از کِی ... در سینماهای سراسر‌کشور؟

مسعود میر ـ روزنامه‌نگار

کرونا نرفت و کاهش سختگیری‌های دوران قرنطینه حالا قرار است ما را به یک همزیستی با ویروس برساند. اسمش را گذاشته‌ایم فاصله‌گذاری اجتماعی و تلاش می‌کنیم تا با این روش در جامعه باشیم و نباشیم. 
کسب و کارها دوباره راه افتاده و همه در تلاشند تا زندگی را از زیر سایه کووید۱۹ بیرون بکشند. با همین پیش‌زمینه است که از 2، 3روز پیش موضوع تلاش برای بازگشایی سینماها به خبر داغ حوزه سینما بدل شده و قرارها و پیش‌شرط‌هایی هم گذاشته شده است. 
خبر اول مربوط به موضوع جلسه مدیران خانه سینما و فرمانده ستاد کنترل کرونا در تهران بود. بعد شروط 15گانه برای بازگشایی سینماها جدی‌تر شد و حالا هم که جلسه مدیران سازمان سینمایی تحت‌عنوان کارگروه کرونا با موضوع کاهش آسیب‌های کرونا برگزار شده، ماجرای ادامه فعالیت سینماها زیر سایه بحران کرونا جدی‌تر از قبل به‌نظر می‌رسد.

۱۵ بند و یک حرف
اگر تعارف را کنار بگذاریم و شروط 15‌گانه پروتکل مورد توافق سازمان سینمایی و ستاد ملی مقابله با کرونا را که البته هنوز نهایی و لازم‌الاجرا نشده مرور کنیم به یک حرف تکراری و البته مهم می‌رسیم؛ اینکه ریسک سینما رفتن در این ایام همچنان بالاست. در بندهای این پروتکل از فروش بلیت برای حداکثر 40‌درصد ظرفیت سالن حرف به میان آمده و دقت برای ورود تماشاگران با ماسک و دستکش و ضرورت تب‌سنجی حین ورود به سینما. در بخش‌های دیگر این ضوابط پیشنهادی، فاصله‌گذاری 2 صندلی بین تماشاگران و ممنوعیت‌های جدی برای عرضه و مصرف خوراکی در سینماها بسیار جلب توجه می‌کند و خلاصه اینکه سینما رفتن با این شروط، بدل به موضوعی دشوار شده است و البته باید معترف هم بود که در این روزها راه دیگری هم برای کنترل ویروس در محیط‌های پرازدحام وجود ندارد.

فاصله‌گذاری با پیش‌نویس
جزئیات پروتکل 15‌بندی سازمان سینمایی برای بازگشایی سینماها که منتشر شد خیلی زود صاحبان سینما و در رأس آنها ریش‌سفیدان انجمن سینماداران شروع به گلایه کردند. حرف از مقرون‌به‌صرفه نبودن مقررات بهداشتی و برنامه پیچیده و مکرر ضدعفونی کردن سالن‌ها بود و اینکه فاصله‌ها نباید بین صندلی‌ها باشد و بهتر است بین ردیف‌ها یکی در میان فاصله باشد چون کسی حاضر نیست درحالی‌که همراه دارد با فاصله از او فیلم تماشا کند. فاصله‌گذاری سینمادارها با پیش‌نویس اولیه شروط بازگشایی سینماها با جدیت پیش رفت و حتی تا جلسه روز شنبه هم که منجر به اتخاذ تصمیم جدیدی درباره فعالیت سینماها شد، ادامه داشت.
روز شنبه اعضای کارگروه بررسی آسیب کرونا در سازمان سینمایی وقتی حرف‌های نماینده انجمن سینماداران مبنی بر مقرون به صرفه نبودن بازگشایی سینماها با شرایط این پروتکل را شنیدند، اعلام کردند که تصمیم بر بازگشایی سینما توسط سینمادار، داوطلبانه خواهد بود.

بی‌میلی صاحبان آثار و تماشاگران



«اینکه بازگشایی سینماها از نظر سلامت مردم به مصلحت است یا نه در حیطه کار من نیست اما از لحاظ حرفه‌ای و شغلی سؤالاتی دارم.» این حرف‌های آغازین علیرضا داوودنژاد، کارگردان پیشکسوت سینما درباره موضوع بازگشایی سینما در این روزهاست.
سؤالات او تلنگری است جدی درباره تصمیم به بازگشایی سینماها و خواندنشان خالی از لطف نیست.
او می‌گوید: «آیا براساس این پروتکل برای بازگشایی سینماها صاحب اثری حاضر می‌شود که فیلمش را در این روزها اکران کند؟ درحالی‌که قرار است تنها 40درصد ظرفیت سالن اشغال شود صاحبان فیلم‌ها می‌توانند امیدی به فروش معقول فیلم‌شان داشته باشند؟ سؤال مهم دیگر اینکه آیا مردم اصلا دوست دارند در این شرایط زیر یک سقف با دیگران فیلم ببینند؟» به‌گفته داوودنژاد احتمالا با این شرایط، فیلم‌هایی برای اکران اعلام آمادگی می‌کنند که در شرایط عادی به اکران دست نمی‌یافتند و فیلم‌هایی که احتمال موفقیت در اکران و نجات سالن‌ها را دارند فعلا پا پیش نمی‌گذارند و درواقع این بازگشایی گرهی از مشکلات سالن‌ها باز نخواهد کرد.
کارگردان فیلم مصایب شیرین البته معتقد است اگر مسئولان امنیت بازار آنلاین سینما را فراهم کنند و به فکر سامانه وی‌اُ‌دی ملی باشند تغییرات گسترده‌ای در بحث تعداد مخاطب فیلم‌های ایرانی رقم خواهد خورد. او معتقد است اکران آنلاین نه‌تنها منافاتی با اکران فیلم‌ها در سینماها ندارد، بلکه باعث می‌شود اگر فیلمی توان فروش خوبی در سالن ندارد، خیلی زود وارد عرصه آنلاین شود تا شرایط برای رقبای قوی و فیلم‌های بهتر، اندکی به سامان‌تر شود.

