شیرهای آب را ببندیم و تالاب گاوخونی را احیا کنیم!

مائده امینی ـ روزنامه‌نگار

اعداد گاهی آنقدر بزرگ و ترسناک می‌شوند که آدم در ناخودآگاهش تصمیم می‌گیرد رهایشان کند. آبی که این روزها از لابه‌لای دست‌های ما می‌گذرد و هدر می‌رود، همان مایه حیاتی است که سال‌هاست کمبودش در ایران خبرساز است، این روزها اعداد ترسناکی را برای‌مان رقم زده است. اعدادی که شاید کمتر از همیشه در این جنگ بقا، گوش ما به شنیدن آنها حوصله کند. گربه را اما من می‌خواهم، همین‌جا، دم حجله بکشم.
بیلبوردهای 20ثانیه‌ای را حالا دیگر هر کدام‌مان حداقل یک‌بار در شهر دیده‌ایم. پزشکان و محققان تأکید دارند که باید روزانه ده‌ها بار به ‌مدت حداقل 20ثانیه دست‌هایمان را با آب و صابون بشوییم تا – احتمالا- از شر کووید-19روی پوست خود خلاص شویم، اما اگر قرار باشد شیر آب در طول مدت شست‌وشو باز باشد، چه بلایی بر سر آب کشور می‌آید؟ 
75.4درصد افراد کشور، بالای 15سال دارند و این یعنی حداقل62میلیون و 582هزار نفر به خوبی توجیه شده‌اند که باید مکررا به‌مدت 20ثانیه دست‌شان را بشویند. جمعیت عظیمی که اگر تنها 7 بار در یک روز دست‌هایشان را بشویند و هربار یک و نیم لیتر آب مصرف کنند روزانه657هزار مترمکعب و ماهانه 20میلیون و 370هزار مترمکعب آب راهی چاه‌ها کرده‌اند. اگر قرار باشد که 6‌ماه دیگر کرونا مهمان ناخوانده ما باشد ؛ 122میلیون و 220هزار مترمکعب دیگر هم آب، «صرفا» جهت شستشوی دست‌های حدود 60میلیون ایرانی مصرف خواهد شد!
ترس اعداد از همین‌جا دیگر باید به جان‌تان افتاده باشد. قیمت تمام‌شده هر مترمکعب آب را 1200تومان در کشور اعلام کرده‌اند و این یعنی شستن دست‌های ما در ایام کرونا، روزانه حدود 800میلیون و ماهانه بیش از 24میلیارد و 440میلیون تومان از سرمایه کشور را به باد می‌دهد.
فائو بر این باور است که کارایی هر مترمکعب آب بین 3تا 5کیلوگرم است و این یعنی با آبی که یک‌ماه برای شستن دست‌هایمان هدر می‌دهیم، می‌توان حداقل 61تن محصول کشاورزی تولید و بین میلیون‌ها گرسنه توزیع کرد. تولید 5هزار تن برنج، 5هزار تن گوشت مرغ، حدود 16هزار تن گندم، 20میلیون شیر... لیست میلیون‌ها کیلوگرم محصولاتی که می‌توانیم با آب هدر رفته از میان دست‌هایمان در این 20ثانیه‌ها انجام دهیم، تمامی ندارد.
این همه ماجرا نیست. با مصرف یک سال آب برای شستن 20ثانیه‌ای دست‌هایمان می‌توان تالاب گاوخونی را دوباره احیا کرد و فلامینگوها و لک‌لک‌ها را دوباره به اصفهان برگرداند. تالابی که به گفته کارشناسان، با 300میلیون مترمکعب آب، دوباره احیا و محل زندگی پرنده‌ها، خزندگان و... می‌شود. گاوخونی سال گذشته با ورود تنها 4میلیون مترمکعب آب جان تازه‌ای گرفته بود: انگار که با یک هفته شستن دست‌ها در روزهای کرونایی!
تراژدی واقعی شاید از آنجایی آغاز می‌شود که در همین روزهایی که بعضی‌هایمان در کلانشهرها از فرط استرس و وسواس، 2 برابر روزهای پیش از کرونا آب مصرف می‌کنیم، بسیاری از روستانشینان کشور حتی به آب شرب هم دسترسی نداشته‌اند. براساس آمارهای اعلام شده، 700هزارنفر از جمعیت روستایی سیستان و بلوچستان شبکه آب ندارند و هزار و 261روستا به‌صورت سقایی(باتانکر) آبرسانی می‌شوند که سهمیه هر نفر 15لیتر در شبانه ‌روز است. سهمیه‌ای که گاهی حتی به عده‌ای از آنها تعلق نمی‌گیرد. با آبی که از دست‌های ما در 20 ثانیه‌های این روزها هدر می‌رود، می‌توان سهمیه 15لیتری 43میلیون و 800هزار روستانشین جنوبی را تامین کرد. اصلا سهمیه‌ها را فراموش کنید... با 657میلیون لیتر آبی که در روز هدر می‌دهیم می‌توان به‌دست هر نفر از جمعیت روستایی استان سیستان و بلوچستان، روزانه 938لیتر آب رساند. به‌دست مهجورانی که هنوز به شبکه آب دسترسی ندارند و برای یک شستشوی ساده باید گالن به‌دست در صف‌های طولانی بایستند...
روزگار غریبی است. غریب‌تر از روزگار احمد شاملو. روزگار غریبی است و همه این اعداد ترسناک، می‌خواهم یک خواهش ساده از شما بکنم؛ یک اشاره ساده به شیر آب کنید و آن را ببندید. 20ثانیه شما خیلی مهم‌تر از آن است که به‌نظر می‌آید.