: بحران در جهان به حدی بزرگ است که هرکدام از ما مجبوریم به شکلی علیه این بیماری قیام کرده آن را متوقف کنیم. اگر نتوانیم به سرعت یک واکسن کارآمد تولید کنیم، شرایط خیلی سختتر خواهد شد. از نظر تاریخی فقط 6 درصد از کاندیداهای سازنده واکسن موفق میشوند محصول را به بازار عرضه کنند که آن هم اغلب روند انجام سرمایهگذاریهای بزرگ تا زمانی که آزمایشها کارایی واکسن را اثبات کنند و مجوز بگیرد، سالها زمان میبرد. اما قوانین سنتی تولید دارو و واکسن در مواجهه با ویروس جدید کرونا که تاکنون نزدیک به 3میلیون نفر را در جهان مبتلا و 200هزار نفر را نیز به کام مرگ کشانده و اقتصاد جهانی را ویران کرده کنار گذاشته شده است.
برای مقابله با کووید-19، هدف این است که یک واکسن در مقیاس صدها میلیون دوز طی مدت زمان غیرمعمول 12تا 18ماه بررسی، آزمایش شود و در دسترس قرار بگیرد. شرکتهای دارویی و دولتها و سرمایهگذارانی که هزینه آنها را تأمین میکنند، هزینههای در معرض خطر خود را به طرز بیسابقهای افزایش میدهند.
بیش از 30مدیر شرکت دارویی، مقامات بهداشتی دولتها و کارشناسان واکنش همهگیر در مصاحبه با رویترز به این نتیجه رسیدند که باید ریسک سرمایه را بپذیرند تا بتوانند با سرعتی زیاد واکسنی تولید کنند که به محض گرفتن مجوز آماده توزیع در ارقام بسیار بالا باشد.
سرمایهگذاران دولتی، گروههای بهداشت جهانی و امور بشردوستانه عمدتاً بیشترین امید خود را به بیش از 100کاندیدایی بستهاند که قرار است واکسن را تولید کنند. اما تاکنون تعداد کمی از این شرکتها به مرحله آزمایشهای انسانی - شاخص واقعی ایمنی و اثربخشی - رسیدهاند؛ جایی که ممکن است بسیاری از واکسنها به مرحله گرفتن مجوز نرسند. حتی در بین چشماندازهای دلگرمکنندهتر، تعداد بسیار اندکی نیز ممکن است موفق شوند. حتی ممکن است تنها یک واکسن کاندید، به مرحله نهایی تصویب برسد و حتی بدتر از آن، ممکن است هیچ واکسنی رنگ مجوز را بهخود نبیند. اما همه شرکتهایی که در این رقابت حضور دارند، مزایای زیادی از این رقابت بهدست میآورند، این رقابت یک زمینه اثبات برای فناوریهای واکسن و فرصتی برای بهدست آوردن اعتبار و افزایش سهام است. درحالیکه برخی از شرکتهای بزرگ ازجمله Johnson & Johnson و (GlaxoSmithKline Plc (GSK.L گفتهاند که قصد دارند این واکسن را با هزینه حداقلی در ابتدا در دسترس عموم قرار دهند، اگر واکسیناسیون فصلی لازم باشد و کشورها سرمایهگذاری کنند، ممکن است سود خود را از این راه بهدست آورند. اما مهم این است که تولید واکسنی کارآمد، بدون توانایی تولید و توزیع آن، تقریبا یعنی هیچ؛ پس این یعنی ساخت کارخانههای تولیدی برای این واکسن باید کلید بخورد.
«ریچارد هچت» پزشک متخصصی که در زمان ریاستجمهوری جورج دبلیو بوش مدیریت کنترل پاندمی آنفلوآنزا را برعهده داشت و سپس در زمان باراک اوباما مشاور کاخ سفید در کنترل پاندمی آنفلوآنزای خوکی شد، میگوید: ما میخواهیم قبل از اینکه بدانیم واکسنها کار میکنند سرمایهگذاریهایی انجام دهیم و ریسک کنیم تا بتوانیم بلافاصله آنها را در مقیاس دهها یا صدها میلیون دوز تولید کنیم.
هماکنون او رئیس ائتلاف برای نوآوریهای آمادگی اپیدمی (CEPI) یک کنسرسیوم توسعه واکسن است که توسط اهداکنندگان خصوصی و همچنین کشورهایی مانند انگلیس، کانادا، بلژیک، نروژ، سوئیس، آلمان و هلند حمایت میشود. این سازمان بیش از 915میلیون دلار از 2میلیارد دلاری را که پیشبینی میشد برای تسریع در آزمایش و ساخت کارخانههای تخصصی تولید حداقل برای 3 نامزد واکسن ویروس کرونا هزینه شود، هزینه کرده است.
یکی از نگرانیهای اساسی که همه گفتوگوکنندهها با رویترز به آن پرداختند، این بود که حتی اگر یک واکسن اثربخش تولید شود، برای کل جهان کافی نیست.
دکتر هچت میگوید: با داشتن ذخایر آماده در سراسر جهان میتوان برای تزریق، جمعیتهای بحرانی ازجمله کادر درمان، سالمندان، افراد در شرایط پزشکی آسیبپذیر را در اولویت قرار داد و این بیماری را متوقف و اقتصاد را احیا کرد. اما یک نسخه اجرایی جایگزین این است که در زمان شیوع آنفلوآنزای H1N1 در سال 2009اجرا شد و کشورهای ثروتمند توانستند واکسن را برای خود خریداری کنند. اما کارشناسان بیماریهای همهگیر هشدار میدهند که اگر این روش در پاندمی جدید اتفاق بیفتد، نقاط اوج بیماری دوباره بیدار شده و هر کدام پتانسیل ایجاد موج جدید بیماری را دارند.
با اینکه هیچ کشوری نمیتواند مطمئن باشد تیم تولید واکسنی که در حال پیشتیبانی از آن هستند با موفقیت کار را تمام میکند، اما متعهد شدهاند که درصورت تولید آن، ابتدا آن را برای مایهکوبی کادر درمان و افراد در معرض خطر تامین کنند.
یک آمار تاریخی
از نظر تاریخی فقط 6 درصد از کاندیداهای سازنده واکسن موفق میشوند محصول را به بازار عرضه کنند و اغلب روند انجام سرمایهگذاریهای بزرگ تا زمانی که آزمایشها کارایی واکسن را اثبات کنند و مجوز بگیرند، سالها زمان میبرد
شرایط سخت در صورت عدمتولید واکسن
بحران در جهان به حدی بزرگ است که هرکدام از ما مجبوریم به شکلی علیه این بیماری قیام کرده و آن را متوقف کنیم. اگر نتوانیم به سرعت یک واکسن کارآمد تولید کنیم، شرایط خیلی سختتر خواهد شد