و حالا انحلال
خبر عجیب در این روزهای عجیب کرونایی که احوالات سینما را هم دگرگون کرده کم نبود اما این آخری دیگر فراتر از عجیب است. خبر این است که ستاد کرونای خانه سینما منحل شد. این ستاد در اسفندماه با همکاری اعضای 5 صنف مختلف خانه سینما برای پیگیری وضعیت پروژه‌های سینمایی و حمایت از مبتلایان صنوف مختلف خانه سینما که درگیر کرونا شده بودند، تاسیس شد اما حالا به گفته سخنگوی این ستاد به‌خاطر موازی‌کاری‌ها تصمیم به توقف فعالیت گرفته است. 



دانش اقباشاوی درباره این موضوع می‌گوید: «ستاد کرونای خانه سینما چون منبعث از اصناف خانه سینما بود نسبت به وضعیت پروژه‌ها و شرایط ادامه کار در روزهای فراگیری ویروس، اشراف کاملی به امور داشت و حدود هزار نفر از صنوف مختلف خانه سینما با ما همکاری داشتند.  اما تلاش‌های ما برای حمایت از همکاران و پیگیری مجدانه برای توقف فعالیت‌های سینمایی غیرقانونی در روزهای کرونا از اواخر اسفند، از نظر هیأت‌مدیره خانه سینما چندان جدی گرفته نشد. الان هم هیأت‌مدیره خانه سینما و مدیران سازمان سینمایی در حالی مشغول رایزنی برای بازگشایی سینماها هستند که اصلا ستاد ما را در جریان امور قرار نداده‌اند». 
اقباشاوی که تأکید می‌کند دیگر نامش به‌عنوان سخنگوی ستاد کرونای خانه سینما ذکر نشود، ادامه می‌دهد: «بارها از طرف خانه سینما مواخذه شدم که چرا درباره پروژه‌های در حال تولید اعتراض و مصاحبه می‌کنیم و به‌رغم حمایت‌های آقای شاهسواری، مدیرعامل خانه سینما، هیأت‌مدیره چندان با ما همکاری نمی‌کرد. به‌عنوان مثال درباره پروژه مجوز خروج آقای اسدی‌زاده که در نوروز و به‌رغم تمام تذکرها در حال تولید بود یا موضوع ابتلای بازیگر پروژه ایلدا به کرونا، رئیس هیأت‌مدیره خانه سینما کوچک‌ترین همکاری برای تذکر به سازندگان این آثار با ستاد کرونا نداشتند.» حالا ستاد کرونای خانه سینما رسما منحل شده و بازوی نظارتی خانه سینما در مواجهه با پدیده کرونا که از دل صنوف برخاسته بود، دیگر فعال نیست.

سینمای بازِ بسته
شرایط خاص حاکم بر دنیا سبب شده تا اماکنی مانند سینماها تعطیل باشند. کاری به خبر مخالفت انجمن سینماداران آمریکا نداریم که اعلام کرده ترجیح می‌دهند فعلا سالن‌ها را بسته نگه دارند، بلکه حرف از سینماداران وطنی است که در این روزها هرچند نگران ورشکستگی هستند اما از پس بازکردن سینماها با پروتکل‌های پیشنهادی و گزینه‌های روی میز هم برنمی‌آیند و ترجیح می‌دهند فعلا تعطیل باشند.



مکث
شاید بعد



مدیران سینمایی مایل هستند تا شرایط به‌گونه‌ای رقم بخورد که همزمان با عید فطر سینمای ایران از نظر نمایش و تولید به حالت عادی بازگردد اما برای تحقق این موضوع عوامل متعددی باید لحاظ شود؛ عواملی که فعلا از مجموع‌شان تنها امیدواری مدیریتی‌اش موجود است وگرنه نه کرونا رفته، نه سینمادارها امکان بازگشایی سالن‌ها را دارند، نه صاحبان آثار رغبتی برای عرضه و اکران فیلم‌شان در این روزها از خود نشان می‌دهند و نه تماشاگران برای فیلم دیدن در روزهای کرونایی در سالن‌ها خیلی مشتاقند.