هزینههای خودسری
حدود یکدهه بعد از غائله حمله نیروهای خودسر به سفارت انگلیس در تهران، هنوز حساب و کتاب خسارات آن حمله انجام نشده و یک نماینده فاش کرده که انگلیسیها فاکتوری 27میلیارد تومانی روی دست وزارت خارجه ایران گذاشتهاند.
8 آذر سال90 پس از اقدام دولت انگلیس در تحریم بانک مرکزی ایران و در حالی که مجلس ایران طرح کاهش روابط دیپلماتیک با انگلیس را تصویب کرده بود، عدهای از جوانان در اقدامی هماهنگ ابتدا به سفارت انگلیس در تهران یورش بردند و سپس به باغ سفارت انگلیس در منطقه قلهک حمله کردند؛ اقدامی که باعث اخراج دیپلماتهای ایرانی از انگلیس و قطع 5ساله روابط دیپلماتیک بین تهران و لندن شد.
در جریان تعرض به سفارت انگلیس، مقامات لندن مدعی شدند که به برخی از آثار تاریخی و هنری موجود در سفارت آسیب وارد شده و گفتهشده ترمیم این آثار تاریخی توسط ایران انجام شده اما با هزینهای بالغ بر یکمیلیون و 300هزار پوند؛ معادل 27میلیارد تومان!
در آن زمان مقامات انگلیس برای دیپلماتهای خارجی مقیم ایران تور بازدید از سفارت و باغ خود را برپا کردند و با نمایش میزان خسارات وارده سعی کردند ایران را برای دیپلماتها ناامن به تصویر بکشند. با این حال پس از یک دوره نسبتا طولانی در قطع روابط ایران و انگلیس در زمانی که مذاکرات برجام به نتیجه رسید، با سفر فیلیپ هاموند، وزیر خارجه وقت انگلیس به تهران بهصورت همزمان سفارتخانههای 2کشور بازگشایی شد. مسئولیت حمله به سفارت انگلیس را کسی بر عهده نگرفت اما یک سال بعد رهبر معظم انقلاب در دیدار با دانشجویان، تعرض به سفارت انگلیس را اقدامی نادرست خواندند، ایشان پیش از این هم در نماز جمعه هشدار داده بودند که نباید به سفارتخانههای خارجی نزدیک شد و تعرض به سفارتخانهها به ضرر کشور است.
علیاکبر صالحی، وزیر خارجه وقت ایران در مصاحبهای که سال۹۴ با ایسنا انجام داد، درباره این ماجرا گفت: «خیلی از مسئولان وقت هم با این حمله همراهی کردند و خیلی از جبهههای سیاسی هم با این ماجرا همراهی کردند و حتی در برخی رسانهها نوشتند که ما باید ابتدا وزارت خارجه را اشغال میکردیم و بعد به سراغ سفارت بریتانیا میرفتیم.»
در زمان حمله به سفارت انگلیس شایعه شده بود که مهاجمان از تخلیه سفارت خودداری میکردند تا اینکه مقامات عالیرتبه نظام برای لزوم خروج از سفارت انگلیس وارد عمل شدند.
روز یکشنبه، احمد مازنی، نماینده تهران در صحن علنی مجلس خطاب به محمدجواد ظریف وزیر خارجه گفت: «گفته میشود پس از ترمیم، آثار هنری به سفارت بریتانیا در تهران برگردانده شدند و یکمیلیون و ۳۰۰هزار پوند معادل ۲۷میلیارد تومان هزینه خودسری عدهای خودسر از جیب مردم پرداخت شد.»
وی خطاب به ظریف بیان کرد: ضمن احترام به شخصیت و توانمندی شما و قدردانی از تلاشهای شما در عرصه دیپلماسی و ضمن اینکه ملت ایران خاطره خوشی از انگلیس ندارند، انتظارمان این است که در اینباره روشنگری کنید. آیا این موضوع صحت دارد؟ اگر صحیح است پاسخ دهید که از چه منطقی برخوردار است.
ظریف در پاسخ به او خاطرنشان کرد: مقرراتی در حوزه بینالملل وجود دارد و دولت ایران هم اعلام کرده که حفظ و حراست از سفارتخانههای خارجی در ایران تعهد دولت جمهوری اسلامی ایران است و همه مقامات کشور نیز بر این نکته تأکید کردهاند. در مورد جزئیات باید طرفین مذاکره کنند و هنوز هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
تیرماه سال۹۳ دیلیتلگراف به نقل از مقامهای دولت بریتانیا نوشت دولت این کشور لیستی از داراییهای آسیبدیدهاش در جریان حمله به آن در سال۹۰ منتشر کرده است. براساس این گزارش، این اموال شامل فرش، مبلمان، جواهرات، اشیای قیمتی، دستگاههای الکترونیک، چندین خودرو و تابلوی نقاشی نفیس ازجمله پرتره فتحعلیشاه میشود و در آن زمان میزان خسارات به سفارت انگلیس یکمیلیون پوند برآورد شده بود.
حمله به سفارت انگلیس تنها حمله خسارتبار به سفارتخانههای خارجی نبود، چون 4سال بعد خودسرها اینبار دیوارهای سفارت عربستان را برای بالارفتن انتخاب کردند و روابط ایران و عربستان از آن زمان تاکنون قطع و پرتنش است.