تجربه «نیل» به «زمان» میریزد
از «نون والقلم» آلاحمد تا «سنگر و قمقمههای خالی» صادقی
ندا زندی
عبدالحسین آلرسول ـ که در شمارههای پیشین بهعنوان یکی از شرکای اصلی انتشارات «نیل» از او یادکردیم ـ پس از جدایی از «نیل» برای ادامه تحصیل به انگلستان میرود و چندی بعد به ایران بازمیگردد و قصد ایجاد انتشارات جدیدی به نام «کتاب زمان» میکند. او از جهانگیر منصور، پسر محمدجعفر منصور (مؤسس انتشارات ادب)، که برای مدتی چراغ نشر «نیل» را روشن نگهداشته بود و امور چاپ، نسخهپردازی و ویرایش کتابها را بهعهده داشت، درخواست میکند تا به او ملحق شود. از آنجا که رفتن منصور از «نیل» به معنی تعطیلی این نشر بود، خاطر برخی مانند جلال آلاحمد آزرده میشود و بحثهای زیادی درمیگیرد اما سرانجام آلرسول موافقت جهانگیر منصور را جلب میکند، و به همراه رضا سیدحسینی و با همکاری مصطفی رحیمی، «کتاب زمان» را در سال1346افتتاح میکنند. دیری نمیگذرد که هر آنچه تجربه در «نیل» آموخته شده بود به «کتاب زمان» سرازیر میشود و در نخستین قدم «نون والقلم» جلال آلاحمد توسط این نشر به چاپ میرسد. کار حرفهای و روابط گسترده رضا سیدحسینی با اهل قلم سبب میشود تا طیف وسیعی از نویسندگان و شاعران زمان همچون اکبر رادی، احمد شاملو، هوشنگ گلشیری و... علاقهمند به چاپ آثارشان در این نشر شوند. در سال1349، مجموعه داستان «سنگر و قمقمههای خالی» بهرام صادقی توسط این نشر روانه بازار میشود. به این ترتیب «کتاب زمان» به یکی از ناشران پیشروی دوران خود بدل میشود و رمانهای متعدد، نمایشنامه و آثاری در حوزه نظریه و نقد ادبی و فلسفه ادبیات به چاپ میرساند.