بلندپروازی پکن برای داشتن متروی 999 کیلومتری

آرش نهاوندی:

شانگهای امروز طولانی‌ترین شبکه متروی جهان را با 588کیلومتر دارا ست اما تا 4سال دیگر شاید اوضاع به‌طور کامل متفاوت شود و پکن بتواند به‌عنوان رقیبی سرسخت در زمینه توسعه خطوط مترو، جای شانگهای را بگیرد.

براساس طرح جامع شهری پکن، طول متروی پایتخت چین تا سال 2021 باید به 999کیلومتر برسد. در آن زمان سهم حمل‌ونقل عمومی در جا‌به‌جایی شهروندان در پکن به 60درصد خواهد رسید اما سهم مترو در میان تمام وسائل حمل‌ونقل عمومی پکن به 62درصد می‌رسد.

درحالی‌که متروی پکن هم‌اکنون بیش از 570کیلومتر طول و 19خط دارد و با 36/3میلیارد نفر جابه جایی سالانه مسافر پرترددترین خط متروی دنیا محسوب می‌شود. مقامات شهری پکن قصد اجرای طرح‌های عظیم‌تر و جاه‌طلبانه‌تری را در این زمینه دارند.

ساخت 350 کیلومتر مترو  در 20 خط

از ابتدای سال 2017 ساخت 350کیلومتر خط جدید مترو در 20خط آغاز شد. این خطوط شامل گسترش خط 3، فاز 3خط 6، فاز 2خط 7، فاز 3خط 8، خط 12، خط 14(بخش میانی غربی)، خط 16، خط 17، خط 19، خط 28، فاز 2خط جدید اکسپرس فرودگاه پکن، فاز 2خط فانگشان، خط یانفانگ، خط منتوگو و خط غربی حومه پکن خواهد شد.

با این حال آنگونه که مقامات شهر پکن اعلام کرده‌اند؛ طرح توسعه تنها محدود به خطوط مذکور نخواهد شد. خطوط جدید به‌طور قابل‌توجهی پوشش مترو در سطح شهر پکن را افزایش خواهد داد. خطوط جدید به‌ویژه در منطقه جنوب و غرب شهر گسترش خواهند یافت.

دو بخش از خط14با یک خط دیگر اتصال خواهند یافت و محور جنوب شرق شهر را تشکیل خواهند داد. خط فانگشان تا سومین جاده کمربندی پکن گسترش خواهد یافت و با خطوط  10 و 16 اتصال می‌یابد.

دو خط مونوریلی که به خطوط متروی تبدیل می‌شوند

در سال 2014 مدیران شهری پکن، ساخت خطوط گسترده مونوریل را در مناطقی از شهر که عملیات ساخت مترو با مشکل مواجه بود را بررسی کردند. قطارهای مونوریل ظرفیت کمتری برای حمل مسافر دارند و سرعت‌شان 60کیلومتر در ساعت است که بسیار پایین‌تر از سرعت قطارهای مترو است.

در زمان عملیاتی شدن کم سر و صداتر از قطارهای مترو هستند و ساخت خطوط مونوریل تنها یک‌سوم تا یک پنجم خطوط مترو هزینه دارد. براساس طرح مقامات شهر پکن قرار بود یک خط مونوریل موسم به یوکوان لو با 25کیلومتر و 21 ایستگاه در غرب پکن در فاصله سال‌های 2014 تا 2016 ساخته شود. احداث یک خط دیگر به اسم دانگشیوان با 36کیلومتر طول و 21 ایستگاه نیز در برنامه بود.

اما به‌دلیل مخالفت شهروندان در ابتدای سال‌2015 طرح ساخت این دو خط کنار گذاشته شد. البته ساخت این دو خط هنوز هم در طرح حمل‌ونقل سال 2020 پکن قرار دارد  اما به‌احتمال زیاد این دو خط به‌صورت زیرزمینی در ادامه طرح گسترش متروی پکن ساخته خواهند شد.

ساخت خطوط زیرزمینی برای دستگاه خودکار انتقال مسافر 

مدیران شهری شهر پکن در اوت2015، یک خط زیرزمینی برای راه‌اندازی واگن‌های انتقال‌دهنده خودکار مسافر (automatic people mover) پیشنهاد دادند که براساس آن قرار است در داخل بخش مرکزی تجاری پکن به انتقال مسافر بپردازد.

این خط 5/6کیلومتر طول و 8ایستگاه خواهد داشت. خط مرکز تجاری چین، از دانگداکیائو در خط 6 تا جیولانگشان در خطوط 7و 14 امتداد خواهد داشت، طرح ساخت این خط در برنامه ساخت مترو در سال 2020 لحاظ شده‌است.

انتظار نمی‌رود خط مرکز تجاری پکن که به خط 28 موسوم است دیرتر از سال2021 راه‌اندازی شود. مقامات شهری هنوز در حال بررسی این مسئله هستند که آیا بهتر است این خط به یک خط عادی مترو ارتقا یابد یا خیر.

پیشینه متروی پکن

طرح ساخت متروی پکن در سپتامبر سال 1953توسط کمیته برنامه‌ریزی شهری پکن و کارشناسانی از اتحاد جماهیر شوروی سابق پیشنهاد شده بود. پس از پایان جنگ دو کره، رهبران چین توجه خود را بر بازسازی داخلی متمرکز کردند.

آنها هم علاقه داشتند سیستم حمل‌ونقل عمومی را گسترش دهند و هم به مترو به‌عنوان سرمایه‌ای در جهت دفاع غیرنظامی (پدافند غیرعامل) نگاه می‌کردند. آنها در مورد متروی مسکو مطالعه کرده بودند و متوجه شده بودند که این مترو چه نقشی در دفاع از شهروندان و حرکت دادن نیروهای نظامی و استقرار مراکز فرماندهی در زمان «جنگ مسکو» در جنگ جهانی دوم داشته است.

اما با سرد شدن روابط اتحاد شوروی سابق  و جمهوری خلق چین ، مهندسان شوروی سابق در دهه 1960 چین را ترک کردند و در سال 1963 به‌طور کامل از این کشور خارج شدند.

تخریب دیوار داخلی شهر پکن برای ساخت نخستین خط مترو

با چند سال تأخیر  به علت  وضعیت نامساعد اقتصادی، مائو، رهبر وقت چین خود شخصا ساخت مترو در پکن را مورد تأیید قرار داد  اما متأسفانه نتیجه‌ای که ساخت نخستین خط متروی پکن در برداشت، تخریب دیوار تاریخی داخل شهری برای هموار کردن راه ساخت مترو بود. البته بخش‌هایی از دیوار به همراه تعدادی از دروازه‌های مهم آن حفظ شد.

اما سایر بخش‌ها که مانعی بر سر راه ساخت مترو تلقی می‌شد، تخریب شد.

سرانجام کار ساخت نخستین خط متروی پکن به اتمام رسید و در اول اکتبر سال 1969 در بیستمین سال پیروزی انقلاب کمونیستی چین بهره‌برداری از آن آغاز شد. اما تا اواخر سده بیستم عملیات ساخت مترو در پکن بسیار کند پیش رفت.

در نهایت افزایش آلودگی هوا در پکن سبب شد تا مدیران این شهر در نگرش خود نسبت به استفاده از حمل ونقل عمومی تجدید نظر کنند و ساخت مترو را بسیار جدی دنبال کنند تا به امروز که طرح‌های عظیمی در حال اجراست و قرار است تا سال2021 طول مترو ی پکن به 999کیلومتر برسد.

منبع: چاینا‌دیلی